Wow, ik dissocieer!

Ingezonden stuk van Agnes van der Graaf:

Wow, ik dissocieer!

Agnes van der Graaf voor één van haar macro foto's

Reactie vanuit trauma, getriggerd worden, dissociëren. Termen die ik wel kende, maar niet op mezelf betrok. Pas sinds kort weet ik dat ik dissocieer. En hoe dat voelt bij mij.

Hoe gaat het in z’n werk

Wat ik ervan begrijp is het volgende. Er zijn drie mogelijke reacties op een traumatische ervaring, nl. vluchten, aanvallen of bevriezen. Als er nu iets gebeurt dat je, onbewust, aan het trauma herinnert, noemen we dat een trigger. En de reactie die je daarop hebt, is dan vaak een buitenproportionele reactie, als je het afzet tegen wat er werkelijk gebeurt. Je wordt bijvoorbeeld heel erg boos, gaat huilen, loopt weg of verbreekt al het contact. We zeggen dan dat je getriggerd bent.

Een voorbeeld van dissociëren

Iemand stelt mij een vraag die ik niet begrijp. Wat er dan gebeurt, is dat ik schrik en mijn middenrif aantrekt. Ik bevries en in razend tempo gaat er van alles door m’n hoofd. ‘Ik begrijp het niet, wat bedoelt ze, …’ Maar ik ben compleet bij m’n gevoel weg. Gedissocieerd. Ik kan dan nog wel vragen wat er bedoeld wordt, of de vraag anders gesteld kan worden. En afhankelijk van de reactie van de ander en of de vraag me daarna duidelijk is, kan ik al dan niet terug mijn lichaam in.

Wat ik ervaar tijdens een dissociatie

Als ik gedissocieerd ben, functioneer ik nog ‘best’. Ik kan reageren, vragen stellen, van alles doen. Maar neem niets meer echt op. Als iemand me dan wat zit te vertellen, knik ik eens, zeg wat, maar voel geen enkele verbinding meer. Ik heb dan zelfs vaak de gedachte of de ander het nu door zal hebben, dat het niet bij me binnenkomt. Of hij dat aan mijn ogen kan zien. En doe dan mijn best om er bij te blijven. Wat natuurlijk niet lukt, want ik ben er gewoonweg niet.

Onveilig

Nu ik dit allemaal weet, kan ik wel wat situaties (uit het verre en recente verleden) naar voren halen, waarin ik gedissocieerd was. Waarin ik het gevoel had in een afgesloten ruimte te zitten. Geen contact mogelijk met de ander, geen contact mogelijk met mijzelf. Me ongelukkig voelend en vooral ook heel onveilig.

Oorzaak onbekend

Wat voor trauma hier bij mij achter zit, weet ik niet. Maar daar ga ik, vroeg of laat, achter komen.

Zoek jij hulp bij dissociatie?

Kijk dan eens op hulpverlening na seksueel misbruik.

Acht tips voor angst bij de Tandarts

Wat de doen als je bang bent voor de tandarts

Via Facebook ontving ik onderstaand artikel, over wat te doen bij angst voor de tandarts. Dank je wel Annelies, dat ik dit hier mag publiceren!

Veel mensen die misbruikt zijn, zijn heel bang om naar de tandarts te gaan. Vaak zijn ze jaren niet geweest, gaan niet, ook al hebben ze kiespijn. De angst voor de tandarts is vaak TE groot, zo groot dat zelfs pijn van een rot gebit, een aanvaardbare prijs is voor het niet geconfronteerd hoeven te worden met angst. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben: van sociaal isolement vanwege schaamte over het gebit tot lichamelijke klachten ten gevolge van het slechte gebit zoals hartklachten en maagproblemen.

Triggers door machteloosheid bij de tandarts

De angst komt vaak voort uit het machteloze gevoel wat mensen ervaren als ze op de stoel bij de tandarts doet liggen. Dit gevoel triggert hen, doet hen denken aan het misbruik. Het geeft ze het gevoel de controle kwijt te zijn, iets wat ze tijdens het misbruik ook ervaren hebben. Bepaalde instrumenten kunnen ook associaties oproepen. Mensen kunnen gaan kokhalzen en in paniek raken. Om dat allemaal niet te hoeven ervaren, gaan ze maar liever helemaal niet meer.

Een heel normale angst

Het is niet vreemd om deze angst te hebben wanneer je bent misbruikt. Heel veel mensen in dezelfde situatie als jij ervaren deze angst ook.

Acht tips voor bij de tandarts

Er zijn wel een aantal dingen die je kunt doen tegen angst voor de tandarts. Ook als je wel naar de tandarts gaat, ondanks je angst, kun je deze tips toepassen:

1. Spreek tegen de tandarts uit dat je heel bang bent

Waardoor het komt dat je zo bang bent, is niet zo relevant. Het is wel van belang om uit te leggen waarvoor je zo bang bent. Bijvoorbeeld, de stoel, de boor, de haak. De tandarts kan hier rekening mee houden.

