Ik sta onder de douche. Ineens stromen er tranen over mijn wangen: “Wat heb ik gedaan?!”, denk ik. Even voel ik een oude angst. Ik heb mezelf laten zien, mezelf bloot gegeven zoals ik nooit eerder gedaan heb. Dat mag niet, dat kan niet. Ik voel de angst en mijn tranen. Ze mogen er zijn, ze horen bij mij. Het duurt niet lang want de positieve gevoelens overheersen, wat een indrukwekkende uitvoering en avond was het.
Het project
Het begint bij die ene oproep: “Ik zoek mensen die geheeld zijn van vroegkinderlijk trauma door seksueel misbruik en huiselijk geweld, voor een pilot project. Het project, van een half jaar, sluit af met een voorstelling waarin het transformatieproces van slachtoffer naar krachtige, autonome persoon in beeld wordt gebracht”. Taboe doorbreken, laten zien hoe belangrijk (lichaamsgerichte) therapie is en dat helen mogelijk is, dat zijn de doelen van het project.
Dit moet ik doen!
Ik ga het project en proces aan voor mezelf, omdat ik voel dat ik het “moet” doen. Ik ben heel enthousiast, maar besef ook dat het een pittig proces zal zijn. Als ik in het verleden mijn lichaam ál voelde, was ik me er nooit zo comfortabel in. Nu ben ik wekelijks in een dansstudio om te bewegen, te dansen vanuit de impulsen die ik voel op dat moment. Dat doe ik niet alleen, maar met een aantal andere vrouwen samen.
Langzaam kom ik in beweging
In de periode beweeg ik heel voorzichtig. Ik maak kleine bewegingen en kom nauwelijks van mijn plaats. Ik ben terughoudend in de interactie met de anderen en ga vooral met mijn aandacht naar binnen. In mezelf ben ik veilig. Heel, heel langzaam laat ik me meer zien. Na maanden repeteren ga ik “ineens” helemaal los. Ik beweeg door de hele zaal, speels en spontaan. Mijn bewegingen zijn groot, ik neem ruimte in. Als de “oefening” klaar is, krijg ik tranen in mijn ogen: “Wat heb ik gedaan?” Ik trek me terug in mezelf en ga aan de kant staan met mijn handen voor mijn gezicht. De anderen reageren enthousiast en vinden het mooi dat ik mezelf zo heb laten zien.
Schrijven en tekenen
Tijdens het project schrijven we over wat het proces van transformatie van slachtoffer naar autonomie in ons oproept. Ik vind het heerlijk om te kunnen schrijven, daarmee ben ik vertrouwd. Soms kan ik zelfs niet verwoorden wat er in mij om gaat, dan maak ik tekeningen met pastelkrijt. Het bewegen, het schrijven en het tekenen ondersteunen mijn proces van heling. Ik ontdek dat expressie essentieel is voor mij, bij me hoort.
De uitvoering: kwetsbaarheid en kracht
Het is eindelijk zover. Het is tijd om het project af te sluiten, we zijn er klaar voor. De zaal is uitverkocht. Ik kijk er naar uit. Ik ben rustiger dan ik voor mogelijk had gehouden. We beginnen en vanaf het begin voel ik wat er gebeurt, zit ik erin. Precies zoals de bedoeling is. De uitvoering gaat goed, we doen het samen en het voelt fijn.
Geraakt, ontroerd…
De reacties van het publiek, zowel persoonlijk als in het nagesprek over de uitvoering, zijn overweldigend. Zo warm! Als mijn man naar me toe komt, me omhelst en zegt hoe indrukwekkend hij het vond, komen mijn tranen los. Tranen van verwondering, trots, opluchting, ontroering en wie weet wat nog meer. Ons proces van heling, het gevoel van kwetsbaarheid én onze kracht zijn overgekomen bij het publiek. In de nabespreking zeggen lotgenoten dat ze geraakt zijn en dat ze het proces herkennen. Deze uitvoering draagt zelfs bij aan hun heling. Hoe bijzonder is dat?! De doelen van het project om taboe te doorbreken, het belang van lichaamsgerichte therapie te laten zien en zichtbaar maken dat helen mogelijk is, zijn zeker overgekomen bij het publiek.
En dan… verbinding
De uitvoering is nu drie weken geleden. Ik ben onder de indruk van wat deze avond me heeft gebracht, ik kan het nog nauwelijks bevatten. Ik ben het project aangegaan voor mezelf, om meer te ontdekken en verder te groeien en om aan anderen te laten zien dat er leven is na seksueel misbruik. Mijn rode draad door het proces is vooral verbinding maken met mezelf en anderen. Gedurende het project groei ik daarin. De uitvoering heeft me meer gegeven dan ik had verwacht. Ik heb mezelf laten zien, op mijn kwetsbaarst en tegelijkertijd volledig in mijn kracht. Ik heb mezelf gegeven. Uit de warme reacties van het publiek blijkt dat het hen veel heeft gegeven, heeft geraakt. Dat komt zo bij me binnen, want ik mag dat ontvangen. Dit is het, zo voelt dat dus: verbinding! Dit is waar ik zo naar verlangde. Puur, zoals het is. Alle warmte, de omhelzingen, van bekende en onbekende mensen, ik neem het mee in mijn hart.
Initiatief
EX-press is het initiatief van Michelle Kurzenacker, choreografe en therapeute, en haar bedrijf Movedby… Onder haar bevlogen begeleiding hebben het project en de uitvoering plaatsgevonden.
Hij wacht af en houdt zich dood, hopend op een onoplettend moment waarin hij kan ontsnappen. Terug de zee in, waar hij hoort. Hij heeft al geprobeerd om, staand op zijn soortgenoten, uit de emmer te klimmen. Maar de rand is te hoog en toen hij er bijna was werd hij teruggeduwd. Naast hem begint het water te koken, hij hoort het steeds harder en feller borrelen. Daarna gaat het snel. Met een zachte plons verdwijnt hij in de pan. Zodra hij de hitte voelt probeert hij weg te komen, maar iets duwt hem hardhandig onder water. Er is geen ontkomen aan, levend kokend vindt hij zijn dood.
Erkennen dat ik slachtoffer ben van incest is heftig. Ik heb het 42 jaar weggedrukt in mijn onderbewuste. Het is overweldigend, pijnlijk om te zien en te voelen. Nu ik eenmaal onder ogen zie dat het de realiteit is, wil ik het ook vertellen in mijn omgeving. Vertellen dat ik slachtoffer ben of was, dat is confronterend :“Hoe zullen anderen reageren? Geloven ze me? Wijzen ze me af? Vinden ze het belachelijk?”