MeToo en YouToo

Het boek ‘MeToo en YouToo’ pretendeert een kritische beschouwing te zijn van de MeToo beweging en concrete tips te geven voor een vervolg hierop. Het boek slaagt daar mijns inziens niet in, sterker nog, het is er in geslaagd om mijn irritatie te wekken.

Een half boek begripsbepaling

Wat is seksueel misbruik? Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag? De auteur speelt het klaar om daar een half boek over door te schrijven, zonder dat hij in mijn ogen tot een zinvolle omschrijving komt. Hij geeft hele verhandelingen over grenzen, haalt er zelfs de landgrenzen, de Europese unie en de algehele vervaging van grenzen bij. Overigens schreef ik ooit een heldere blog over wat seksueel misbruik is.

Slachtoffers moeten van Dr, Carlier ook veranderen

Hij hekelt achtereenvolgens het lange stilzwijgen, het naar buiten komen met ‘omfloerste’ verhalen (hij geeft en passent nog mee hoe die verhalen naar buiten gebracht dienen te worden, de feiten, omschrijvingen van wat er precies gebeurde en zonder trillende onderlip graag). Daarna haalt hij er de etiquette van de vorige eeuw bij: ‘Zouden de mannen van nu net zoveel grensoverschrijdend gedrag vertonen als meisjes geleerd werd om met hun benen bij elkaar te zitten?’ Hij noemt nog wel dat mannen ook slachtoffer kunnen zijn en vrouwen ook dader, maar verder dan die vaststelling komt hij niet.

Helder nee zeggen

Naast de aanbevelingen aan mannen om zich toch vooral in te leven in vrouwen en andersom, geeft hij ook de tip aan vrouwen dat zij weerbaarder moeten worden en vooral helder nee leren zeggen. Dit hebben we vaker gehoord dan ons lief is. Hiermee gaat Dr. Carlier voorbij aan recente onderzoeken die bewijzen dat helder nee zeggen maar al te vaak onmogelijk is, vanwege tonische immobiliteit. Met de kennis van vandaag zou je zeggen, is het veel belangrijker om terughoudend te zijn en alleen enthousiaste participatie van beide partners als onomstreden ja te accepteren.

Context

Ergens halverwege het boek verliest hij mijn interesse. Hij maakt de hele discussie over ‘wel of niet grensoverschrijdend’ context-afhankelijk. Hij mist daarbij het feit dat de hele opzet van #metoo om aan te tonen dat seksueel grensoverschrijdend gedrag geen incident is, maar een product van de Westerse maatschappij waarin uitbuiting de norm is. Daarin is de beweging mijns inziens overtuigend geslaagd.

Seksueel misbruik in de Westerse maatschappij

Volgens de ‘geldende norm’ heb je het in onze maatschappij gemaakt, als je ‘mensen onder je hebt’. De taal verraad hier de werkelijkheid: Als jij de macht hebt en deze gebruikt om jouw eigen agenda te verwezenlijken, ben je succesvol. Dit is de kern van het probleem. Seksueel misbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag is, in die zin, een symptoom van wat er mis is in onze maatschappij. #Metoo luidt de alarmbel en houdt onze samenleving een spiegel voor.

De maatschappij op de schop

Niets minder dan een maatschappelijke herbezinning is wat nodig is. #Metoo is daarvan de voorhoede. Mannen sluiten zich aan, omdat velen van hen ook graag een wereld zien zonder seksueel geweld. De meerderheid van de mannen heeft geen kwaad in de zin en gaat niet bewust over grenzen heen. Maar onbewust …
De verdienste van #metoo is nu juist dat dit bewustzijn begint te groeien.

Pluspunten van het boek

Met enige tegenzin spreek ik hier mijn waardering uit voor het feit dat Dr. Carlier het boek heeft geschreven. Daar is moed voor nodig en ik ben positief bevooroordeeld ten opzichte van dwarsliggers. Ik ben het eens met hem dat we, om het tij te keren, alle stemmen nodig hebben. Hij gaat daarin naar mijn smaak niet ver genoeg. Hij benoemt  slachtoffers én daders, mannen en vrouwen. Ik zou hierbij ook een oproep willen doen aan mensen die zichzelf als ‘omstanders’ betitelen.

Minpunten van het boek

Het mag uit het bovenstaande duidelijk zijn dat ik over de inhoud van het boek zeer teleurgesteld ben. Verdere minpunten zijn:

• soms onhelder in zijn verwijzingen naar verhalen in de media (waardoor het boek snel gedateerd zal zijn)
• warrig in zijn presentatie
• soms onleesbaar lange zinnen

Onzichtbaar

Onzichtbaar vertelt het verhaal van Angelique Rijk. Zij is slachtoffer van seksueel misbruik door haar opa. Ze vertelt het verhaal van haar familie, de invloed van het trauma van haar moeder (vanuit de oorlog) op haar eigen leven en dat van iedereen in haar directe gezin.

Incest, depressie, zelfmoord en vechten voor geluk

Door het boek heen vertelt Angelique hoe zij het toen heeft beleefd én hoe zij er nu tegenaan kijkt. Dat maakt het verhaal boeiend en inspirerend. Ze heeft haar eigen manier gevonden om te helen. Haar vertelstijl is recht door zee, eerlijk en in begrijpelijke taal.

Veer-kracht

De betekenis van de coverfoto met het veertje wordt duidelijk naar gelang het boek en haar heling vordert. Het veertje staat symbool voor contact van over de grens van de dood heen. Nergens wordt ze zweverig, maar doordat ze op cruciale momenten in haar leven een zacht veertje vindt, voelt zij zich gesteund door haar zus, die na een zelfmoordpoging is overleden.

Meeslepend boek

Het boek leest gemakkelijk, de schrijver neemt je als het ware mee in haar verhaal. Ze vertelt over haar jeugd, maar ook over haar weg naar heling, langs psychotherapeuten en andere hulpverleners. Ze omschrijft hoe haar ouders haar steunen als zij eenmaal met haar verhaal naar buiten komt.  Bijzonder is ook dat de depressie en zelfmoordpogingen van haar zus uitgebreid besproken worden, inclusief hoe de familie zich voelt na het uiteindelijke afscheid.

Voor wie is dit boek?

In de eerste plaats is dit boek een prettig leesbaar verhaal voor lotgenoten die seksueel misbruik hebben meegemaakt. Zij kunnen moed vatten en hoop vinden in dit verhaal.  Ook voor mensen die een naaste moeten missen door zelfmoord biedt het boek troost en inzicht. Het boek verdient een breed publiek.

Pluspunten van ‘Onzichtbaar

• vlotte schrijfstijl
• mooi vormgegeven cover
• inspirerend

Minpunten van ‘Onzichtbaar’

• De tips aan het einde komen wat geforceerd over

Koop het boek hier!

Het boek ‘Gewoon Lies’ van Lies de Waard is het levensverhaal van Lies. Als kind wordt zij seksueel misbruikt door haar vader. Wanneer zij veertien is, komt ze met haar verhaal naar buiten, niet zozeer om zichzelf te redden, maar om haar zus voor eenzelfde lot te behoeden.

De invloed van incest

De invloed van de incest op haar leven is dramatisch. Ze omschrijft in haar boek haar worsteling met haar leven en haar geloof als gevolg van de incest en de strenge opvoeding waarbinnen zij als kind machteloos was. Dat die invloed ver reikt wordt voelbaar in haar omschrijvingen van haar relaties, hoe ze omgaat met haar kinderen, hoe kwetsbaar ze in het leven staat.

Ik worstel en kom boven

Lies worstelt en komt boven, stort weer ter aarde en begint opnieuw. En opnieuw, en opnieuw. Langzaam krijg je het beeld van een vrouw die zich niet klein laat krijgen. Gewoon Lies: iemand die ondanks haar worsteling het voor elkaar krijgt om haar zoons, haar grote trots, op te voeden en tot wasdom te brengen.

Voelbaar gemis

Haar ouders erkennen niet, de enige van haar familie die haar verhaal erkent en haar ook steunt, is een tante. Ook na haar vaders dood blijft de erkenning uit. De eenzaamheid van het kind dat niet gezien is, blijft hangen. Ondanks haar pogingen om de positieve kant te zien, ondanks dat zij trots kan zijn op haar onafhankelijkheid, haar zes zoons, haar beroep als vrachtwagenchauffeur … het gemis blijft voelbaar.

Voor wie is dit boek geschikt?

Dit boek is vooral geschikt voor slachtoffers van seksueel misbruik die zelf nog middenin de worsteling zitten. Zij kunnen moed putten uit het verhaal van Lies. Volhouden is haar grote kracht en de boodschap van dit boek. Volhouden en jezelf de waardering geven die je rechtens toekomt.

Je kunt het boek hier bestellen

Mijn motivatie om dit te schrijven

Ik ben, als partner van, ervan op de hoogte dat slachtoffers heel veel last van seksueel misbruik kunnen hebben. Er is veel te doen, en terecht, om dit grote menselijke en maatschappelijke onrecht op te vangen en het taboe, het stille zwijgen te stoppen. Immers dat is een bron van het lijden dat ermee samenhangt: de schaamte en de schuld.

Ook omstanders zoeken hun weg

Maar ook de partners die er serieus een weg in trachten te zoeken, voor hun lief, voor hun liefde en voor zichzelf, hebben ermee te stellen. Hier is nog te weinig aandacht voor. Ook kinderen van slachtoffers seksueel misbruik hebben er mee te maken. We zijn allemaal gediend als er een mens tot de best mogelijke versie van zichzelf mag opgroeien. Het is niet het stille lijden van het slachtoffer alleen. Het is het stille lijden van het hele systeem.

Mijn ervaringen als partner

Ik heb zelf ervaren dat de machteloosheid als partner zo groot was, dat ik mijn leven met mijn eerste partner, een slachtoffer van misbruik heb verloren. Het was een verlies van alles waarin ik met haar op had gebouwd. In de eerste twintig jaren dacht ik dat we samen waren. De laatste vijf jaren bestonden uit machteloos zijn, uit verlies van veel waar ik in geloofde, zonder het gevoel te hebben dat ik er wat aan kon doen.

Ik weet vanaf de dag dat wij de eerste keer vreeën, dat zij misbruikt is. Zij vertelt dat en ik schrik. Ik heb altijd de hoop dat het goede van de relatie haar ook goed doet en dat het ook steeds beter zal worden. Het tegendeel blijkt het geval. Ik kan haar blokkade die steeds verder opgebouwd is, niet verminderen, niet omzeilen. Ik verdiep me ook in de patronen, ik lees me in. Echter als het niet mogelijk is om gevoelens, emoties en fysieke nabijheid te delen dan is een man-vrouw relatie in een huis niet meer houdbaar. Sowieso is het bespreken van gevoelens voor elkaar en emoties moeilijk voor haar. Haar dissociatie van lichaam en gevoelens is haar isolement.

Zij verwacht dat ik wel ergens in een overspelsituatie terecht zal komen. Ik ben blij dat niet gebeurt. Hoewel het verlangen naar intimiteit er altijd blijft, stap ik nooit, ook niet bijna, in een relatie met een ander gedurende de 25 jaar van onze relatie.

Ik leg een stuk van mijzelf en mijn struggle bloot, in een serie blogs op deze website, ten dienste van wie er wat mee kan. Ik heb al mogen ervaren dat het een aantal slachtoffers van misbruik ook verder heeft gebracht, als zij mijn weg hebben gehoord. En de partners van: hopelijk ook …

Mijn advies: lees ook het boek van Ivonne Meeuwsen: Partners in Beeld. Het maakt het beeld compleet.

Marcel Hendricx

Zoek je hulp?

Kijk op ‘Hulpverlening na seksueel misbruik’. Binnenkort heb ik daar ook een profiel