Recensie van de documentaire: ‘Het geheim van mijn vader’

Het geheim van mijn vader

Het geheim van mijn vader is een korte (15 minuten) documentaire die het verhaal vertelt van een vader, die in zijn jeugd seksueel misbruikt is, en zijn dochter. Het is een gesprek nadat op latere leeftijd het misbruik bespreekbaar is geworden. In korte, integere gespreksfragmenten laat de film de verwoestende invloed zien, die het geheim heeft gehad, op de relatie tussen vader en dochter.

Een film die niet stopt bij het slachtoffer

Deze video springt er uit omdat hij aandacht schenkt aan de invloed die seksueel misbruik, en het geheim eromheen, heeft op de relatie met je kinderen, met je partner, met iedereen waarmee je als slachtoffer te maken krijgt. Die invloed is veel groter dan je denkt, juist als je zwijgt.

De vragen van het kind aan haar papa

Hoe zou het zijn geweest als je het eerder had verteld? Hadden dingen dan anders kunnen gaan? Had ik dan meer van papa kunnen zien? Had ik misschien meer toenadering durven zoeken?

‘Het is mijn probleem ik moet het zelf oplossen’

Door het verleden te verzwijgen dacht de vader zijn gezin te beschermen. Mijn hart breekt als ik zijn dochter hoor vertellen dat ze soms bang was voor de onvoorspelbaarheid van haar vader. Vooral als je bedenkt dat hij eerder over zijn eigen vader vertelt:

‘Met iemand bij wie je altijd op je hoede moet zijn, kun je toch geen band opbouwen’. 

De kernboodschap van de film is ‘verbreek het zwijgen’

De film maakt voelbaar hoe groot de kloof tussen vader en dochter is, ondanks de pogingen van beiden om deze te overbruggen. Ze vinden elkaar nu pas, nadat het geheim is verteld. Nu kan er ook ruimte komen voor vader en dochter om elkaar te ontmoeten. Om elkaar echt te omarmen, als mens, als vader en dochter.

De film staat online, klik op de foto:

Recensie: De som der delen van Thérèse Evers

De som der delen

Boek: De som der delen van Therese EversHet boek ‘De som der delen’ van Thérèse Evers vertelt het persoonlijke verhaal van een zedenrechercheur, Jo in haar worsteling met seksueel misbruik. Op een knappe manier vlecht Therese haar persoonlijk verleden door de actuele praktijk van de afdeling Zeden van de politie. Alle gebeurtenissen die de hoofdpersoon meemaakt zijn autobiografisch. De zaken die vanuit de politiepraktijk beschreven worden zijn realistisch, hoewel vanwege ambtsgeheim natuurlijk gefictionaliseerd.

Het begin verrast en boeit meteen!

Er is vanaf de eerste alinea geen twijfel mogelijk: je bevind je in een spannend verhaal. Ik ben zelf geen fan van het genre ‘horror’ of echt enge verhalen en even twijfelde ik of ik verder zou lezen. Gelukkig was de scene een droom en hoewel er absoluut heftige dingen in het boek beschreven staan, is het boek geen horror. De spanning is functioneel en dienstbaar aan het verhaal. De hoofdpersoon Jo reflecteert op wat er gebeurt in haar werk, in haar relatie en relateert dat aan haar verleden van seksueel misbruik.

Een nieuw genre: De therapeutische roman?

Ik vind het bijzonder knap hoe Thérèse ons meeneemt in de innerlijke gedachten van Jo. Intens herkenbare processen beschrijft ze vanuit de eerste persoon. Bijvoorbeeld haar tweestrijd in haar relatie, waar ze enerzijds zich zou willen binden en anderzijds het benauwd krijgt bij het idee alleen al. Flashbacks, dromen en herbelevingen illustreren het innerlijk conflict.

Of toch: De spirituele roman?

