Onderzoek naar angsten bij seksueel misbruik

Volstrekt onwetenschappelijk onderzoek naar angsten

Allereerst maar een disclaimer. Ik ben geen wetenschapper van mijn beroep. Ik weet wel het één en ander van statistiek en van onderzoek, maar ik heb geen fondsen noch de intentie om wetenschap te bedrijven. Ik weet wél waar ik nieuwsgierig naar ben en dat is: Klopt het dat de angsten die ik noem in de Zelftest op deze website, vaak of vaker voorkomen bij mensen die seksueel misbruik hebben meegemaakt, dan bij mensen die die ervaringen niet hebben. Dus dat heb ik onderzocht.

Wat ik van te voren dacht over angsten

Mijn intuïtie zegt dat mensen met seksueel misbruik ervaringen vaker last hebben van angsten (en dan met name de 12 angsten die ik in dit onderzoek heb betrokken). Mijn ervaring als coach is, dat in elk geval mensen met seksueel misbruik ervaringen deze angsten vaak hebben en er veel last van hebben. Maar daarmee is het nog geen wetenschap. Dan heb je ook nog een controlegroep nodig, die laat zien dat mensen zonder seksueel misbruik ervaringen géén of minder last hebben van deze angsten.

Angsten die ik onderzocht heb

De vragen die ik in het onderzoek gesteld heb, vind je op deze pagina. Ik heb het onderzoek in januari online gezet en zojuist gesloten. In die tijd hebben 79 mensen de test ingevuld. Daarvan gaven 8 aan niet misbruikt te zijn, 9 gaven aan dat ze het niet weten en 62 mensen gaven aan dat ze misbruikt zijn. Daarmee is het natuurlijk geen representatieve doorsnede van de bevolking. Maar ik ga aan het werk met de gegevens die ik heb, om op basis van percentages de resultaten te vergelijken en er voorzichtige conclusies aan te verbinden.

De resultaten in een notendop

De grote lijn heb ik in een samengestelde grafiek geplaatst. Ik heb alle antwoorden bij elkaar opgeteld en de percentages uitgerekend van het aantal mensen dat aangeeft nooit, af en toe, regelmatig of bijna altijd last van één van die 12 angsten te hebben. Op de verticale as staan de percentages, van links naar rechts, de antwoorden.

1 = nooit    2 = af en toe   3 = regelmatig     4 = bijna altijd

Mensen die aangaven níet seksueel misbruikt te zijn

grafiek 1 geen misbruik
Mensen die aangaven niet te weten of ze seksueel misbruikt zijn

grafiek 2 weet het niet

Mensen die aangaven seksueel misbruikt te zijn

Grafiek 3 misbruikt

 Wat opvalt in deze grafieken

Wat meteen opvalt in deze grafieken is dat er een duidelijk verschil is tussen deelnemers die niet seksueel misbruikt zijn en de deelnemers die seksueel misbruik hebben meegemaakt. De deelnemers die seksueel misbruikt zijn, hebben gemiddeld veel meer last van angsten. Met name in de hoogste categorie, ‘bijna altijd’ is het verschil groot: 18 procent, versus 4 procent in de ‘controlegroep’. Ook zie je bij de mensen die hebben aangegeven niet te weten of ze seksueel misbruikt zijn, dat zij gemiddeld meer last hebben van de angsten uit dit onderzoek, dan mensen uit de ‘controlegroep’. Het onderzoek lijkt dus mijn intuïtie en ervaring te bevestigen: mensen met seksueel misbruik ervaringen hebben gemiddeld vaker last van deze 12 angsten. Het zou mooi zijn als daar een keer een wetenschappelijk onderzoek naar gedaan zou worden, ik ben benieuwd of dat deze resultaten zou bevestigen.

Acht tips voor angst bij de Tandarts

Wat de doen als je bang bent voor de tandarts

Via Facebook ontving ik onderstaand artikel, over wat te doen bij angst voor de tandarts. Dank je wel Annelies, dat ik dit hier mag publiceren!

Veel mensen die misbruikt zijn, zijn heel bang om naar de tandarts te gaan. Vaak zijn ze jaren niet geweest, gaan niet, ook al hebben ze kiespijn. De angst voor de tandarts is vaak TE groot, zo groot dat zelfs pijn van een rot gebit, een aanvaardbare prijs is voor het niet geconfronteerd hoeven te worden met angst. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben: van sociaal isolement vanwege schaamte over het gebit tot lichamelijke klachten ten gevolge van het slechte gebit zoals hartklachten en maagproblemen.

Triggers door machteloosheid bij de tandarts

De angst komt vaak voort uit het machteloze gevoel wat mensen ervaren als ze op de stoel bij de tandarts doet liggen. Dit gevoel triggert hen, doet hen denken aan het misbruik. Het geeft ze het gevoel de controle kwijt te zijn, iets wat ze tijdens het misbruik ook ervaren hebben. Bepaalde instrumenten kunnen ook associaties oproepen. Mensen kunnen gaan kokhalzen en in paniek raken. Om dat allemaal niet te hoeven ervaren, gaan ze maar liever helemaal niet meer.

