De wereld na #metoo

We kunnen er niet meer omheen. Door #metoo is pijnlijk duidelijk geworden dat seksueel misbruik heel veel voorkomt. Het is bijna niet denkbaar dat de vaktherapeut er in zijn of haar professie niet mee in aanraking komt, vooral omdat juist vaktherapie mogelijkheden biedt om, buiten het gesproken woord om, toch tot de kern te komen. Net dat gesproken woord is voor mensen die misbruikt zijn vaak geen gemakkelijke zaak. Het lichaam, creatieve uitdrukkingsvormen als theater, dans of beeldend zijn toegankelijkere manieren om te helen van seksueel misbruik.

Mijn antwoord op #metoo is #ikluister

In antwoord op #metoo zijn wij gestart met een #ikluister actie. Ik zeg:

‘Het valt mij op dat de traditionele media zo op het slachtofferverhaal focust. Het gaat óf over hoe zielig het slachtoffer is óf over hoe slecht de dader is. De rest van het verhaal hoor je nooit en dát is vele malen interessanter. Want hoe vergaat het iemand die met seksueel misbruik te maken heeft gehad? Heb je dan, zoals veel mensen zeggen, levenslang? Dat weiger ik te aanvaarden.’

Dat helen kan is het verhaal dat wij graag in de media willen zien. Daarom hebben we de Hel(d)en van seksueel misbruik Awards in het leven geroepen. Een manier om dat andere verhaal onder de aandacht te brengen en anderen een hart onder de riem te steken.

De Hel(d)en van seksueel misbruik Awards

Het idee achter de Helden Awards is eenvoudig: iedereen heeft helden nodig, om zich aan op te trekken, zich aan te spiegelen, mee te identificeren en om hen te inspireren. Mensen die seksueel misbruik hebben meegemaakt, hebben te vaak te horen gekregen dat zij ‘levenslang’ hebben. Dat ze maar met de gevolgen moeten leren leven. Dat is bepaald geen hoopvol perspectief en daarom hechten wij er extra waarde aan om zichtbaar te maken dat helen wel degelijk kan. Dat je een gelukkig, volwaardig, zinvol en rijk gevuld leven kunt leiden, ook als je seksueel misbruikt bent. Vandaar dat we mensen hebben opgeroepen om hun helden van seksueel misbruik aan te melden. Inmiddels staan er 36 helden op de website, elk met hun inspirerende verhaal over helen.

De verhalen zijn belangrijk

De verhalen gaan over helen, over hoe elk van onze helden dit heeft aangepakt. Wat ze gedaan hebben om te helen en wat ze anderen die wellicht nog aan het begin van hun proces staan zouden adviseren. Saskia de Koning zegt in haar advies aan anderen:
‘Wees geduldig, zacht en lief voor jezelf. Dat is soms pijnlijk en lastig. Maar het mag er zijn en jij dus ook! Zoek naar manieren die bij je passen om je verhaal kwijt te kunnen. Praat,schrijf, schilder, gooi oud servies kapot tegen een muur. Maak een wandeling. Doe dit alleen of met anderen.’

Geen ‘gouden standaard’

Wat opvalt in de verhalen: Er is geen ‘gouden standaard therapie’ na seksueel misbruik. De beste therapie is passende therapie: passend bij het individu, passend bij het proces waar die persoon op dat moment in zit. Die diversiteit laat zich zien in de verhalen die de helden vertellen. Elk verhaal is anders. Iedereen heelt op zijn of haar eigen manier, de één heeft baat bij dans, de ander bij schilderen en een derde bij psychotherapie. Meestal zijn meerdere manieren naast of na elkaar nodig om te helen, omdat seksueel misbruik levensbreed problemen oplevert.

Op een positieve manier meedoen

Door verschillende verhalen naast elkaar te vertellen, kunnen meer mensen zich identificeren en zich optrekken aan hun favoriete held. Daarbij worden ze bovendien uitgenodigd om (inter)actief aan de slag te gaan. Door te nomineren, te stemmen op hun held of door (financieel) bij te dragen aan de Helden Awards, mee te lopen in de ‘#ikluister helden wandeling’, of door zich als vrijwilliger aan te melden.

Eén van onze vrijwilligers die olifantjes haakt voor het goede doel (anoniem vanwege haar eigen veiligheid):

‘In mijn kennissenkring vertel ik dat ik met dit project bezig ben. Het verbaast mij hoeveel dat losmaakt. Mensen zien mij op een positieve manier, enthousiast bezig zijn hiermee en geven me daar waardering voor. Dat heb ik nog nooit meegemaakt. Ik groei hier ontzettend van!’

Het feest mag gevierd worden

Het Helden Gala zelf is een goed voorbeeld van hoe we, door het bieden van een podium, mensen uitdagen om creatieve expressie te gebruiken voor hun heling. Zo is er:

  • Een dansvoorstelling, door Melissa van der Meer en groep. Melissa is buikdanseres,  danstherapeute en ze zelf seksueel misbruikt. Ze heeft de WEZZ methodiek ontwikkeld om door middel van een combinatie van dans en gevechtskunst te helen van seksueel misbruik.
  • Er is een presentatie van een (voor de media anonieme) zangeres die op deze manier zichzelf haar eigen stem teruggeeft.
  • Een presentatie die het publiek meeneemt in het heroveren van hun eigen stem.

Daarnaast zijn er een aantal professionele musici die rondom het thema een speciale selectie uit hun repertoire ten beste geven. Professionals die op deze manier laten zien dat ze betrokken zijn bij het thema seksueel misbruik, vanuit eigen ervaring of gewoon vanuit maatschappelijk engagement.

Een feest met een rode loper

Helen kan en dat is een feestelijk gegeven. We vieren dat met een heuse ‘rode loper’ event. Een Awards Gala, met artiesten, de uitreiking van de Helden Awards met daarna een gezellige borrel. Het feest zal plaatsvinden op 11 oktober in ‘De Ogtent’ te Duiven. Iedereen die zich betrokken voelt is welkom, we vragen wel of je je even wilt aanmelden, zodat we weten op hoeveel mensen we kunnen rekenen. Om de kosten hoef je het niet te laten: dankzij het succes van de ‘#ikluister helden wandeling’ is de toegang slechts € 5,00.

[contact-form to=”agnes.followyourflow@gmail.com” subject=”Ik meld me aan voor het Helden Awards Gala”][contact-field label=”Naam” type=”name” required=”1″][contact-field label=”E-mailadres” type=”email” required=”1″][contact-field label=”Ik kom naar het Helden Awards Gala! Stuur mij een Tikkie voor € 5,00. De aanmelding is pas definitief als dit betaald is. ” type=”text” required=”1″][contact-field label=”Ik breng mee: (naam invullen). Ook hiervoor betaal ik natuurlijk € 5,00 (dat kan door nogmaals op hetzelfde Tikkie te klikken).” type=”text”][/contact-form]

Familie perikelen: als contact niet vanzelfsprekend is

Als je geen contact meer hebt met je familie

Familie is je basis. Als je geen contact meer hebt met je familie, slaat dat een groot gat in je leven. Een gat dat niet zo gemakkelijk te vullen is. Seksueel misbruik bespreekbaar maken binnen je familie maakt dat iedereen zich er toe moet verhouden. Dat word je niet altijd in dank afgenomen. Soms keert een familie zich als een blok tegen het slachtoffer.

Je bent niet de enige

Hoewel er geen onderzoek naar is gedaan, kan ik je zeggen dat je niet de enige bent die geen, of geen positieve, band heeft met zijn of haar familie. Maar al te vaak laat familie juist het slachtoffer in de steek. Ontkenning is ook voor omstanders een overlevingsmechanisme. In sommige familiesystemen heerst de opvatting dat je ten allen tijden moet voorkomen dat de ‘vuile was’ naar buiten komt. Dat het slachtoffer hierbij in de kou komt te staan, wordt daaraan ondergeschikt gemaakt.

De schuldenlast

Wanneer seksueel misbruik binnen een gezinssysteem plaatsvindt, wordt de schuld door het hele gezinssysteem ervaren. Omdat die schuld moeilijk te dragen is, wordt die schuldenlast maar al te vaak verlegd. Helaas komt deze vaak op de schouders van het slachtoffer dat de stilte doorbreekt. In plaats van hen te erkennen en steunen, worden zij verlaten en verguisd, vanwege het feit dat ze praten over het onzegbare.

Mijn ervaring met familiereacties

Ondanks het feit dat de dader in mijn geval van buiten het gezinssysteem kwam, heeft iedereen uit mijn gezin het moeilijk gehad. In de tijd dat ik begon met hierover te praten, was me dat niet duidelijk. Ik was gewoon op zoek naar steun en erkenning. Gelukkig was die er in mijn geval ook, al vond ik die vooral buiten het gezin. Mijn gezinsleden hebben elk individueel hun eigen proces moeten doorlopen.