2. Spreek een gebaar af

Spreek met de tandarts een gebaar af, waarmee voor hem duidelijk is, dat je het niet langer volhoud, zodat hij stopt. Kijk daarna samen óf en zoja hoe jullie verder gaan met de behandeling of de controle.

3. Laat de tandarts uitleggen wat hij precies gaat doen

Sommige mensen krijgen een beetje idee van controle hierdoor en worden niet overvallen door een handeling. Je schrikt er dan minder van en dat kan helpen om het vol te houden.

4. Het kan helpen als je ziet wat er gebeurt

Dat kan bijvoorbeeld door een spiegel vast te houden. Dit is niet voor iedereen helpend, maar als je erg angstig bent is dit zeker de moeite waard om uit te proberen.

5. Zorg voor een koptelefoon met muziek

Sommige tandartsen werken al met een koptelefoon voor de patiënt. Als geluiden voor jou de trigger zijn, kan dit helpen geluiden te reduceren. Neem desnoods je eigen muziekapparaat mee!

6. Ademhaling

Ademhaling! Leg je hand op je buik, en probeer met je buik je hand zo ver mogelijk omhoog te duwen. Adem goed in via je neus, uit via je mond. Door op je ademhaling te letten kun je je angst de baas.

7. Handel bij paniek

Komt er paniek? Geef het stopsignaal en probeer rustig te worden. Dit kan door te praten met de assistente/tandarts, met je ogen afleiding te zoeken bij posters en kindertekeningen of een tv. Tegenwoordig hebben tandartsen ook wel een flatscreen tegen het plafond, als dat zo is. kan dit ook een stuk afleiding bieden.

8. Neem iemand mee

Een vriend of vriendin meenemen, waar jij je veilig bij voelt kan je helpen om te zorgen dat je de angst de baas kunt blijven. Laat je maatje tegen je praten, maakt niet uit waar het over gaat, als je maar afleiding hebt van je eigen gedachten!

Centrum voor bijzondere tandheelkunde

Mocht het desondanks niet lukken, zijn er nog een aantal mogelijkheden. Je tandarts of je huisarts kan je doorverwijzen naar een centrum voor bijzondere tandheelkunde. Deze centra zijn verspreid over het hele land. Ze kennen helaas wel een flinke wachttijd, omdat naast het helpen van angstpatiënten, hun voornaamste taak bestaat uit behandeling van (verstandelijk) gehandicapten, bejaarden in verpleegtehuizen en angstige kinderen.

Leren omgaan met de angst voor de tandarts

Binnen deze centra bieden ze trainingen aan en is de bedoeling dat je uiteindelijk weer teruggaat naar een reguliere tandartspraktijk. Ze kunnen werken met hypnose, lachgas, ondersteunende psychotherapie, mindfullness en als het anders echt niet kan: narcose. Veelal is de bedoeling van een behandeling onder volledige narcose: je weer een frisse start te geven met je gebit en van daaruit je weer te laten wennen aan een “gewone behandeling”.

Angst zit niet in de opleiding van tandartsen

Houd er rekening mee, dat “angst” wel wordt aangestipt in een opleiding voor een tandarts, maar dat de “ins en outs” niet worden behandeld, evenmin hoe ze er mee om moeten gaan. Gelukkig hebben veel tandartsen wel begrip voor angstige patiënten en willen best met je meedenken. Lukt het echter niet met jouw tandarts, geef dit dan aan en ga naar een ander. Het gaat om jouw welzijn!

Via deze link, kun je 33 centra voor bijzondere tandheelkunde vinden.

Kun je van seksueel misbruik homo of lesbisch worden?

Wat is het effect van seksueel misbruik op je seksualiteit?

Het effect van seksueel misbruik op je seksualiteit is voor iedereen anders, maar er zijn toch een aantal dingen die vrij algemeen gelden voor mensen die seksueel misbruikt zijn. Het eerste is: De normale seksuele ontwikkeling wordt verstoord. Mannen reageren meestal anders op seksueel misbruik dan vrouwen. Ook is de leeftijd ten tijde van het misbruik van invloed, alsook de mate waarin er sprake is geweest van geweld of dwang.

Nadenken over je seksualiteit

Eén van de meest voor de hand liggende effecten van seksueel misbruik is dat je, meer dan gemiddeld, nadenkt over je seksualiteit. De sekse van de misbruiker kan je aan het twijfelen brengen over je seksuele identiteit.