Een heel normale angst

Het is niet vreemd om deze angst te hebben wanneer je bent misbruikt. Heel veel mensen in dezelfde situatie als jij ervaren deze angst ook.

Acht tips voor bij de tandarts

Er zijn wel een aantal dingen die je kunt doen tegen angst voor de tandarts. Ook als je wel naar de tandarts gaat, ondanks je angst, kun je deze tips toepassen:

1. Spreek tegen de tandarts uit dat je heel bang bent

Waardoor het komt dat je zo bang bent, is niet zo relevant. Het is wel van belang om uit te leggen waarvoor je zo bang bent. Bijvoorbeeld, de stoel, de boor, de haak. De tandarts kan hier rekening mee houden.

2. Spreek een gebaar af

Spreek met de tandarts een gebaar af, waarmee voor hem duidelijk is, dat je het niet langer volhoud, zodat hij stopt. Kijk daarna samen óf en zoja hoe jullie verder gaan met de behandeling of de controle.

3. Laat de tandarts uitleggen wat hij precies gaat doen

Sommige mensen krijgen een beetje idee van controle hierdoor en worden niet overvallen door een handeling. Je schrikt er dan minder van en dat kan helpen om het vol te houden.

4. Het kan helpen als je ziet wat er gebeurt

Dat kan bijvoorbeeld door een spiegel vast te houden. Dit is niet voor iedereen helpend, maar als je erg angstig bent is dit zeker de moeite waard om uit te proberen.

5. Zorg voor een koptelefoon met muziek

Sommige tandartsen werken al met een koptelefoon voor de patiënt. Als geluiden voor jou de trigger zijn, kan dit helpen geluiden te reduceren. Neem desnoods je eigen muziekapparaat mee!

6. Ademhaling

Ademhaling! Leg je hand op je buik, en probeer met je buik je hand zo ver mogelijk omhoog te duwen. Adem goed in via je neus, uit via je mond. Door op je ademhaling te letten kun je je angst de baas.

7. Handel bij paniek

Komt er paniek? Geef het stopsignaal en probeer rustig te worden. Dit kan door te praten met de assistente/tandarts, met je ogen afleiding te zoeken bij posters en kindertekeningen of een tv. Tegenwoordig hebben tandartsen ook wel een flatscreen tegen het plafond, als dat zo is. kan dit ook een stuk afleiding bieden.

8. Neem iemand mee

Een vriend of vriendin meenemen, waar jij je veilig bij voelt kan je helpen om te zorgen dat je de angst de baas kunt blijven. Laat je maatje tegen je praten, maakt niet uit waar het over gaat, als je maar afleiding hebt van je eigen gedachten!

Centrum voor bijzondere tandheelkunde

Mocht het desondanks niet lukken, zijn er nog een aantal mogelijkheden. Je tandarts of je huisarts kan je doorverwijzen naar een centrum voor bijzondere tandheelkunde. Deze centra zijn verspreid over het hele land. Ze kennen helaas wel een flinke wachttijd, omdat naast het helpen van angstpatiënten, hun voornaamste taak bestaat uit behandeling van (verstandelijk) gehandicapten, bejaarden in verpleegtehuizen en angstige kinderen.

Leren omgaan met de angst voor de tandarts

Binnen deze centra bieden ze trainingen aan en is de bedoeling dat je uiteindelijk weer teruggaat naar een reguliere tandartspraktijk. Ze kunnen werken met hypnose, lachgas, ondersteunende psychotherapie, mindfullness en als het anders echt niet kan: narcose. Veelal is de bedoeling van een behandeling onder volledige narcose: je weer een frisse start te geven met je gebit en van daaruit je weer te laten wennen aan een “gewone behandeling”.

Angst zit niet in de opleiding van tandartsen

Houd er rekening mee, dat “angst” wel wordt aangestipt in een opleiding voor een tandarts, maar dat de “ins en outs” niet worden behandeld, evenmin hoe ze er mee om moeten gaan. Gelukkig hebben veel tandartsen wel begrip voor angstige patiënten en willen best met je meedenken. Lukt het echter niet met jouw tandarts, geef dit dan aan en ga naar een ander. Het gaat om jouw welzijn!

Via deze link, kun je 33 centra voor bijzondere tandheelkunde vinden.

Wat heb je te verliezen? Niets dan je angst

Angst voor het onbekende

Het is heel normaal om bang te zijn voor het onbekende. De meeste mensen zijn bang voor datgene wat ze niet kennen. Er zijn mensen die nooit gevlogen hebben omdat ze dat te spannend vinden, mensen die liever maar geen nieuwe computerprogramma’s leren, mensen die een netwerkbijeenkomst eng vinden, mensen die niet durven spreken voor een groep: allerlei vormen van angst die te hebben heeft met iets wat ze niet kennen

Angsten na seksueel misbruik

Voor mensen die seksueel misbruik hebben ervaren, zijn een aantal dingen die voor anderen vanzelfsprekend zijn, meestal spannend en onbekend. Hoe het is als je niet alles in de gaten hoeft te houden? Hoe het is als je mensen kunt vertrouwen? Hoe je echt van iemand kunt houden en daar niet van in paniek raakt? Hoe het is om met volledige liefdevolle aandacht te vrijen? Hoewel het heel normaal is om voor sommige dingen bang te zijn, wordt je leven wel erg ingeperkt als je voor heel veel dingen bang bent.