Ieder draagt zijn eigen schuld

Ik ben inmiddels geheeld en kan als het ware als vanuit een helikopter naar de situatie kijken. Ik zie dan de ‘vreemde’ reacties van mijn gezinsleden en ik zie hoe hun schuldgevoelens daarin doorklinken. Dat maakt dat ik er niet meer vanuit mijn eigen pijn op hoef te reageren.

Mijn moeder

Ik heb in mijn eerste boek verteld hoe mijn moeder reageerde en hoeveel goed me dat heeft gedaan. Toch is daarmee het verhaal niet af. De eerste keer dat ik haar over het seksueel misbruik vertelde, stond ik nog aan het begin van therapie en het heeft me een aantal jaren gekost voordat ik daar doorheen was. Zware jaren. Jaren waarin ik geen actieve steun van mijn moeder heb gehad.

Ik kon haar ook niet steunen

Jaren ook waarin mijn moeder geen steun heeft gehad van mij. Wij beiden waren we niet bij machte om dat te veranderen. Ik heb later gehoord dat zij hulp heeft gevonden bij haar zus, mijn tante, die gelukkig heel goed in staat was om haar aan te horen en te steunen. Ik heb mijn heil bij therapie en vrienden gezocht.

De schuldgevoelens van mijn moeder

Pas nadat ik op televisie was geweest, bij ‘Achter de voordeur‘ hoorde ik dat mijn moeder al haar vriendinnen had gezegd dat ze moesten kijken, omdat ze trots was op mij. Iets in mij ontdooide, iets waarvan ik niet eens wist dat het bevroren was: de liefde voor mijn moeder. Wat ik van mijn tante hoor, is dat mijn moeder zich heel schuldig en verdrietig heeft gevoeld.

Mijn moeder

Voor het eerst konden we het er samen over hebben. Over de tijd dat het seksueel misbruik speelde. Over de brutaliteit van de dader en hoe hij ook haar ingepalmd had. Over hoe mijn vader (die overleed toen ik 14 was) hem altijd de ‘luchtfietser’ noemde. Ze kon zeggen hoe schuldig ze zich had gevoeld en dat ze het niet had gezien. Dat ze wel het idee had dat er ‘iets’ niet helemaal klopte, maar dat er in die tijd helemaal niets over seksueel misbruik bekend was. En ik kon er naar luisteren.

Ik heb geluk gehad

Ik werk lang genoeg als coach met seksueel misbruikte klanten, om te weten dat ik enorm geluk heb gehad. Helaas komt het doemscenario van het verbreken van alle familiebanden ook voor. Dat is een heftig scenario dat in feite een extra trauma oplevert. Of voorwaardelijk contact, je mag er zijn, maar dan zonder je verhaal, zonder erkenning. Ook dat slaat diepe wonden.

Het begeleiden van de onthulling

Als coach zie ik dat veel verdriet en pijn voorkomen kan worden door de onthulling naar de familie goed voor te bereiden. Door alle scenario’s te bekijken en waar mogelijk ook te zorgen dat er goede opvang komt voor je familie.

Seksueel misbruik van baby’s

Let op: trigger waarschuwing.

Alleen al nadenken over het feit dat ook baby’s en peuters seksueel misbruik meemaken, roept bij veel mensen walging en weerzin op. Lees deze blog dan ook niet als je niet lekker in je vel zit. Het thema is heel kwetsbaar, zorg goed voor jezelf als je dit gaat lezen. In deze blog verzamel ik wat er zoal wél bekend is over seksueel misbruik van baby’s en peuters.

Ook baby’s en peuters worden misbruikt

Nederland is wakker geschud door de affaire Robert M. rond 2010 waar, uit beelden en filmmateriaal, onomstotelijk kwam vast te staan dat baby’s en peuters misbruikt worden. Toch is het ook na deze grote zaak nog moeilijk om je er een voorstelling bij te maken. Er is relatief weinig over bekend en weinig onderzoek naar gedaan. Ik heb het internet afgespeurd naar wat er wél bekend is.

Doorgaans ernstig misbruik

Baby’s en peuters worden, vaker dan hun oudere lotgenoten, ernstig misbruikt. Dit houdt in dat er, vaker dan bij oudere kinderen, penetratie plaatsvindt en dat er ook (relatief) vaker foto- en filmbeelden van worden gemaakt. Lees het onderzoek hier. Penetratie van baby’s en peuters is fysiek mogelijk en het gebeurt dus ook. Het seksueel misbruiken van baby’s en peuters, komt het meeste voor in familiekring.

Geen last van?