Seksuele identiteit

Met name jongens / mannen die misbruikt zijn, zijn vaak bang dat ze homoseksueel zijn geworden door het misbruik, omdat hun lichaam reageerde op de (vaak mannelijke) misbruiker. Voor vrouwen geldt vaak het omgekeerde: wanneer ze door een man misbruikt zijn kunnen zij een aversie naar mannen toe ontwikkelen, waardoor ze zich afvragen of ze niet lesbisch zijn.

Kun je van seksueel misbruik homoseksueel of lesbisch worden?

Of homoseksualiteit is aangeboren of aangeleerd als geaardheid, daar zal de wereld nog wel menigmaal een discussie over voeren. Bijna alle slachtoffers van seksueel misbruik rapporteren verwarring over hun seksuele identiteit en hun seksuele voorkeur. Lesbische en homoseksuele gevoelens komen vaak voor bij mensen die seksueel misbruikt zijn. Ik ken geen onderzoeken waaruit blijkt dat het vaker voorkomt dan in de ‘controlegroep’ (mensen die niet misbruikt zijn).

Hoe het voor mij zit

Ook ik heb me vaak afgevraagd of ik nou door het misbruik lesbisch (en later biseksueel) ben geworden of dat het ‘toch al in me zat’. Het lastige van die vraag is, dat je er geen antwoord op kunt vinden. Je kunt niet teruggaan en je leven overdoen: je bent misbruikt, dat heeft zijn invloed. Een vraag waarop je onmogelijk het antwoord kunt achterhalen, kun je uiteindelijk beter loslaten. Dat heeft wat moeite gekost, maar ik heb het losgelaten. Ik ben nu wie ik ben, door al mijn ervaringen, inclusief het misbruik.

Loslaten en verdergaan

Ongeacht het antwoord op die vraag (dat je nooit met zekerheid zult krijgen) zul je het met jezelf zoals je nu bent, moeten doen. Je kunt jezelf helemaal gek maken als je je blijft afvragen hoe je leven zou zijn gelopen zonder seksueel misbruik. Of je dan dezelfde keuzes zou maken, qua seksuele voorkeur, qua partnerkeuze. Maar ook als je blijft nadenken over de invloed van seksueel misbruik op belangrijke thema’s als ‘Hoe sta ik in een relatie?’, ´Wat betekent seks eigenlijk voor me?’ en ‘Wil ik een gezin?’, kun je daarin vastlopen.

Een (seksuele) relatie is niet vanzelfsprekend

Waar anderen wellicht ‘als vanzelf’ in een heteroseksueel huwelijk belanden, is zo´n relatie voor iemand die seksueel misbruikt is, zeker niet vanzelfsprekend. Sommige overlevers besluiten om nooit meer iemand zo dichtbij te laten komen. Anderen lijken geen problemen te hebben met het vinden van een partner, maar krijgen binnen hun relatie moeite met seksualiteit of hun seksuele identiteit. Triggers en herbelevingen kunnen seksualiteit tot ver in de volwassenheid danig verstoren, voor een aantal mensen reden om seksualiteit af te zweren, soms zelfs binnen hun huwelijk.

Acceptatie van alles wat je nú bent

Wie je zou zijn geweest als je niet seksueel misbruikt zou zijn, kan je niet weten. Om dat te accepteren moet je door een rouwproces heen over alles wat had kunnen zijn als je niet … . Pas als je vrede hebt met wie je nu bent, hoe je nu in elkaar steekt, ook op seksueel gebied, wordt het gemakkelijker om los te laten waar je seksuele geaardheid vandaan komt.

De sleutel tot tevredenheid en geluk zit in acceptatie

Als je kunt accepteren dat het is zoals het is, dat jij bent en mag zijn zoals je nu bent. Dat het wellicht een effect is van seksueel misbruik, maar dat jij er nu de regie over hebt. Als je dat allemaal kunt accepteren, dan heb je jouw eigen seksualiteit heroverd en ben jij degene die bepaalt wat je op het gebied van seksualiteit wilt en toelaat. Dan maakt het niet meer uit wat heeft gemaakt dat je homoseksueel of lesbisch bent. Of het komt doordat je seksueel misbruikt bent, of dat het al in je zat.

Praten over seksualiteit

Wil je meer duidelijkheid over hoe je kunt helen van seksueel misbruik en hoe je tot die acceptatie kunt komen? Meer weten over hoe seksueel misbruik jouw leven (heeft) beïnvloed en wat je daaraan kunt doen?

Bestel nu mijn boek

Seksueel misbruik en Post Traumatische Stress Stoornis

Seksueel misbruik en PTSS, een stukje geschiedenis

ptss in soldatenFrontsoldaten die in de loopgraven van de 1e wereldoorlog lagen, kwamen vaak terug van de oorlog met een behoorlijk psychisch probleem, dat we tegenwoordig PTSS zouden noemen. Ze hadden vrienden om hen heen zien sterven, hadden angsten ontwikkeld en leden aan traumatische herbelevingen van wat ze daar zoal hadden meegemaakt, symptomen die we ook zien bij veel overlevers van seksueel misbruik. De conditie werd ‘Shell-shock’ genoemd. ‘Shell’ is Engels voor bommen en granaten.