Angst groeit

Als je last hebt van angsten, heb je vast ook een strategie ontwikkeld om die angst in te perken. Dat kan met medicijnen zijn, maar ook door proberen controle over de wereld om je heen te houden. Of je onderdrukt de angst met eten of een andere verslaving. Sommige mensen vinden verlichting voor de angst door zichzelf pijn te doen (want daar heb je controle over).

Strategieën werken, tijdelijk

Die strategieën werken altijd maar tijdelijk, omdat waar je werkelijk bang voor bent helemaal niets te maken heeft met wat er in het hier en nu aan de hand is. Daarom heb je steeds meer nodig van wat jou kalmeert, terwijl de angst alleen maar groter wordt. Je gaat dingen vermijden en wordt bang van de angst.

Fobieën en angststoornissen

Als je eenmaal bang bent voor de angst, kom je op het gebied van fobiën en ga je steeds meer vermijden om de dingen die je allemaal schrik aanjagen tegen te komen. Ook dat werkt nooit helemaal want de paniek zit in jou en die wordt door gebeurtenissen alleen maar naar voren gehaald. Ik vergelijk het altijd met een blauwe plek. Een blauwe plek doet namelijk geen pijn tenzij je er op duwt: dan voel je het weer, daar zit de pijn.

Triggers

Op de blauwe plek drukken doet pijn. Op dezelfde manier doet het pijn om geraakt te worden in de pijnlijke gevoelens die samenhangen met het seksueel misbruik in je jeugd. Maar dat kan op twee manieren gebeuren. De ene manier is onverwachts, door wat er in het leven op je pad komt. De oude pijn wordt aangeraakt, plotseling, fel en heftig is ze daar ineens. Dat heet een trigger.

Een trigger roept een automatische handelling op

Na een trigger doe je in een reflex wat je altijd al deed: de pijn onderdrukken. Een plotselinge trigger roept angst op en je slikt kalmerende middelen of gaat dwangmatig handelen of jezelf pijn doen om de angst te onderdrukken. Of je bestelt nog een gebakje en onderdrukt de pijn en angst. Dat lukt altijd maar matig en er is steeds meer voor nodig om de angst echt eronder te houden. Langzaam maar zeker kom je op een punt dat je leven vooral bestaat uit het vermijden van deze angst. Klinkt dit je bekend in de oren?

Oude pijn bewust aanraken

De andere manier is zachter, al blijft het dezelfde pijn. Je gaat er bewust en liefst onder begeleiding naar toe. De pijn die je als kind niet kon ervaren omdat het te heftig was woont gewoon nog in jou en je kunt er naar toe gaan.

Mijn ervaring hiermee

Soms is dat doodeng, ik weet nog de eerste keer dat ik in een therapie-sessie naar mijn oude pijn toe ging. Doodsangsten stond ik uit. Hoe dichter ik bij de pijn kwam, hoe meer verkrampt mijn lijf werd. Mijn therapeut zag dit en zei: ‘Ja, dat kun je goed, alles vastzetten. Maar je mag het echt loslaten.’ Eerst liet ik mijn spierspanning los, ik begon te schokken en toen begon ik te huilen alsof ik nooit meer zou stoppen. En toen, langzaam maar zeker, begon het minder te worden. Alsof er een golf gebroken was op het strand trok de pijn zich langzaam terug en was er een stukje van mij geheeld.

 

Als je de pijn hebt durven voelen

Het mooie is dat doordat die plek in mij geheeld is, echt geheeld en niet onderdrukt, ik daar ook niet meer in geraakt wordt. Het voelt alsof ik vroeger rondliep met een harnas omdat er allemaal ongeheelde wonden in mij zaten, allemaal blauwe plekken. Ik was toen constant bang dat iets of iemand mij in die pijnlijke plek zou raken, want dan was ik verloren. Als je de pijn hebt durven voelen, hoef je er niet meer bang voor te zijn.

De wonden zijn geheeld

Maar nu zijn de wonden geheeld, heeft zich een nieuw huidje gevormd en al is de aanraking nog spannend, ik raak er niet van in paniek. Soms word ik nog wel eens getriggerd, maar omdat ik daar nu niet meer bang voor ben is het veel gemakkelijker geworden om er mee om te gaan.

Jezelf laten raken

Het is zelfs fijn om je te laten raken, zowel fysiek aanraken als je emotioneel te laten raken. Het is een verbindend, verwarmend, levend contact met anderen. Door de pijn te helen kun je de angst loslaten en het leven, andere mensen, gebeurtenissen en uitdagingen open tegemoet treden.Dan leef je weer, in plaats van dat jje aan het overleven ben. Je voelt weer. Je kunt mensen weer toelaten tot mijn leven, je weer verbinden.

Wat heb je te verliezen? Je angsten.

Wat heb je te winnen? Het leven

Bestel hier mijn boek: Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij