Een week na de uitzending van ‘Achter de voordeur’

Helen van seksueel misbruik op televisie

Het is zaterdag 17 augustus en ik ben op de televisie in het NCRV programma ‘Achter de voordeur’ met mijn persoonlijke verhaal over seksueel misbruik. Ik hoor mezelf vertellen over wat er mij gebeurd is, hoe het seksueel misbruik was en hoe ik er van geheeld ben. Ik ben bij een goede vriendin thuis (ik heb zelf geen televisieaansluiting) en mijn lief is er bij en ook een vriendin die we pas recentelijk ontmoet hebben en die nog weinig van mijn verhaal weet. Een mooie mix van mensen die allemaal warm betrokken zijn bij mij. Een warm bad.

Tijdens de uitzending kruipt mijn lief bij me weg met tranen in haar ogen. Dat verrast me, zij kent mijn hele geschiedenis, heeft mijn boek 4 keer gelezen omdat ze één van mijn ‘proofreaders’ was. Ze was deels bij de opnames. Toch raakt het haar diep om mij zo op de televisie te zien. Ook mijn vriendinnen zijn zichtbaar geraakt. Zelf vind ik het een beetje een rare ervaring om mezelf zo te zien. Alleen tegen het einde van de uitzending, als ik naar dat stukje John Denver zit te kijken en vertel over mijn zelfmoordbeslissing, dat komt ook bij mij binnen. We kijken niet meer naar het verhaal dat erna komt. Daarvoor komt dit deel te diep binnen.

Reacties van familie en vrienden

Dan gaat de telefoon. De zus van mijn vriendin is de eerste die mij wil spreken, ze is geraakt door de uitzending van ‘Achter de voordeur’ en vond het een prachtig, ontroerend verhaal. Krachtig, zegt ze bewonderend. Een andere telefoon bliept: de moeder van mijn lief. Ook zij spreekt haar bewondering uit, ook over het feit dat er eigenlijk geen onvertogen woord valt in de uitzending. Ik ga niet onnodig in detail en ik ga nergens in de aanval. Ze zegt dat ze een heel duidelijk beeld heeft gekregen van wat er toen gebeurd is. Ik val een beetje stil bij zulke mooie reacties. Samen met mijn vriendinnen en lief bekijken we de uitzending nog eens. Nu voelen zij zich ook vrijer om tussendoor vragen te stellen. Vooral de vriendin die mijn verhaal nog niet zo kende vraagt honderduit. Ik geef rustig antwoord op alles wat ze wil weten. Dan is het tijd om naar huis te gaan, want zowel mijn lief als ik zitten er door heen. Het is een spannende avond geweest en dan is het fijn om naar huis te gaan om te ontspannen.

Mijn zus belt me ‘s avonds. Ze heeft de uitzending gezien en moest eerst huilen en bijkomen voordat ze belde. Ze geeft aan dat het voor haar confronterend was om zichzelf (op de foto’s als kind) op televisie te zien, maar ook dat ze bewondering heeft voor hoe ik het verhaal heb neergezet. Ze vraagt of onze moeder het heeft gezien. Terwijl zij dit vraagt komt mijn moeder online op skype. Ik onderbreek mijn zus en ga met mijn moeder aan de chat. Ze had al haar vriendinnen en naaste familie van de uitzending van ‘Achter de voordeur’ op de hoogte gebracht. Ze heeft de uitzending bekeken en vindt dat ik het heel goed heb gedaan.

Het seksueel misbruik staat niet meer tussen ons in

Na dat gesprek komt het ineens bij me binnen: Ze is trots op me. Daar schiet ik van vol. Mijn moeder is trots op me. Ook nu ik dit typ komen er tranen in mijn ogen. Wat is die erkenning belangrijk voor me. Ergens blijf je altijd een kind van je moeder. Deze geschiedenis van seksueel misbruik heeft zo ontzettend lang tussen ons in gestaan. Zoveel jaren kon ik niet voelen dat ik van haar hou. Durfde ik niet te voelen dat ik van haar hou. Nu valt dat ineens allemaal weg. Mijn moeder is trots op mij. Wat een prachtig cadeau!

Via mijn schoonzus krijg ik reactie van mijn broer. Ze hebben later op een privé moment (zonder de kinderen) via uitzending gemist samen zitten kijken en zijn onder de indruk. Een paar neven en nichten spreken openlijk via facebook of twitter hun bewondering uit. Een van hen komt over twee weken langs, onze jeugd terughalen, hernieuwde kennismaking. Ik ben met haar samen nog bruidsmeisje geweest bij één van onze tantes. Er zijn ook familieleden die niks van zich hebben laten horen en dat laat ik maar zo. Het lijkt alsof ik door ‘Achter de voordeur’, net als eerder al door de publicatie van het boek, in elk geval een deel van mijn familie teruggevonden heb en dat voelt goed.