Ook toen het verhaal van Robert M. naar buiten kwam, waren er nog professionals die beweerden dat het beter was om niet met de kinderen te praten over wat er gebeurd is, ook later niet, in de veronderstelling dat deze kinderen het zouden vergeten.

‘Psycholoog Bullens: ‘Een baby ervaart het verschil niet tussen een thermometer die in de anus wordt gebracht of iets anders dat naar binnen gaat. Je hebt taal nodig om herinneringen te creëren en daar betekenis aan te geven.’

Het idee dat kinderen geen herinneringen maken omdat ze geen taal hebben, vind ik persoonlijk ridicuul. Een baby heeft bijvoorbeeld vanaf 6 maanden ‘objectpermanentie’: als je dan een speeltje verstopt of kiekeboe speelt, weten ze waar ze moeten zoeken. Dit is een vorm van herinnering. Daarnaast wordt steeds meer duidelijk dat wij als mensen een lichaamsherinnering en celgeheugen hebben. In mijn ogen is ontkennen van de herinnering van een baby of peuter dan ook een gevaarlijk idee, met een lange en tamelijk dramatische geschiedenis:

Opereren zonder narcose

Heel lang heeft men in de medische wereld aangenomen dat baby’s en peuters, omdat ze nog geen woorden hebben, ook geen herinneringen hebben aan wat hen is overkomen vóórdat ze 3 jaar zijn en dat ze geen pijn zouden voelen! Dit heeft in de medische wereld geleid tot misstanden, zoals het zonder narcose opereren van baby’s en peuters. Tamelijk een medische misser als je de vele verhalen van hervonden herinneringen en de invloed van stress op baby’s en peuters bekijkt. Of een baby pijn voelt? Vraag het de gemiddelde moeder, niet de gemiddelde medicus.

Hervonden herinneringen

Inmiddels is voor de meeste mensen wel duidelijk dat het lichaam meer herinnert dan de hersenen in woorden kunnen vatten. Uit vergelijkend onderzoek blijkt onder meer dat er twee manieren zijn waarop herinneringen kunnen terugkomen: spontaan en binnen een therapeutische setting. Voor spontaan teruggekomen herinneringen is volgens dit onderzoek doorgaans meer steunbewijs dan bij herinneringen die in een therapeutisch sessie naar boven zijn gekomen.

Herinneringen of niet, het bestaat!

Het debat rondom baby- en peutermisbruik gaat vaak over het al dan niet betrouwbaar zijn van de herinneringen. Wanneer je deze blog leest omdat je voor jezelf informatie zoekt, kun je die discussie links laten liggen. De ‘winst’ van Robert M. is dat we in elk geval wéten dát het gebeurt. Of het jou is overkomen weten alleen jij en de pleger.

Gevolgen van seksueel misbruik bij baby’s en peuters

Als we in plaats van ‘bewijs zoeken’ gaan kijken naar de gevolgen, dan zien we grote problemen. Ernstig ontregelde stress-systemen, hechtingsproblematiek, nachtmerries, verlatingsangst: ze spelen door de kindertijd en vaak tot ver in de volwassenheid een rol. Helen van seksueel misbruik wordt daarbij bemoeilijkt: enerzijds door de vaagheid van de herinneringen en herbelevingen en anderzijds door het ongeloof dat overlevers van dit type misbruik extra vaak op hun pad krijgen.

Twijfel je of jij het hebt meegemaakt?

Mocht je zelf twijfelen of je het al dan niet hebt meegemaakt, dan is het bovenstaande voorlopig het enige houvast. Zoeken naar steunbewijs is een mogelijkheid. Foto’s, getuigen, omstanders en andere slachtoffers, informatie over jou als baby of peuter: als dit gevonden kan worden, kan dit waardevolle informatie bieden.

Omgaan met herinneringen aan baby-misbruik

Herinneringen aan baby- of peutermisbruik zijn doorgaans fysiek. Het lichaam heeft de gebeurtenis opgeslagen en penetratie is altijd fysiek pijnlijk bij baby’s en peuters. Het is echter vaak ook voor de volwassene die deze herinneringen terugkrijgt, moeilijk te behappen. Het besef dat iemand, doorgaans iemand die dichtbij je staat, dit kan doen, is bijna niet te bevatten. Liever zouden we het niet geloven.

Kun je van baby- en peutermisbruik helen?