De vergelijking met Paulo Coelho dringt zich aan mij op. De schrijfster is zeker zo begaafd als Coelho en de thematiek is dezelfde: De spirituele zoektocht naar zichzelf. Wellicht door de autobiografische elementen is het boek zeer geslaagd in zijn opzet. Het illustreert heel mooi de pijnlijke weg om weer héél te worden die iemand die seksueel misbruikt is te gaan heeft.

Prachtige illustratie van succesvolle dissociatie

De zedenrechercheur Jo doet haar werk goed, dankzij een goed functionerende splitsing in haar persoonlijkheid. ‘De koude kamer’ in haar hoofd is de plek waarvandaan ze haar werk kan doen, zonder dat haar gevoelens haar overspoelen. Er zijn in het werk de actuele gevoelens: hoe je betrokken raakt bijvoorbeeld bij twee meisjes van 17 die bruut verkracht zijn. Maar er is ook altijd de link naar het verleden. Als die geraakt wordt is, het tijd voor de koude kamer. Het maakt haar een keigoede zedenrechercheur, analytisch en scherp. Alleen als de druk te groot wordt, werkt de koude kamer niet meer…

De fragmentatie van haar persoonlijkheid

De auteur combineert het beeld van een geslaagde carrierevrouw met de, door nachtmerries geplaagde, overlever van seksueel misbruik die huilend in haar bed plast. De schaamte, de verwarring, de misplaatste schuldgevoelens, alles krijgt een plek in het boek.

Op zoek naar begeleiding

Met gezonde tegenzin gaat zij uiteindelijk op zoek naar begeleiding. Ze heeft er weinig vertrouwen in, vooral omdat een deel van haar seksueel misbruik gepleegd is door haar psychiater in een gesloten jeugdinrichting. Dat zij uiteindelijk toch naar therapie gaat, komt deels doordat ze haar werk niet langer kan doen en deels omdat haar lief haar niet loslaat.

Integratie: de som der delen

De hoofdpersoon gaat steeds meer delen van zichzelf integreren. Langzaam maar zeker bouwt ze uit de stukken, waarin ze uit elkaar gevallen is, één geheel. Herkenbaar is zeker ook de angst voor verlies: zal ze haar werk nog kunnen doen als ze de koude kamer in haar hoofd opdoekt? De therapeut vraagt haar om vertrouwen te hebben, zonder te beloven dat ze haar werk weer zal kunnen doen: een belangwekkend onderscheid.

Wat levert het boek je op?

Als je zelf seksueel misbruikt bent, kun je inspiratie putten uit de manier waarop de hoofdpersoon uiteindelijk haar heling ter hand neemt. Pas goed op jezelf: er staan nogal wat scene’s omschreven die kunnen triggeren. Overigens is dat niet erg, het kan je zelfs helpen, mits je in staat bent om de triggers te verwerken, zodat ze kunnen helen.
Wanneer je zelf geen seksueel misbruik hebt meegemaakt, maar wel interesse hebt in de materie geeft het boek je een geweldig, persoonlijk en spannend inkijkje in de binnenwereld van iemand die seksueel misbruikt is. Daarnaast geeft het boek je een idee van hoe het werk van de zedenpolitie eruit ziet.

Wat doet het boek met mij?

Ik heb in lange tijd niet zo’n intrigerend boek gelezen als ‘De som der delen’. Het nam me mee in de beleving van een ‘ander slachtoffer’ op een manier die ik nog niet eerder had meegemaakt. Onder het lezen merkte ik dat ik intens meeleefde en mijn leven met het hare ging vergelijken: ‘Oh, dat had ik ook’. Het maakte me ook nieuwsgierig naar de auteur. Het lijkt me een bijzonder mens, die ook nog eens fenomenaal goed kan schrijven.

Waar is het boek te koop?

Het boek is direct te bestellen via de boekenwinkel. Daar staan nog meer interessante boeken over seksueel misbruik.