Bijkomen met een korte vakantie

Twee dagen na de uitzending ga ik, met mijn lief, een paar dagen vakantie houden in Drenthe. Heerlijk in de bossen. Op weg er naar toe huil ik alle spanning eruit. Tranen van vreugde, van ontspanning, van loslaten. Opgelucht vervolgen we onze weg.

Heb je de uitzending gemist of wil je hem nog eens zien? Bekijk hem dan hier

Seksueel misbruik en de familie

De rol van de familie

Steun van je familie is niet vanzelfsprekend als je seksueel misbruikt bent. Wanneer je gaat praten over seksueel misbruik, kan het zijn dat je familie niet achter je gaat staan. Men heeft liever dat je het stil houdt, omdat er zoveel taboe rust op het onderwerp. ‘Wat zullen de buren denken?’

Toeschouwers hebben hun eigen schuldgevoel

Zolang het niet besproken wordt, kan de familie het met de ‘mantel der liefde’ bedekken. Dan hoeven zij niet te kijken naar hun eigen rol. Als ouder, broer, zus, etc. ben je immers toeschouwer. Het is moeilijk voor te stellen dat de familie niets meekrijgt van wat er gebeurt. Het meeste misbruik gebeurt immers gewoon thuis. Maar wegkijken is makkelijker dan je onderbuikgevoel laten spreken.

De oogkleppen mogen af!

Het is de verdienste van deze tijd, met #metoo en betere educatie, dat seksueel misbruik íets bespreekbaarder is geworden. Het is dan ook van belang dat wij ons gaan informeren over mogelijke signalen, achtergronden en langetermijneffecten van seksueel misbruik. Zodat áls er signalen zijn, deze niet gemist worden.

Waar moet je op letten?

In het verleden was er weinig bekend over seksueel misbruik. Zelfs als mensen signalen waarnamen bij het kind, kwam niet bij hen op dat er sprake kon zijn van seksueel misbruik, gewoon omdat ze het niet verwachtten. Inmiddels weet een meerderheid van de mensen wel dat seksueel misbruik vaker voorkomt dan je denkt. De signalen zouden ook bij iedereen bekend moeten zijn.

Signalen om op te letten

Er zijn soms signalen vanuit het kind. Waar je op kunt letten is het volgende:

  • Plotselinge gedragsveranderingen in het kind
  • Seksueel wervend gedrag van het kind
  • Niet leeftijdsadequate kennis over seksualiteit (vroegrijp)
  • Ongemak bij lichamelijk contact

Dadersignalen

Veel belangrijker is het nog om de dadersignalen te kennen. Want kinderen laten niet altijd iets zien waaruit je kunt afleiden dat het foute boel is. Hoe lastig ook, omdat je mensen wilt vertrouwen, is het van belang om de volwassenen die contact hebben met het kind in de gaten te houden.

  • Wie heeft gelegenheid: wie heeft veel mogelijkheid om tijd door te brengen met jouw kind. Inclusief familieleden want ruwweg de helft van de daders is directe familie van het slachtoffer. 
  • Wie heeft een bijzondere band met het kind? Wie is er meer dan gemiddeld geïnteresseerd in jouw kind?
  • Hoe reageert iemand op verhalen over seksueel misbruik in de media?
  • Hoe staat iemand tegenover de wet?

Je ziet, er zijn kind-signalen en dader signalen. Niet iedereen is direct een verdachte. Maar het is wel zaak om alert te blijven.

Mijn eigen ervaring

De man die mij misbruikt spreekt dikwijls in bijzijn van mijn familie smalend over de wet. Hij lijkt een bijzondere band met mij te hebben. Hij is geen familie, maar is in die tijd wel een vertrouwde volwassene die toegang tot mij heeft. Het misbruik vindt plaats in mijn eigen huis, maar ook in het huis van zijn moeder en later in het huis dat hij met zijn vrouw deelt. Hij creëert gelegenheid te over. Mijn gedrag verandert drastisch. Van een braaf, gehoorzaam kind wordt ik in één klap een onhandelbare puber. Niemand stelt vragen, niemand grijpt in. Niemand benoemt dat het opmerkelijk is, ronduit verdacht zelfs, dat een man van 35 zoveel bemoeienis heeft met een meisje van twaalf.

 

Seksueel misbruik gebeurt vaak gewoon thuis

Daders zijn juist de mensen waarvan je het niet zou verwachten. Getapte figuren die een gezin hebben, gezellige kletsers, dominante of zachtaardige types. Daders investeren in een goede relatie met de volwassenen rondom het kind. Als jij minder alert bent, kan de dader (soms jarenlang) zijn/haar gang gaan. Dat is hoe het werkt.

Als omstander wordt je nét zo goed ingepalmd als het slachtoffer

Die waarheid is oncomfortabel. Maar daarmee niet minder waar.

Informeer jezelf over seksueel misbruik

Wil jij meer weten over seksueel misbruik en hoe jij kunt helpen als iemand die jou lief is het heeft meegemaakt? Lees het boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij!’ In onze boekwinkel vind je dit en vele andere boeken over seksueel misbruik.

Bestel het boek hier!