Training voor zorgprofessionals

Verdiepingstraining

Mijn boek is inmiddels binnen bij het HBO als het gaat om de minor seksueel of huiselijk geweld. In de twee grootste steden van Nederland, in Rotterdam én Amsterdam is Helen van seksueel misbruik verplichte literatuur. Een super resultaat van mijn gelobby, maar vooral natuurlijk een erkenning van de kwaliteit van het boek. Ik ben dan ook heel trots op deze ontwikkeling. Maar stilstaan is mijn aard niet.

Een training omgaan met seksueel misbruik

Ik heb een verdiepingstraining ontwikkeld, speciaal voor professionals. De titel is ‘omgaan met seksueel misbruik’ maar het omvat veel meer. Signalering, praten over seksualiteit, daderprofiel, herhalingsdwang, afweermechanismen: te veel om op te noemen. Stof genoeg, maar de belangrijkste vaardigheid is communiceren over seksualiteit en seksueel misbruik. De schaamte voorbij!

Mijn ideeën bij de training

Naast kennisoverdracht gaan we in de training kijken wat er voor nodig is om je eigen oordeel op te schorten, zodat de ander vrij is om alles te vertellen wat er in hem of haar leeft. Luisteren zonder oordeel, vanuit een open en nieuwsgierige houding. Maar ook confronteren, het gesprek wél aangaan, ook als dat moeilijk is. Open zijn over wat er in jou gebeurt. Je eigen grenzen in de gaten houden. Ook als hulpverlener moet je alert zijn op je eigen veiligheid en grenzen. Daarmee geef je gelijk ook een voorbeeld.

Jouw innerlijke reactie op seksueel misbruik

We gaan ook je eigen socialisatie erbij betrekken, omgaan met hoe je zelf reageert. Waar raakt het je in jouw machteloosheid? Waar wordt jouw wereldbeeld geschokt? Wat doe je als expliciete verhalen je opwinden? Wat doe je als je het niet gelooft? Alles wat er in je is, elke reactie die je hebt op het verhaal van de ander, heeft een plaats nodig, heeft het nodig om erkend te worden. Ook je donkere kanten.

Ik heb er heel veel zin in. Jij ook? Kijk dan op ivonnemeeuwsen.nl voor details

Praten over seksueel misbruik verplichte vaardigheid in jeugdzorg

Doorbreken van het taboe rondom seksueel misbruik

In het kwaliteitskader ‘Voorkomen van seksueel misbruik in de jeugdzorg’ en het rapport Samsom en Deetman komt naar voren, hoe schokkend vaak seksueel misbruik niet gesignaleerd wordt. De oplossing die in het kwaliteitskader verplichtend wordt ingesteld, is het trainen van vaardigheden in het praten over seksualiteit, voor werkers in de jeugdzorg.

Verbazing over de huidige gang van zaken

Mensen die nooit met jeugdzorg te maken hebben gehad, reageren vaak verbaasd op het feit dat er in jeugdzorginstellingen niet of weinig over seksualiteit gepraat wordt. Ik herinner me ook dat ik verrast was, toen ik daar te werken kwam, hoe weinig bespreekbaar het in werkelijkheid was.

Niet dat het niet speelde in de groep …

En dat terwijl we te maken hadden met gekwetste jongeren, 16/17 jarigen die aan het experimenteren waren met seks. Die in gemengde groepen woonden. Die soms (vaak) seksueel misbruik en geweld hadden meegemaakt. Juist met deze groep is het van groot belang dat er over seksualiteit gepraat wordt. Al was het alleen maar, omdat als jouw eigen grenzen stelselmatig overschreden zijn, je niet vanzelfsprekend leert waar de grenzen van jezelf en anderen lopen.

Laat de jongeren niet in de steek

Door het taboe laten we kinderen, jongeren in hun eentje worstelen met het seksueel misbruik dat hen overkomt. Door er niet open over te praten, houden we het seksueel misbruik in stand. Leer hoe je uit kunt reiken naar een kind, zelfs als de muur van afweer je terug doet deinzen. Achter die muur zit een bang kind en die hoort je. Ook als jij daar niets van merkt, hoort ze je.

Praten over seksueel misbruik voor zorgprofessionals

Ik heb een boodschap aan de zorgprofessionals van vandaag en morgen. Inmiddels is de politiek het met me eens: Je kunt niet werken met ‘probleemjongeren’ zonder seksualiteit bespreekbaar te hebben. Ik heb heel veel zin in de gastlessen die ik op diverse hogescholen straks ga geven.

Inhaalslag voor zorgprofessionals

Naast de studenten van nu zal er een inhaalslag gemaakt moeten worden door de mensen die nu al werkzaam zijn in de Jeugdzorg. Mijn collega’s van voorheen, voor wie het bespreekbaar maken van seksualiteit zeker niet vanzelfsprekend was (uitzonderingen daargelaten). Voor deze groep ben ik een training aan het ontwikkelen. Een leuke en zinvolle klus waar ik graag mijn tanden in zet.

