Wat is grooming?

Op dit moment is er veel te doen over grooming gangs in Groot Brittannië. In 2015 maakte ik al eens deze blog, over hoe het komt dat misbruik zo lang in het verborgene kan blijven, waarin ik het grootschalig misbruik van Britse meisjes al aankaart.  Maar wat is grooming eigenlijk en wat heeft het te maken met seksueel misbruik? Grooming is het proces dat voorafgaat aan seksueel misbruik. De pleger bestudeert het potentiële slachtoffer om uit te vinden wat de zwakke plekken van dat individu zijn. Het proces begint dus al voordat er actief contact wordt gelegd. Als de pleger dan contact legt, is het fundament al gelegd.

Grooming van kwetsbare kinderen

Slachtoffers worden niet random uitgezocht. Hoe moeilijk het ook is om dit onder ogen te zien, het belangrijkste kenmerk van een slachtoffer is zijn of haar kwetsbaarheid. Alle kinderen zijn kwetsbaar, per definitie. Dat is waarom we onze kinderen beschermen. Maar van de kinderen is een groep extra kwetsbaar. Kinderen van gescheiden ouders, kinderen die eerder met misbruik te maken hebben gehad, kinderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking, kinderen in armoede … Al deze extra kwetsbaarheden worden door plegers uitgebuit.

Hoe herken je grooming?

Grooming is lastig te herkennen omdat het zich vermomt als belangstelling. Dat maakt het ook moeilijk om er waakzaam op te zijn. Iedereen met een meer dan gemiddelde belangstelling voor een kind, is een potentiële pleger. Maar moeten we dan iedereen wantrouwen? Ja. In feite is dat in de wereld van nu een goed advies. Want 1 op de 3/4 kinderen wordt seksueel misbruikt, meestal door iemand die het kind kent en vertrouwt. Maar naast een algemeen wantrouwen, is het van groot belang om iedereen waarmee je kind in contact komt te kennen.

Ook de ouders worden gegroomed

Bedenk dat ouders ook gegroomed worden. Een pleger investeert in een goede relatie met de ouders, omdat als hen kunnen groomen, het kind niemand heeft om naar toe te rennen als het misbruikt wordt. Juist wanneer je al kinderen hebt en mensen onmoet ‘die zo leuk zijn met de kinderen’ moet je in de gaten houden wat er precies gebeurt. Probeert deze persoon ‘alleen tijd’ met je kinderen te organiseren? Hoe reageert je kind hierop? Vertrouw hierbij op je intuïtie. Want maar al te vaak hoor ik dat ouders een vaag gevoel hadden, maar daar niet naar hebben gehandeld.

Inpalmen vs. grooming

Is grooming hetzelfde als inpalmen? Ik denk van niet. Inpalmen is de directe interactie met het kind. Grooming is het hele proces, dus inclusief het voorbereidend onderzoek en het voorkomen dat het kind gaat praten. Het inpalmen is het proces van het medeplichtig maken van het kind. Dat kan op allerlei manieren, het geven van aandacht, snoep en geschenken, het steunen van het kind in opstandigheid naar de ouders, drugs en drank, alles wat het kind bindt aan de pleger. Dit maakt het mogelijk om een kind voor langere tijd te misbruiken. Het kind de schuld te geven van wat er gebeurt, wordt gespiegeld in de maatschappij door victim-blaming.

Grooming gangs

De grooming gangs in Engeland maken op grote schaal seksueel misbruik van kinderen. Het groomen begint met de selectie van de slachtoffers: jonge meiden uit het armere segment van de bevolking. Het eerste contact lijkt op wat er in Nederland gebeurt met loverboys/pooierboys. Het verschil is dat het in Engeland ook duidelijk raciale ondertonen heeft. Blanke meiden worden door de gangs voor witte sletten en meer uitgemaakt. In Nederland staat dat aspect minder op de voorgrond.

