Alleen zijn is niet hetzelfde als eenzaamheid. Je kunt je heel alleen voelen in gezelschap en je kunt je heel alleen op de bank heel tevreden en gelukkig voelen. De vraag is dan ook: wat ik eenzaamheid wel? Hoe ziet eenzaamheid eruit? En wat is de verbinding met seksueel misbruik?

Een definitie van eenzaamheid

Mijn persoonlijke definitie van eenzaamheid is niet kunnen delen wat er in je leeft. Of dat nou mooie inzichten of ingewikkelde gevoelens zijn, als je iets kunt delen met de ander en je voelt je begrepen dan ben je in verbinding. Je wordt gezien en gehoord, jouw bestaan wordt levensecht, je wordt erkend in wie je bent.

De mens is bedoeld om verbonden te zijn

Natuurlijk zijn er mensen die graag vaak alleen zijn, maar het is niet het verlangen van de doorsnee mens om alsmaar alleen te zijn. Dat is waarom er zoveel dating-sites zijn en daarom lopen we allemaal rond met een mobiele telefoon. We houden elkaar in de gaten op facebook en vertellen over ons leven in prachtige literaire werken of laten we zien wat er in ons leeft door het maken van schilderijen en andere kunstwerken. We zoeken contact met anderen over wat er diep van binnen leeft.

Eenzaamheid en het geheim van seksueel misbruik

Als je een groot geheim hebt, zoals seksueel misbruik, dan is het delen voor jou niet eenvoudig. Het is vaak moeilijk om er over te vertellen. Het is niet zo gebruikelijk om er over te praten. Mensen zeggen niet vaak:  ‘Ik ben als kind misbruikt’ zoals ze wel zeggen: ‘Mijn fiets is gejat’, terwijl die dingen bijna even vaak voorkomen.

Moeilijk voor de omgeving om te luisteren

Hoe lastig het is om er over te vertellen, wordt nog eens versterkt doordat mensen om je heen het soms ook moeilijk vinden om erover te horen. Kinderen zijn zo klein en kwetsbaar, dat het lastig is om te horen dat er ook nare dingen gebeuren met kinderen. We hebben met zijn allen een cultuur gecreëerd waarin we dat liever niet zien.

Delen is het medicijn tegen eenzaamheid

Als je seksueel misbruikt bent en je praat daar niet over, dan heb je dus een groot probleem. Iets wat voor jou heel veel invloed op je leven heeft (gehad) kun je niet delen met de mensen om je heen. Soms schaam je je of je voelt je schuldig en wilt niet dat mensen dit van je weten.

Ook als je de schaamte al voorbij bent

Het is het nog steeds iets waar je niet makkelijk over spreekt. Zelfs als je er inmiddels van doordrongen bent, dat het jouw schuld niet was en je je niet hoeft te schamen voor de misdaad van de ander. Het is doorgaans niet een praatje voor gezellig tijdens de maaltijd of op een feestje. Een deel van jou blijft eenzaam en onzichtbaar. Het doet pijn om niet gezien te worden in wie je bent, in je pijn, je verdriet, je boosheid.

Ook je succesverhaal kun je niet delen

Als je er niet over kunt praten zit de eenzaamheid in alle gevoelens over seksueel misbruik die je hebt. Ook de glorie van het helen kun je dan niet delen. Jouw zelfoverwinning, de kracht die je aanboorde om ondanks alles te overleven, het is alsof ze er niet zijn. Die eenzaamheid is slopend en het enige medicijn tegen de eenzaamheid dat ik ken, is er zelf over leren praten.

We moeten het gesprek veranderen

We moeten leren praten op een manier die ons niet alleen als slachtoffers erkent, maar ook duidelijk maakt hoe ongelofelijk krachtig we zijn. Denk je eens in: wij hebben iets doorstaan en overwonnen waar anderen niet eens over durven praten! We moeten duidelijk gaan maken dat wij de held en het middelpunt zijn van ons eigen verhaal.

Wij moeten de eenzaamheid van de stilte doorbreken

Wij, degenen die misbruikt zijn, zullen de stilte moeten doorbreken, want wij zijn degenen die er het meest belang bij hebben. Want de eenzaamheid in die stilte is moordend. Het praten over seksueel misbruik is van vitaal belang om die eenzaamheid te doorbreken. Eerst in een veilige setting, met lotgenoten bijvoorbeeld, of bij de therapeut. Maar daarna ook in onze families, kennissenkring, in de media, in de wereld. Ieder op zijn eigen tijd en op zijn eigen manier. Niet iedereen hoeft online #metoo te roepen, maar je hoeft er ook niet alleen mee te blijven worstelen.

Wij zijn gebaat met gepraat

Zoals de misbruiker gebaat is bij stilte, zijn wij, de overlevers van seksueel misbruik, gebaat bij gepraat. Hoe meer er over seksueel misbruik gepraat wordt, hoe minder je het gevoel hebt dat je er alleen voor staat. De eenzaamheid van de stilte doorbreken geeft ruimte en verbinding met anderen.

Praten met lotgenoten

Praten met lotgenoten kan een mooie eerste stap zijn, in het leren praten over wat je is overkomen. Mensen die hetzelfde hebben meegemaakt kunnen zich makkelijker inleven en je vindt dus een luisterend en sympathiek oor.

Samen helen

Ook praten over seksueel misbruik moet (en kun) je leren. Een mooie werkvorm daarvoor is ‘Samen helen’. Begeleid lotgenotencontact aan de hand van het boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij’. Inmiddels zijn er op diverse plaatsen in het land mensen die dit soort groepen begeleiden. Wil je meer weten? Kijk op: ivonnemeeuwsen.nl