Update:

Inmiddels loopt de eerste verdiepingstraining en staat er één gepland voor januari 2019. Lees hier meer over het programma.

 

‘Helen van seksueel misbruik’ is uitverkocht

Helen van seksueel misbruik uitverkocht!

Vandaag kreeg ik een mailtje van Esther van der Ham, mijn uitgever van Uitgeverij Droomvallei. ‘Helen van seksueel misbruik’ is uitverkocht bij het Centraal Boekhuis (CB)! Goed nieuws natuurlijk, want dat betekent een aantal dingen. Ten eerste begint de verkoop via reguliere kanalen, met name internetwinkels nu goed te lopen. Ten tweede betekent het dat we een goede inschatting hebben gemaakt in de verhouding tussen het CB en de boeken die via mijn eigen website verkocht worden. De boeken die ik thuis heb liggen, zijn ook bijna op.  De tweede druk is al besteld en we kunnen dus as. dinsdag waarschijnlijk de boeken al weer bij het CB laten bezorgen. Overigens heb ik er hier nog wel een paar liggen hoor, als je interesse hebt, kun je het boek gewoon bij mij kopen.

Lieve brieven over helen van seksueel misbruik

De echte reden waarom het goed nieuws is, veel meer dan het inkomen wat ik er uit haal, is de bevestiging die ik almaar krijg van mensen die het boek gelezen hebben. De brieven die ik krijg waarin mensen me bedanken voor het schrijven. Partners die meer gaan snappen van seksueel misbruik en de effecten daarvan op hun geliefde. Mensen die zelf misbruikt zijn, die heling vinden in het lezen van het boek. Elke keer als ik zo’n brief ontvang ontroert het me. Voel ik me blij en trots dat ik daar aan heb mogen bijdragen.

Nog belangrijker voor mij persoonlijk

Het uitbrengen van mijn boek heeft ook voor mij persoonlijk heel wat opgeleverd. Mijn moeder heeft het boek gelezen en we hebben er over gepraat. Misschien wel voor het eerst in mijn leven zonder dat er ‘iets’ tussen ons in stond. Echt gepraat over hoe het vroeger was. ‘Had het maar gezegd, toen’, verzuchtte ze, onmiddellijk gevolgd door: ‘Ja, ik snap het wel, je kon het niet vertellen. Maar had je je mond maar open gedaan. Dan was het anders geweest.’ Vanaf dat moment kon ik weer liefde voor haar voelen. Ging mijn hart weer open voor mijn moeder. Ik kon haar zien in haar machteloosheid.

Een lieve oom en tante kwamen vorige week, naar aanleiding van ‘helen van seksueel misbruik’, eens op bezoek. Ze waren geraakt en ontroerd door mijn boek en wilden er met me over doorpraten. Ook dat heeft weer mooie momenten opgeleverd, waarbij ik ook een deel van het plaatje van mijn verleden wat meer kleur heb kunnen geven. Daar ben ik heel dankbaar voor.

Breken met machteloosheid

Het was mooi om er met mijn moeder over te praten. Om haar te kunnen zeggen: ‘Joh, mam, je wist het niet. Hoe had je het kunnen weten? Tegenwoordig zijn er televisieprogramma’s en boeken :-), waardoor je je bewust kán zijn van het feit dat het gebeurt. Dat had je toen helemaal niet.’

Volgens mij zet niemand zijn kinderen op de wereld met het idee om ze in hun jeugd eens flink te bezeren. Toch gebeurt dat en soms kun je daar niets aan doen. Die machteloosheid, daar zullen we mee moeten leven. Je kunt niet achteraf een andere keuze maken. Dus: aankijken en doorgaan. Want als ik in machteloosheid blijf hangen kom ik niet verder. Machteloosheid verlamt. Dan kan ik ook niet meer, daar waar het wél mogelijk is, dingen veranderen. De brieven van mijn lezers bevestigen dit. Je kunt dingen veranderen, je kunt helen, je kunt verder met je leven. Ook na seksueel misbruik. Je hoeft niet in machteloosheid te blijven steken. Je hebt geen levenslang.

Wat als beide partners seksueel misbruikt zijn?

Een relatie met een partner die ook seksueel misbruikt is?

Zoals ik in het vorige bericht over eenzaamheid na seksueel misbruik al schreef, is het soms moeilijk om te delen wat er in je omgaat. Dat geldt zeker als het gaat om praten over het seksueel misbruik en hoe dat je beïnvloed heeft. Dit speelt ook in relaties door. Maar wat als je valt voor een partner die net als jij seksueel misbruikt is? Wat zijn de voordelen van een dergelijke relatie? En wat zijn de valkuilen?