Loverboys en grooming

Het kind wordt ingepalmd door een jonge man die lief lijkt. In Engeland rijden deze voornamelijk Pakistaanse moslims op de taxis en is het eerste contact vaak een gratis taxiritje. Het kind krijgt alcohol of wiet aangeboden na verloop van tijd en mag mee naar feestjes. Als de eerste man de tijd rijp acht, verkracht hij haar. Het kind, dronken, stoned of verliefd, denkt medeplichtig te zijn. Kort daarna introduceert hij het kind aan zijn vrienden.

De getuigenissen zijn heftig

Ik ben best wel wat gewend als het gaat om seksueel misbruik en de verhalen daarover, maar toch moest ook ik een paar keer slikken bij het lezen van de getuigenissen van de Britse slachtoffers. Het lijkt alsof het seksueel misbruik in deze specifieke pedo-kringen met buitensporig geweld gepaard gaat, waarbij het vermoorden van kinderen en in brand steken van huizen geen uitzondering zijn. Wat er vooral uit spreekt is een minachting van de slachtoffers.

De reactie op grooming gangs van de establishment

Het gaat bij de schandalen in Engeland niet alleen om de Pakistaanse grooming gangs. Verkrachting en kindermisbruik komt in alle lagen van de bevolking voor. Wat het lont in het kruitvat is in Groot Brittanië is het feit dat de politie, justitie en de social workers betrokken zijn bij een cover up van deze Pakistaanse grooming gangs. Maar liefst 250.000 kinderen zijn in de afgelopen 30(!) jaar het slachtoffer geworden van deze gangs en er is vanuit de overheid weinig of geen actie ondernomen.

Lifestyle choices

Leiders uit de Pakistaanse gemeenschap geven te kennen dat hen door social workers verteld is dat de meisjes die hier slachtoffer van zijn geworden zelf schuldig zijn aan het misbruik. Social work spreekt van ‘lifestyle choices’, oftewel zij maken zich schuldig aan victim blaming. Dit gaat voorbij aan alle kennis die er is op dit gebied over hoe misbruikers te werk gaan. Dit gaat voorbij aan de wet, waarin duidelijk staat omschreven dat kinderen geen toestemming kunnen geven voor seksuele handelingen. Dat maakt elke seksuele handeling met een kind seksueel misbruik.

Gaat de Britse regering vallen?

Keir Starmer, de premier, zal het politiek gezien moeilijk krijgen, vooral omdat hij in het verleden het hoofd was van de CPS de Crown Prosecution Service voor Engeland en Wales (vergelijkbaar met het openbaar ministerie in Nederland, dezelfde positie als ooit door Demmink in Nederland werd bekleed). In die tijd heeft hij noch de Pakistaanse grooming gangs aangepakt, noch de high society pedo Jimmy Saville, de Britse variant van Epstein, waarvan na zijn overlijden bekend werd dat hij vele slachtoffers had gemaakt.

We gaan zien hoe deze zaak zich ontwikkelt en wat we kunnen leren van de ervaringen in Groot Brittanië. Op X kun je het nieuws hieromtrent het beste volgen.

Ik weet niet wat ik voel

Er zijn een aantal problemen die universeel lijken bij mensen die seksueel misbruikt zijn. Ik kom in mijn praktijk veel mensen tegen die worstelen met hun gevoelens. Vooral omdat ze niet goed weten wat ze ‘moeten’ voelen en weinig ervaring hebben met ‘voelen wat ze voelen’. Het is moeilijk voor hen om te benoemen wat ze voelen.

Je gevoelens onderdrukken

Een van de eerste dingen die je leert om te overleven tijdens seksueel misbruik is om je gevoelens er niet te laten zijn. Dit gaat verder dan alleen je tranen bedwingen. Vooral mensen die in huiselijke kring misbruikt zijn, door verwanten of bekenden, spreken van algehele verwarring. Hoe kan het dat iemand die jij vertrouwt, zulke nare dingen met je doet. Daarnaast kun je er met niemand over spreken.

