De vraag van Suzanne

Ik kreeg, na de dood van mijn moeder vorig jaar, ineens een “elektrische schok” (herinnering) door mijn hoofd over seksueel misbruik door mijn vader!? Ik ben zo geschrokken en walgde ervan. Ik heb geprobeerd het aan de kant te zetten. Ik heb therapie gehad, waarin ik de therapeut vertelde dat het een “vage herinnering” is. Ik voelde me totaal niet serieus genomen en ik kan mezelf niet serieus nemen. Mijn vader is dood, hem kan ik het niet meer vragen. Soms denk ik: ‘misschien verzin ik het maar’. Maar wie wil zoiets nou verzinnen? Hoe kan ik achterhalen of mijn vage herinnering klopt?

De vraag van Suzanne ‘Hoe kan ik achterhalen of mijn vage herinnering klopt’ wordt beantwoord in de vraag van Roos. Maar er zit nog een extra dimensie in deze vraag.

Is Suzanne’s herinnering vaag?

Suzanne wéét dat de herinnering haar vader betreft. Ze weet dat het om seksueel misbruik ging. Dat heeft ze in een flits, een elektrische schok, gezien of ervaren. De ‘vage herinnering’ zoals zij het noemt, is helemaal niet zo vaag. Een herinnering waarvan ze schrok en walgde, die ze liefst zo ver mogelijk weg stopt, maar die haar dwars blijft zitten. Ik zou dit een heldere herinnering noemen, waarmee ik nog niet beweer dat hij ook waar is. Dat valt nog uit te zoeken.

Neem het serieus

Neem in elk geval jezelf serieus genoeg om het te onderzoeken. Je hebt een herinnering die je dwars zit. Of deze waar is of niet, of hij vaag is of niet, hij zit je dwars. Dat is genoeg reden om te gaan kijken waar deze herinnering vandaan komt, wat ze betekent en of ze op waarheid berust.

Wat kan spontane herinneringen activeren?

Spontaan opkomende herinneringen komen voor. Er zijn een aantal dingen die dit soort herinneringen kunnen activeren. Sommige daarvan zijn makkelijk te duiden, anderen zijn heel moeilijk invoelbaar, omdat ze heel onlogisch kunnen zijn. Hieronder een lijstje van de meest voorkomende.

Stress

Vaak is er op het moment dat dit soort herinneringen boven komen iets in je leven aan de hand dat stress met zich meebrengt. In het verhaal van Suzanne zou de dood van haar moeder zo’n stress-factor kunnen zijn. Maar denk ook aan examens, een nieuwe baan of werkloos worden. Zelfs vakantie kan stress opleveren. Veel stress zet je hele systeem onder spanning, waardoor onderdrukte herinneringen soms ineens de kop op kunnen steken.

Levensgebeurtenissen

Wat bij seksueel misbruik vaak voorkomt, is dat herinneringen geactiveerd worden door dingen als de geboorte van een kind of als je kind de leeftijd bereikt waarop bij jou het misbruik begon. Ook de dood van een ouder kan herinneringen activeren. Maar ook een huwelijk of volwassen worden zijn bekende ijkpunten waarop herinneringen soms terugkomen.

Wegvallen van belemmeringen

Soms zijn herinneringen onderdrukt om iets of iemand te beschermen. Ook dit komt bij seksueel misbruik veel voor, omdat vaak de dader de nadruk legt op geheimhouding. Daarnaast komt het voor dat de dader het kind wijsmaakt dat er iets ergs zal gebeuren als het kind gaat vertellen. Mogelijk valt met de dood van haar moeder voor Suzanne een belemmering weg om het te kunnen/mogen weten.

Willekeurige triggers

‘Iets’ herinnert je aan de situatie. Dat ‘iets’ kan van alles zijn, een geur, een kleur, een gevoel in je buik of een geluid, iets wat je ziet, letterlijk alles kan een trigger zijn die de herinnering activeert. Er ontstaat een verbinding tussen dat ‘iets’ in het ‘hier en nu’ en een element uit de ervaring in het ‘toen en daar’. Plotseling is daar dan de herinnering.

Wie verzint er nou zoiets?

Suzanne zegt terecht ‘Wie wil er nou zoiets verzinnen?’ Helaas is het antwoord daarop ook niet eenduidig. Het komt namelijk voor dat mensen dit soort verhalen verzinnen, om aandacht te krijgen, om iemand een hak te zetten of omdat ze daar op een of andere manier winst uit denken te halen. Maar Suzanne heeft oprecht last van deze herinnering en dat betekent dat ze het verdient om hulp te krijgen bij het onderzoeken van dit vraagstuk in haar leven.

Ook jij verdient goede hulpverlening

Heb jij ook herinneringen waar je last van hebt? Zoek jij hulp bij het verwerken van je verleden van seksueel misbruik? Kijk op hulpverlening na seksueel misbruik voor een therapeut bij jou in de buurt.