Ook van baby- en peutermisbruik kun je helen, maar het vraagt behoorlijk wat draagkracht, doorzettingsvermogen en moed. Het helpt als je een sterk netwerk hebt dat je kan ondersteunen. Een lastig aspect van het helen van baby- en peutermisbruik is de ‘walgingsfactor’. Er zijn hierdoor niet veel mensen waarbij je jouw verhaal kwijt kunt. Toch is dat nou net het enige wat echt helpt: Het onder ogen zien, doorvoelen en dragen van de pijn, zowel fysiek als emotioneel. Je hebt het immers al overleefd! Tegelijk kom je er niet onderuit: het doet iets met je wereldbeeld als je moet erkennen dat dit bestaat, dat het jou is overkomen.

Extreme uitwassen

Binnen bepaalde religieuze overtuigingen is het misbruiken, geweld aandoen en zelfs het vermoorden van baby’s/kinderen een onderdeel van hun rituelen. Ook is bekend dat er baby’s bewust voor dit doel op de wereld worden gezet.

AIDS remedie

Eén van de meest criminele mythe’s over AIDS is dat seks hebben met een onschuldige baby AIDS zou genezen. In een aantal Afrikaanse landen heeft dit tot een ernstige toename van baby-misbruik geleid ten tijde van de AIDS-epidemie.

Hulp nodig?

Ik kan me voorstellen als dit jou is overkomen en je op deze site bent beland op zoek naar informatie, dat je ook hulp zoekt. Dan heb je hulp nodig die niet bang is voor seksueel misbruik en die kennis van zaken heeft. Je hebt een therapeut/coach nodig die jíj niet hoeft te ontzien, waar jouw verhaal er helemaal mag zijn. Kijk op  hulpverlening na seksueel misbruik voor therapeuten die speciaal aandacht hebben voor seksueel misbruik en de langetermijngevolgen daarvan.

Zwangerschap en dissociatie

Voorproefje uit het boek:

Een stukje uit één van de ervaringsverhalen uit het boek. Dit is een deel van het verhaal van Mimi. Over dissociatie tijdens de bevalling. Het boek geeft onder andere tips om hiermee om te gaan.

Geen flauw idee

Ik heb nog met niemand gepraat over bevallen. Ik weet helemaal niets van het hele proces. Als ik een slijmprop verlies, denk ik dat er iets mis is en dus bel ik het ziekenhuis om raad te vragen. ‘Dan is het tijd om naar het moederhuis te komen.’ is het antwoord. (Het moederhuis is een soort bevallingskliniek, in België)

De weeën

Ik heb veel contracties, ik heb heel veel pijnlijke weeën, maar ik heb geen ontsluiting. Ze leggen mij aan een infuus om de ontsluiting op te wekken. Vrij snel komen er hele heftige persweeën, maar ik mag niet persen, want ik heb nog niet genoeg ontsluiting. Ik roep het uit: ‘Het moet er uit’, maar ik heb nog steeds onvoldoende ontsluiting, dus ik mag niet persen.

De bevalling

Op een gegeven moment besluiten ze dat het toch geboren mag worden. Als ik de verloskamer ingebracht word, zie ik daar een vreemde meneer. Ik raak in paniek, weet niet wat ik moet doen, ik flip helemaal. Ik hoor ook niets. De gynaecoloog herken ik, maar er loopt allemaal volk dat ik niet ken. Ik ben gewoon weggegaan (gedissocieerd). Ik pers, maar er komt maar geen beweging. Met verschillende mensen duwen ze met geweld op mijn buik, om het kindje eruit te halen.

Traumatische ervaring

Ik heb extreem geschreeuwd tijdens de bevalling. Achteraf zeg ik: als ik had geweten dat ik seksueel misbruikt was, dan zou ik het daarmee vergeleken hebben. Alsof ik opnieuw seksueel misbruikt werd.

 

Terug uit de dissociatie

Op een gegeven moment ben ik er weer. Ik voel dat Arthur, mijn zoontje, door het geboortekanaal naar buiten glijdt. Ik krijg Arthur op mijn buik gelegd, maar ik ben er vies van. Hij zit onder de smurrie, dat had ik niet verwacht. Ze halen hem weg om hem schoon te maken. Ik word naar een andere ruimte gebracht, omdat ze in de gaten willen houden dat ik geen bloeding krijg. Heel alleen lig ik daar. Ik hoor de hele tijd een baby huilen en ik denk dat dat mijn baby is. ‘Waarom brengen ze hem niet?’ denk ik. Ik voel me daar heel verlaten.

Dan komen ze me halen en geven ze mij de baby in handen. Dat is een heel bijzonder moment, dat ze dat kleine bolleke in mijn armen leggen.

Bestel het boek hier

Meer lezen? Oplossingen, ervaringsverhalen en tips? Bestel hier het boek: Zwangerschap na seksueel misbruik