Mijn ervaring

Ik heb in het verleden een relatie gehad met een vrouw die seksueel misbruikt is en die een Dissociatieve Identiteit Stoornis (DIS) had ontwikkeld. In haar woonden 11 alters, allemaal mannen en van lieverlee heb ik ze allemaal leren kennen en van allemaal kon ik houden, omdat ze een deel waren van haar. Onder DIS-sers bestaat een groep die meewarig praten over zgn. MONO’s, mensen zonder een interne familie. Dat lijkt hen maar een eenzaam en saai bestaan. Zover ging zij niet, maar een rijk innerlijk leven had ze zeker.

Lotgenoten

Zelf was ik grotendeels door mijn proces van helen heen. Het is fijn dat we konden praten over alles wat er gebeurd was. Ook de intieme details, we vergeleken ervaringen: ‘Deed hij ook zus of zo bij jou’? Dingen waar in gesprekken met anderen geen ruimte voor is, of waar iemand een heel verkeerde conclusie aan zou kunnen verbinden. Eén van de meest beladen dingen om toe te geven, aan iemand die het niet heeft meegemaakt, is dat je er fysiek ook van hebt genoten. Of dat je er geld, kadootjes of wat dan ook voor hebt aangenomen. Bij een lotgenoot zijn dat soort dingen gemakkelijker te bespreken. Dat is volgens mij ook de meerwaarde van lotgenotengroepen. Maar of het nou in een relatie een goed idee is?

Onze relatie is uitgegaan, vooral door dingen die niet met seksueel misbruik te maken hadden: grote verschillen in ambitie, manier van doen en opvattingen. Maar als ik eerlijk ben, denk ik ook dat we uit elkaar groeiden omdat we in een andere fase van ons leven zaten. Zij was nog heel erg bezig om haar leven, haar verleden op orde te krijgen, terwijl ik wel klaar was voor een volgende stap. We zijn nog steeds betrokken bij elkaar, houden van elkaar, maar van een afstand. Zoals je facebook vrienden hebt: leuk om op de hoogte te blijven van elkaars bestaan, af en toe elkaar een hart onder de riem steken of ergens mee feliciteren, daar blijft het bij.

Voor en nadelen van een relatie met iemand die ook seksueel misbruikt is?

Wegen de voordelen op tegen de nadelen?  De voordelen zijn:

  1. Gemakkelijk gehoord en begrepen worden
  2. Een natuurlijke empathie
  3. Het kunnen praten over het seksueel misbruik zonder dat je alles moet uitleggen
  4. De gedeelde ervaring

Hoe vervelend en beschadigend het seksueel misbruik ook is, in een relatie is het een voordeel als beide partners ongeveer dezelfde achtergrond hebben. Dat geldt voor seksueel misbruik net zo als voor, ik noem maar wat, religieuze achtergrond of sociale status. De nadelen, of vooral de risico’s zijn hier echter net zo goed aanwezig:

  1. Elkaars hulpverlener zijn in plaats van partner
  2. Ongelijkwaardigheid in de relatie door verschillende fase’s van verwerking
  3. Alleen maar probleemgericht zijn, geen ruimte voor leuke dingen
  4. Tegelijk getriggerd raken en dan vanuit het bijbehorende gedrag op elkaar reageren ipv. dit te overstijgen.

En al deze risico’s komen natuurlijk náást alle problemen die sowieso samenhangen met een relatie met een partner die seksueel misbruikt is. Voor meer informatie daarover kun je kijken in mijn boek Partners in beeld.

Waar moet je op letten?

Als je een relatie begint met een andere overlever van seksueel misbruik is de eerste vraag: heb je het bespreekbaar? Niet iedereen weet het van elkaar én soms ook niet van zichzelf. Maar als je het weet, is het handig om van te voren te bekijken waar jij bent in je proces van helen en waar de ander is. Bespreek openlijk welke verwachtingen je van elkaar hebt. (goed advies voor willekeurig welke relatie trouwens)

Mijn ervaringen als coach van koppels maken duidelijk dat de dynamiek van helen zwaar kan zijn voor een relatie. Vooral als je nog aan het begin staat, weet je nog niet waar je uit zult komen. Je weet letterlijk niet wat voor persoon je zult zijn, aan het einde van het proces. Daar hoort bij dat je ook niet weet of je partner daar bij zal passen.

Als algemeen advies zou ik zeggen, kijk regelmatig samen naar de relatie zoals die op dat moment is. Wees erop voorbereid dat de relatie kan veranderen. Dat jullie allebei grote ontwikkelingen door kunnen maken, die er toe kunnen leiden dat jullie niet meer bij elkaar passen. Als dat gebeurt komt het moeilijkste, maar misschien ook het mooiste deel van liefde: loslaten.

Ook voor relatiecoaching kun je bij mij terecht

Liever lotgenotencontact, speciaal voor partners? Kijk hier!