Je leert niet omgaan met je gevoelens

In je kindertijd leer je omgaan met je gevoelens. Dat doe je door af te kijken bij ouders hoe zij dat doen of doordat ouders troosten en helpen om te relativeren. Je leert dat sommige dingen niet zo erg zijn en andere dingen weer wel. Dat is hoe het normaal verloopt. Als je misbruikt wordt kun je meestal niet bij je ouders terecht. Soms omdat ze zelf de misbruikers zijn, soms vanwege de dreigementen van de misbruiker. Die misbruiker wordt daardoor je enige bron van informatie over hoe je hiermee moet omgaan. De misbruiker maant je vooral aan om te zwijgen.

Voelen kun je leren

Een taak tijdens het helen van seksueel misbruik is om weer te leren voelen. Daar zijn verschillende manieren voor, maar in het algemeen is je lichaam daarin je beste bondgenoot. Je lichaam geeft allerlei signalen af waar je naar kunt leren luisteren. Vervelende gevoelens én prettige gevoelens. Om te leren voelen zul je allebei moeten leren verdragen. Beide kunnen lastig zijn, want ook prettige gevoelens kunnen tijdens het misbruik ontstaan zijn en dat maakt het dubbel zo verwarrend.

Verschil maken tussen nu en toen

Angst is een gevoel dat veel slachtoffers maar al te goed kennen. Angst groeit, doordat je probeert dat wat je angst aanjaagt te vermijden. Als je misbruiker bijvoorbeeld een baard had, kan het zijn dat je alle mannen met een baard eng gaat vinden en gaat vermijden. Soms is het niet eens duidelijk waardoor de angst onstaat, maar is er alleen de angst of paniek. Het is dus belangrijk bij al dat voelen, dat je wel je verstand erbij houdt. Goed nadenken: Is de situatie waarin ik nu ben werkelijk gevaarlijk? Of is het gekoppeld aan de angst van vroeger?

Hoe kun je weer gaan voelen?

De meest eenvoudige manier om weer te gaan voelen is om op een veilige plek, bijvoorbeeld in een therapie-sessie gevoelens actief op te roepen. Hoe onveilig onze jeugd ook geweest is, er zijn ook altijd momenten geweest waarop er iets fijns gebeurde en waar we ons goed voelden, ook al was het maar even. Wanneer we dat moment terug kunnen halen en dat gevoel opnieuw op kunnen roepen, leren we dat we zelf controle hebben over onze gevoelens.

Gedoseerd en gecontroleerd voelen

Langzaam kun je dan weer opbouwen dat het oké is om ook nare gevoelens te hebben en ze ook echt te beleven, in plaats van ze weg te duwen. Dat leer je meestal niet in één keer, maar met oefening is het wel aan te leren. Het is daarbij belangrijk dat je niet alles in één keer boven haalt, want als je het dan niet aan kunt, ben je in feite nog eens getraumatiseerd. Dan durf je de volgende keer niet meer.

En de ergste gevoelens?

De traumatische gevoelens, angst, pijn, verdriet, boosheid en dergelijke kun je ook opnieuw gaan voelen. De voornaamste reden hiervoor is om te zorgen dat ze je niet meer overvallen. Dat lijkt heel vreselijk en dat is het ook… eventjes. Want als ze er mogen zijn, als ze gezien, erkend, gevoeld mogen worden, dan kunnen ze ook weer weg.

De weg uit de hel is er dwars doorheen

 

Je kunt niet om je trauma heen

Hoe graag je ook zou willen dat er een magische pil of een wondertherapie bestond die je plotseling van je nare gevoelens zou verlossen, het werkt niet zo. Je nare gevoelens zijn boodschappers, zijn aanwijzers voor wat je nog op te lossen hebt. Je kunt er niet omheen. Hoe ik weet dat dat niet gaat? Als het had gekund had je die weg allang gevonden. Het is niet anders: er doorheen is de enige weg. Gelukkig hoef je het niet alleen te doen.

Zoek je hulp?

Op hulpverlening na seksueel misbruik heb ik een aantal therapeuten verzameld die je kunnen helpen door dit hele proces heen. Lees hun profielen zorgvuldig door en kies welke therapeut het beste bij je past.