Weinig begrip van omstanders

In die tijd was er niet zoveel begrip voor dit soort problemen, veelal werden ze beschouwd als lafaards en werd er een beroep gedaan op hun heldenmoed. Men ging niet kijken wat er zich in de hoofden van deze jonge frontsoldaten afspeelde en waarom zoveel jonge helden terugkeerden als evenzoveel emotionele hopen ellende. Er werd verondersteld dat de jongens die hier zo onder leden, al voorafgaand aan de oorlog eigenlijk lafaards waren en dat ze er met (soms fysieke) straffen wel overheen zouden groeien.

PTSS: wantrouwen, nachtmerries, angst en stress

Gelukkig is er inmiddels meer sympathie voor de soldaten die op een dergelijke manier getraumatiseerd raken in de oorlog. Mensen die aan  ‘Shell Shock’ oftewel Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) lijden hebben een reeks symptomen die hen danig in de war brengen. Wantrouwen, nachtmerries, vermijding van herinneringen of emotionele uitschakeling, angst en stressreacties, dissociatie, overreageren op bepaalde triggers en voortdurende spanning. Als een draadje wat op knappen staat.

Post Traumatische Stress Stoornis en seksueel misbruik

Inmiddels is duidelijk dat veel kinderen die seksueel misbruikt zijn, op latere leeftijd last krijgen van dezelfde symptomen. De indringende ervaringen, in combinatie de stilte en victim-blaming, maakt dat de symptomen voortwoekeren. Zo krijgen de angsten de kans om uit te groeien tot een syndroom. In feite is het natuurlijk een heel normale reactie op behoorlijk belastende omstandigheden.

Shell shock/PTSS na seksueel misbruik

De diagnose ‘shell shock’ of PTSS is dan ook bij veel overlevers van seksueel misbruik niet overdreven. De symptomen gaan vaak jaren ondergronds en komen pas na jaren (vandaar het woordje post in de naamgeving) voor, naar aanleiding van een trigger. Een trigger is een incident dat de herinneringen activeert. De overlever reageert vanuit de gevoelens van angst en wanhoop die met die herinnering gepaard gaan.

NIet gelukkig in de tussentijd

Overigens betekent het feit dat iemand lange tijd oké lijkt te zijn niet, dat de hij of zij in de tussentijd gewoon een gelukkig leven leidt. Velen ontwikkelen wat men een ‘schijnbaar normale persoonlijkheid’ noemt. Aan de buitenkant ziet het er succesvol, gezond en normaal uit, terwijl de binnenwereld meer op dat gespannen draadje lijkt.  Alles onder (vaak krampachtige) controle… totdat het draadje knapt.

Triggers

Voor de veteraan is de trigger vaak iets wat met de oorlog te maken heeft. Een film, een helikopter die overvliegt, een plotselinge harde knal, de dood van een vriend. Voor een overlever van seksueel misbruik zijn de triggers dichter bij huis. Voetstappen op de trap, het openritsen van een broek, een bepaalde dekbedovertrek, de geur van seks… Bekende trigger-momenten zijn bijvoorbeeld als je kind de leeftijd bereikt die jij tijdens het seksueel misbruik had of de eerste keer dat je man je kind vasthoud, of als het ontroostbaar huilt. Wanneer je getriggerd wordt, komt de angst en de pijn van toen in volle hevigheid terug. Het is een uitnodiging van het leven om die pijn te gaan helen.

PTSS: praten helpt

Onbekendheid met PTSS maakt dat mensen die op latere leeftijd geconfronteerd worden met traumatische herbelevingen er soms wéér niet over kunnen praten. ‘Zit je daar nou nog mee?’ of zelfs ‘Je loopt te faken, je zoekt alleen maar aandacht.’ zijn reacties die diep kunnen raken. Het luisterend oor, dat je zo nodig hebt als je probeert te helen van seksueel misbruik, is dan ver te zoeken.

Hulp na seksueel misbruik

Gelukkig zijn er hulpverleners die zich gespecialiseerd hebben in hulp bij seksueel misbruik. Als je dus te maken hebt met bovengenoemde klachten, zoek hulp. Want, ik kan het niet vaak genoeg herhalen: Helen van seksueel misbruik kán!

Op hulpverlening na seksueel misbruik vind je therapeuten die zich hierin gespecialiseerd hebben.

In mijn boek kun je meer lezen. Over seksueel misbruik, de lange termijn gevolgen en hoe je uiteindelijk je heelwordingsproces kunt aanpakken. Want helen kán, maar het vraagt wel dat je aan de slag gaat met wat er is gebeurd.

Bestel het in onze boekenwinkel