Beste medemens met het labeltje “PTSS”,

Als ervaringsdeskundige wil ik je een hart onder de riem steken en daarnaast je op de hoogte brengen van een therapeutische werkwijze die lichaamsgericht werkt. Daarmee kun je veel herstel bewerkstelligen op een goed te “handelen” manier.

Gelabeld vanuit de cognitie

Als er sprake is van een traumatische ervaring wordt dit veelal “gelabeld” en behandeld vanuit de cognitie. Ook de eigen geest heeft deze neiging, met gevoelens/gedachten van schuld, schaamte, onvermogen, e.d. Een traumatische ervaring ligt echter opgeslagen in het lijf, in het zenuwstelsel. Dit loopt door het hele lijf heen en staat in verband met organen, spieren en bovenal je hersenen.

De drie delen van het brein

Onze hersenen bestaan uit drie delen: een cognitief/rationeel brein; ook wel het “mensenbrein” genoemd. Hiermee kan je praten, dingen bedenken, enz. We hebben ook een emotioneel brein, ook wel het “zoogdierenbrein” genoemd. Dit brein heeft te maken met de vluchten/vechten-respons en is -zoals het woord al aangeeft- betrokken bij de emotie-verwerking. Tenslotte is er nog het evolutionair meest oude brein, het “reptielenbrein”. Dit deel van de hersenen is verantwoordelijk voor basale lichaamsfuncties zoals: ademhaling, hartslag, lichaamstemperatuur e.d.

Het reptielenbrein zorgt voor de bevriezing

Het reptielenbrein is verantwoordelijk voor de zogenaamde “freeze-respons”: bevriezing. Het lijf doet niets meer en de geest gaat als het ware “uit”. Als je het etiketje “PTSS” hebt gekregen, dan heb je te maken met een ontregeling van de samenwerking van deze drie hersenen. Het helpt om je te realiseren dat het lijf jou op deze manier, door een situatie van leven en dood heen heeft geholpen. Een manier die je nu misschien niet meer wilt, maar je brein heeft indertijd het meest effectieve gedaan om jou te helpen overleven.

Daar had jij geen keuze in!

Zoals ik altijd zeg: dat is niet je eigen keuze!! (dus neem het jezelf ook niet kwalijk!). Een eigen keuze is: ga ik een boterham smeren of niet? Een eigen keuze is: ga ik een rondje hardlopen, of ga ik op de bank hangen. Dat zijn keuzes die jij, als (bewust) mens maakt. In geval van een ervaring waarin lijf en geest in doodsnood verkeren, is het niet “jij” die kiest, dat doet je brein, met je lijf. En dat doet het op basis van oerervaringen.

Het lichaam weet niet dat het voorbij is

Nu die situatie voorbij is, heeft je lichaam nog niet het signaal gekregen: “Het is ok. Ik ben veilig”. Het is mogelijk om je lichaam wel deze ervaring te geven, namelijk door te gaan werken met het zenuwstelsel; omdat daar die traumatische ervaring (met alle emotionele lading) ligt opgeslagen. Een methode die hiervoor geschikt is heet Somatic Experiencing en alle lof hiervoor gaat uit naar Peter Levine.

Je hoeft er niet bij te praten

De methode is ook geschikt wanneer je niet kunt praten over de ervaring; als je maar wel in staat bent om je lijf te volgen. Je kunt je oriënteren via de boeken van Peter Levine: “De stem van je lichaam” (uitgebreid) en “De tijger ontwaakt” (eenvoudiger). Het is een werkwijze waarbij jij de controle houdt, daarmee “pak” je je eigenwaarde en “grip krijgen op de wereld om je heen”. Mijn ervaring is dat deze therapie vele malen meer effect heeft dan “erover praten”.

Gebaseerd op de neurobiologie

De methode is gebaseerd op wetenschappelijke kennis van de neurobiologie en krijgt hoe langer hoe meer bekendheid in Nederland. Wat kenmerkend is voor de methode is dat de bewegingen van het lichaam sterk vertraagd worden. Stel je hebt een trillende hand en dat houdt maar niet op. Door (tijdens therapie) met je volle aandacht en bewustzijn naar deze hand te gaan, kan je die beweging vertragen. Wat er dan gebeurt, is dat je hand de beweging kan afmaken, die het ten tijde van de traumatische ervaring niet kon doen (bijvoorbeeld: afweren). Door de vertraagde beweging en je volledige bewustzijn erbij, wordt deze verlate reactie, alsnog geregistreerd in alle nodige hersendelen.

Alsnog het sein op veilig zetten

Dán komt het seintje “het is ok” en “ik ben veilig”. Dat wordt keurig geïntegreerd in lichaam en geest. Peter Levine zegt ook en dat onderschrijf ik van harte:

“PTSS is not a disorder, it is an injury”
(PTSS is geen stoornis, het is een verwonding)

Van een verwonding kan je helen, je kan er voor zorgen en tot op zekere hoogte herstelt het vanzelf. Met het etiketje “stoornis” kom je (meestal) niet verder. Zelf weiger ik dus ook om in de hoek van “stoornis” /zieligheid te gaan zitten of mij daar door enig ander in te laten zetten. Dan wordt de weg naar “herstel”/groei immers afgesloten.

Ingeborg

Deel op Facebook

Tweet