Hoe is het om een Helden wandeling te maken?

Een wandeling maken en je verhaal te vertellen aan iemand die aandachtig naar je luistert en na afloop ook nog je verhaal uitwerkt op papier. Die je vragen stelt om je verhaal te verhelderen. Hoe is het om dat mee te maken? Hieronder vertelt Saskia hoe zij het heeft ervaren.

Evaluatie Helden wandeling

Ik vond het best spannend om tijdens de wandeling geïnterviewd te worden. Ik heb mijn misbruik verhaal best vaak verteld en ook opgeschreven. Toch blijf ik de littekens die zijn achtergelaten voelen, als ik eraan denk en/of erover vertel. Tegelijkertijd zal en wil ik mijn verhaal blijven vertellen, omdat het praten en delen mijzelf en andere mensen helpt het misbruik een plek te geven.

Het belang van een boek

Ik vind het ook mooi dat mijn verhaal in een boek terecht gaat komen. Ook hierin zie en merk ik hoe belangrijk het is om mijn verhaal en stem de ruimte te geven. Hiermee laat ik mijzelf zien aan wie het boek wil lezen. Het is gepubliceerd in het boek ‘Helden van seksueel misbruik’.

Wandeling met Ivonne

Ivonne heeft een kalme en betrokken uitstraling die zij ook had tijdens de wandeling en in de manier waarop zij vragen stelde. Het feit dat zij ervaringsdeskundige en veel kennis heeft over het onderwerp gaf mij ook een vertrouwd gevoel.

Lopend praten helpt bij schaamte

Sommige stukken in mijn verhaal blijf ik beschamend en erg pijnlijk vinden, zodra ik eraan denk en deze vertel. Op zulke momenten was het fijn om voor mij uit te kunnen kijken en de natuur te zien én dan af en toe Ivonne aan te kijken. Dat gaf een ongedwongen gevoel van vrijheid. Het wandelen en mijn verhaal al lopende vertellen was goed om te doen en te ervaren. Het lopen/bewegen tijdens het praten gaf mij tegelijk ruimte in mijn hoofd.

Saskia Jonker

Ben je benieuwd naar het boek dat Saskia noemt? Als papieren boek is ‘Helden van seksueel misbruik’ helaas uitverkocht, maar als e-book is het nog wel verkrijgbaar: Klik hier!

Zelf een #ikluister helden wandeling boeken? Kijk hier

Doodsangst is reëel

Veel kinderen die seksueel misbruikt worden, ervaren een doodsangst. Niet alleen door de veelal pijnlijke, lichamelijke gewaarwordingen, maar ook doordat zij ervaren dat zij niet beschermd worden. Soms zelfs dat degene die hen misbruikt, degene is die hen had moeten beschermen en koesteren. Degene van wie zij compleet afhankelijk zijn voor hun dagelijks bestaan beschermt hen niet, is niet bereikbaar, niet sterk genoeg, of bedreigt zelf hun bestaan. Als gevolg voelen ze zich klein en machteloos.

Rationele en irrationele doodsangst

Ik kreeg ooit, bij een lezing de vraag: ‘Was je in levensgevaar, gedurende het seksueel misbruik?’ Dat is een geladen vraag, want als ik in direct levensgevaar zou zijn, waren de hulpverleners gerechtvaardigd in hun ingrijpen in gezinnen waar seksueel misbruik plaatsvindt. Het antwoord is echter niet zo eenvoudig. Ik ben nooit met de dood bedreigd door de misbruiker. Was ik in direct, objectiveerbaar levensgevaard? Nee. Rationeel gezien niet. Maar is mijn doodsangst dan irrationeel? Nee. Het verschil zit in de onmiddellijkheid ervan.

De afwezigheid van fysiek geweld

Wat seksueel misbruik verwarrend maakt is (in veel gevallen) de afwezigheid van fysiek geweld. Want nee, de misbruiker dreigde niet met geweld. Hij deed mij echter wel geweld aan. Hij stal mijn onschuld, maakte misbruik van mijn onervarenheid en op de lange termijn was ik wel degelijk de grond onder mijn bestaansrecht verloren. Zelfmoord komt 12 keer zo vaak voor onder kinderen die seksueel misbruik hebben meegemaakt.

Doodsangst als gevolg van seksueel misbruik

Op de lange termijn leidt de ervaren doodsangst wel degelijk tot zelfdestructief gedrag. Dat kan allerlei vormen aannemen, maar omdat de doodsangst verdrongen wordt, blijft deze onder de oppervlakte meespelen. Het verborgen karakter van deze doodsangst leidt tot overreacties op ‘normale’ omstandigheden, wat men ook wel triggers pleegt te noemen. Een trigger verwijst dus naar een reële doodsangst, die echter niets met de huidige omstandigheden te maken heeft.

Doodsangst in volwassenheid

Wanneer is een doodsangst in het hier en nu reëel en wanneer verwijst het naar het verleden? De belangrijkste vraag die je jezelf kunt stellen is: ‘Ga ik hier werkelijk aan dood?’ Ik heb op twee momenten in mijn leven als volwassene doodsangst ervaren.

Mijn twee momenten van doodsangst

Op vakantie in Amerika stond ik plotseling op een meter afstand van een beer. De doodsangst van dat moment herkende ik van vroeger en van wat ik in therapie verwerkt had. Het tweede moment was een domme fout. Ik stapte, zonder op of om te kijken, voor een rijdende bus. Zijn remmen piepten en ik keek recht in het gezicht van de chauffeur. Ik rende achteruit, gelukkig kon ik dat door mijn karate-ervaring heel goed. Opgelucht kwam ik met de schrik vrij. Ook hier herkende ik, vooral fysiek, het gevoel van vroeger.

Het verschil tussen doodsangst van volwassen en kinderen

Hoewel het gevoel van de schrik en doodsangst hetzelfde zijn, is de verwerking ervan heel anders. Waar ik als kind geen mogelijkheid had om over mijn ervaring te praten, heb ik de twee, drie dagen na mijn doodsangst-ervaringen als volwassene over weinig anders gepraat. Telkens als ik langs de plek van de beer of de bus kwam, herinnerde ik me de angst. Mijn lichaam reageerde en ik sprak erover met wie er op dat moment bij me was. Na een dag of drie hield dat als vanzelf op. Hoe anders was het voor mij als kind. Ik kon nergens heen met mijn verhaal. Met als gevolg dat ik er op mijn 30ste nog last van had.

De doodsangst overwinnen

Het delen van het verhaal, het praten over wat je is overkomen, is een krachtige manier om de doodsangst te overwinnen. Als je een bus of een beer tegen bent gekomen, kan dat na een dag of wat al gebeurd zijn en rest nog slechts de opluchting: ‘Ha, ik heb het overleefd’. Overlevers van seksueel misbruik dragen die doodsangst nog onder hun huid, in hun lichaam, in hun emotionele reacties.

De invloed van doodsangst op het leven

De doodsangst beïnvloedt hun leven. Het overwinnen ervan vraagt hen om terug te gaan naar dat moment waarop het begon. Het moment dat je schrok. Het besef dat je geen uitweg meer had. Heling ontstaan door daar naar toe te gaan, dat bewust op te zoeken en erover te delen, meestal met een therapeut, die je kan helpen zodat je het goed gedoseerd doet en jezelf niet overspoelt en hertraumatiseert.

Hulp zoeken?

Zoek jij hulp bij het overwinnen van jouw doodsangst? Wil jij je verhaal vertellen? Zoek hulp. Dat kan bijvoorbeeld op hulpverlening na seksueel misbruik.

Voel je nog te veel schaamte? Vind je het lastig om je verhaal te delen? Wat dan helpt is om de verhalen van anderen te lezen, zodat je herkenning vindt en je niet meer het gevoel hebt dat je de enige bent. Er zijn veel boeken met ervaringsverhalen te vinden in mijn boekenwinkel