Tijdens het schrijven van mijn boek Dromen en seksueel misbruik kwam mijn uitgeefster Ivonne Meeuwsen met het idee of ik het leuk zou vinden om blogs te schrijven. Jazeker vond ik dat een leuk idee. Omdat ik niet zo gauw een titel wist gaf ze mij een paar waaronder deze: Nachtmerries: werkelijkheid of symbolisch? Ik vertel er graag iets over.

Nachtmerries: werkelijkheid of symbolisch

Bij (bijna) iedere droomuitleg die ik geef begin ik zo: Misschien dat je het al wist, maar veel – zo niet alles – wat je ziet in de droom heeft te maken met jezelf. Mocht het van toepassing zijn dan vertel ik dit erbij: de overledene is echt, hij is zichzelf, maar wat hij doet en/of zegt is dan weer symbolisch.

Symbolisch dus, al lijkt dit niet altijd zo

Ik zal een voorbeeld geven: door niet ophoudende verwaarlozing had mevrouw R. al heel jong heel erge nachtmerries. Ze vertelt: ‘Mijn moeder had een hekel aan mij, dat heeft ze ook heel duidelijk aan mij laten merken. Van mijn vader weet ik niets. Mijn moeder heeft mij vanaf mijn geboorte ‘verhuurd’ aan mannen. Ze mishandelde me tot bloedens toe. Ik ging zelden naar school. En dan opeens werd ik opgehaald door strenge mensen en moest ik naar een tehuis en later naar internaten. Ik was nog heel jong toen ik dit droomde: een man doet zijn sperma in mijn mond. Ik vond het zulke nare dromen. Mijn moeder zijn toen tegen me: ‘Sperma hoort bij het leven’. Ik ben bang voor mannen.’

Uitleg

Dit heb ik haar verteld: ‘In eerste instantie lijkt deze droom niet zo heel erg. Kijk maar: als je droomt over een penis betekent dit mannelijke macht. Dit bezit jij dus, ook toen je nog heel jong was. Het is een man in je droom (geloof me, dit kan heel anders in de droom). Deze man ben jij, het zijn eigen wijze mannelijke krachten. Mannelijke krachten zijn doorzettingsvermogen, daadkracht en doelgerichtheid. De wijsheid hierin is dat jij weet wanneer je deze krachten in moet zetten in het dagelijks leven. Je was dus veel sterker dan jezelf in de gaten had.

Het lijkt erger dan het is

Ook het beeld masturbatie lijkt erger dan het is. Het zal betekenen dat je iets héél graag wil. En nog mooier, in je gedachten heb je hierin geen obstakels. Nou, dat klopt wel want jij wilde net als alle kinderen een lieve moeder en niet zo’n serpent als jij had. In het mooiste geval zou deze droom betekenen: je had je wijze mannelijke krachten bij je om met je mannelijke krachten te zeggen dat je iets héél graag wilde (in jouw geval een goed leven). Wat ik zeg: in het mooiste geval. Want dit kán je niet van een kind vragen. Ja, iets heel eenvoudigs als dat je heel graag met je vriendinnetjes wilde zwemmen. Nu? Met wat jou werd aangedaan? Deze droom had je nooit en nooit mogen hebben. Je hebt ‘m wel gekregen, je had psychische hulp moet hebben. Laat ik het zo zeggen: als je bij mij was geweest als kind dan had ik je meteen doorgestuurd naar een kinderpsycholoog. Ook als ik niets had geweten wat jou werd aangedaan. Deze droom is veel te ontrustend. Ook was ik naar de politie gegaan, naar jouw huisarts en naar je ouders om te vragen wat hier in vredesnaam aan de hand was. Dit een droom die een kind absoluut niet mag hebben. Bij mij zouden alle alarmbellen afgaan.

Een hallucinatie

Iets kan héél echt lijken terwijl het toch echt symbolisch is. Om een voorbeeld te noemen: dat je een dikke zwarte spin zo onder je dekbed ziet verdwijnen. Dit kan heel eng zijn, ook als je in het echt niet bang ben voor spinnen. Het betreft in dit geval een hallucinatie. Dit fenomeen speelt zich af op de grens van slapen naar waken, of van waken naar slapen. Omdat het in je nabij omgeving afspeelt, je bed in dit geval, denk je werkelijk dat je een spin zag. In het echt ga je misschien even naar het toilet en dan kan het heel goed zijn dat je toch nog even gaat kijken dat er een spin onder je dekbed zit. Nee dus, het is allemaal symbolisch. Wat het betekent? Dat je je bewust moet worden (te zien aan het bed) dat je door een angst heen moet. Ook kan het betekenen dat je je moeder iets wil vertellen dat je al (heel) lang op je hart hebt. Het is te zien aan dat een spin een moedersymbool is.

Is een droom dan altijd symbolisch?

Nee. Als je bijvoorbeeld een horrorfilm die avond daarvoor hebt gezien dat is het niet heel raar dat je in je droom geslacht wordt. Dit wordt een dagrest genoemd en kun je scharen onder: het was maar een droom. Droom je vaker dat dieren of mensen worden geslacht of dat jezelf wordt geslacht dan kan het betekenen dat je (heel) veel innerlijke pijn met je meedraagt.

Er kan wel meer aan de hand zijn, al laat de droom dit niet altijd meteen zien. Dit doet de droom om je te beschermen, het zou anders veel te groot zijn om in een keer te behappen.

Een vermomming?

Soms ik de werkelijkheid inderdaad te groot (voor een kind) en dan kan de droom je ook nu beschermen door een vermomming te gebruiken.

Meer van Jacqueline Voskuil