Recensie: ‘Het verschil maken’ van Sonja Leferink

Het verschil maken bij seksueel geweld en seksueel misbruik

Afgelopen zaterdag was de internationale dag van het slachtoffer en daarop vooruitlopend gaf slachtofferhulp op vrijdag 21-02-2014 een symposium met als titel ‘Het verschil maken’. Een titel die Sonja Leferink ontleende aan mijn lezing op het symposium ‘Diagnostiek en hulpverlening bij seksueel misbruik’ vorig jaar.

Boekje: ‘Het verschil maken’

Het verschil maken, boek van slachtofferhulp Nederland, Sonja Leferink

Aan het einde van de dag kregen we allemaal het boekje: ‘Het verschil maken’ mee naar huis. Het boekje is een verdieping van het symposium, waarin uitgebreid gesproken is met een aantal slachtoffers, ervaringsdeskundigen, vrijgevestigde therapeuten en met allerlei disciplines uit het ‘reguliere’ circuit. Een helder beeld van de stand van zaken op dit moment.

Maakt het boekje het verschil?

Het boekje maakt zijn titel deels waar. Het brengt duidelijk aan het licht waar de gaten in de huidige hulpverlening zitten en geeft ook een beeld van ontwikkelingen in de afgelopen jaren. Het roept op tot samenwerking tussen de hulpverlening en het justitiële circuit. Het legt de vinger op de zere plek waar het de rechtspraak betreft en de beperkingen die hierin gelden voor de slachtoffers. Het laat zien dat het grootste gat in de hulpverlening zit in de hulp aan volwassen overlevers van seksueel misbruik.

‘Het verschil maken’ vóór of mét slachtoffers

Het boekje spreekt over ‘samenwerken vóór slachtoffers’. Ik zou zelf liever spreken van samenwerking mét slachtoffers. De slachtoffers en ervaringsdeskundigen in het boek geven aan dat zij wensen dat er mét hen wordt samengewerkt. Een belangrijk verschil om te maken dus. De ondertitel van het boek had mijns inziens dus beter ‘samenwerken met slachtoffers van seksueel geweld en misbruik’ kunnen zijn.

Belang van lotgenotencontact

Het belang van lotgenotencontact wordt genoemd, maar het zou meer mogen worden uitgediept. Op dit moment speelt lotgenotencontact zich vooral in het vrijwilligerscircuit af. Judith Herman, een autoriteit op het gebied van seksueel misbruik, noemde het in haar lezing, via satelliet, één van de meest wezenlijke elementen van het verwerken van seksueel misbruik. Naar mijn mening moet lotgenotencontact echt uit de vrijwilligerssfeer. Het is tijd voor professioneel georganiseerde lotgenotencontacten, zoals bijvoorbeeld de Samen helen bijeenkomsten.

Bruggen bouwen tussen slachtoffers en hulpverlening

Het boek ‘Het verschil maken’ probeert een brug te bouwen tussen slachtoffers en hulpverlening. Het schetst een accuraat beeld van de stand van zaken: een versnipperd aanbod en weinig overzicht over wat de keuzemogelijkheden zijn voor slachtoffers. Wat slachtofferhulp wil is het stroomlijnen van de hulpverlening aan mensen met een verleden van seksueel misbruik, zodat zij op een goede manier kunnen doorverwijzen. En dat is een stap in de goede richting.

Wegwijzer in Traumaland

O nu al zicht te krijgen welke hulpverleners zich verdiept hebben in de langetermijneffecten van seksueel misbruik kijk op:

Seksueel misbruikt!?

Reactie op mijn boek: ‘Het komt helemaal goed met mij’

Een boek schrijf je met een doel

Een boek schrijven doe je niet zomaar, daar heb je een bedoeling mee. Het doel van mijn boek is om mensen te raken en hen hoop de geven. De hoop dat je echt kunt helen van seksueel misbruik. Dat je geen levenslang hebt.

Een boek stuur je de wereld in en dan hoop je dat het boek ontvangen wordt zoals je het bedoeld hebt. Dat het mensen raakt en dat mensen er iets aan hebben. Over de meeste boeken die je verstuurt hoor je dat niet terug. Daarom is een brief als deze goud waard. De echte reden waarom ik mijn boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij’ heb geschreven is om iets te kunnen betekenen voor anderen.

‘Beste Ivonne, 

Ik zou je nog terug mailen. Het heeft een tijdje geduurd, vakantie en zo en ook heb ik veel nagedacht. Maar vooral positief!

Ik heb echt van je boek geleerd. Het idee dat je levenslang slachtoffer zou zijn van misbruik was bij mij ook aanwezig, maar daar ben ik vanaf. In heel veel boeken en artikelen lees je dit juist wel, dat je levenslang hebt. Ook mensen die misbruikt zijn zeggen dit vaak. Als je daarin gelooft, ben je inderdaad altijd en eeuwig slachtoffer en kom je niet verder. Ik vind de boodschap in deze boeken dan ook niet goed. Dankzij jou boek ben ik tot inzicht gekomen dat je inderdaad niet altijd en eeuwig het slachtoffer hoeft te zijn. En als ik het soms moeilijk vind om te geloven – slechte bui, humeurig, depressief – denk ik dat ik mijn ‘straf’ wel lang genoeg heeft geduurd en dat ik nu gewoon verder mag leven.

Als ik dit nu zo teruglees, dan denk ik bij mezelf, hoe is het mogelijk dat ik dit niet eerder gedacht, gevoeld heb? Het klinkt zo logisch eigenlijk. Iemand heeft iets verkeerds gedaan met mij, daar heb ik een hele tijd mee rondgelopen. Ik voelde me schuldig en schaamde mij enorm. Pas toen ik begon te praten, ben ik langzamerhand weer gaan groeien. En nu ben ik op een punt gekomen dat ik er eigenlijk gewoon mag zijn. Dat ik mag genieten van het leven! Als je jezelf slachtoffer voelt, dan kun je helemaal niet genieten van het leven, want dat laat je gevoelsmatig niet toe. En daardoor zul je nooit genezen. 
 
Nu ik slachtoffer-af ben, kan ik nog meer genieten van het leven en kan ik nog meer helen. Het komt helemaal goed met mij! 
 
Dank je, lieve Ivonne, voor het schrijven van je boek. Je hebt mij in elk geval al een heel veel beter leven gegeven. Ik weet zeker dat dit ook bij anderen zal gebeuren. Veel succes met de verkoop van je boek en je coaching. 
 
Lieve groet,
 
Saskia’