Recensie: ‘Blijf met je pootjes van mij af’ Prentenboek van Geertje van Rossum

Prentenboek over seksueel misbruik

Het prentenboek Blijf met je pootjes van mij af gaat over een jong poesje dat lastig gevallen wordt door haar broer. Zijn grensoverschrijdingen worden duidelijk omschreven in voor kinderen begrijpelijke taal. De plaatjes zijn mooie aquarellen die het verhaal ondersteunen en illustreren.

Kattenstad

Het verhaal komt wat langzaam op gang, met een wat statische omschrijving van hoe het is om in ‘Kattenstad’ te wonen. Maar als de hoofdpersoon Loesje geïntroduceerd wordt, gebeurt er in een hoog tempo van alles aan spannends. Het blijkt dat haar broertje
’s nachts bij haar op zolder komt en daar gebeurt van alles wat ze niet wil.

De dader is zelf nog een kitten

Wat ik mooi vind aan het prentenboek is dat de dader in het verhaal nu eens niet een volwassene is, maar het broertje. Dat is fijn, want in een kwart van alle gevallen is de pleger zelf nog een kind. Als het poesje uiteindelijk het aandurft om de kattenwacht op de hoogte te stellen van het seksueel misbruik, dan houdt het misbruik op. Hoe de kattenwacht dat voor elkaar heeft gekregen laat het verhaal in het midden.

De kattenwacht met het grote hart

De rol van de kattenwacht met het grote hart is heel belangrijk in het verhaal. Zij besteed aandacht aan de hoofdpersoon. Knipoogt eens van een afstand en kijkt belangstellend naar haar. Wat een kind nodig heeft om haar angst te overwinnen en ondanks de waarschuwingen van haar broer tóch te vertellen wat er gebeurt, is dat iemand af en toe een pootje uitsteekt. Dat kan iedereen met een groot hart. Een pootje uitsteken naar een kind wat in moeilijkheden verkeert, open staan en uitnodigen.

Het misbruik stopt! Hoe is niet belangrijk.

Hoewel het prentenboek mij met vraagtekens achterlaat, over hoe de kattenwacht nou precies heeft ingegrepen, is het fijn dat er geen groot drama volgt. Vooral als je probeert te stimuleren dat jonge kinderen gaan praten over wat hen overkomt, is het van belang dat je inzet op dat wat voor het kind belangrijk is. En dat is doorgaans simpelweg dat het seksueel misbruik stopt.

De vraagtekens laten ruimte voor gesprek

De vraagtekens over wat er gebeurt is, laten ruimte voor interpretatie en voor gesprek. Dat maakt het een mooi prentenboek om voor te lezen, bijvoorbeeld in de klas of aan je eigen kleuter. Wat zou een kleuter denken dat de kattenwacht heeft gedaan? Of wat er met Mau, de dader moet gebeuren. Het laat ruimte voor de fantasie.

Zowel kinderen als volwassenen kunnen iets leren uit het prentenboek.

Kinderen leren uit het prentenboek dat sommige dingen niet mogen en dat je daarvoor de ‘kattenwacht’ kunt inschakelen. Maar wat volwassenen kunnen leren uit het prentenboek is wat de kat met het grote hart doet: luisteren, open staan, uitnodigen, alert zijn op signalen dat er iets mis is. Gewoon eens vragen hoe het er mee is en aangeven dat je er bent als het nodig is. Het kan alle verschil maken.

Koop hier Blijf met je pootjes van mij af

Recensie: ‘Doorbroken Taboes’ van Lana B.

‘Doorbroken taboes’ van Lana B.

Doorbroken taboes, boek over seksueel misbruik door Lana BLaat ik beginnen met te zeggen dat het geen gemakkelijk boek is om te lezen. Lana heeft een behoorlijk ingewikkeld leven gehad dat bol staat van seksueel geweld, misbruik en zelfs moord. Haar levensverhaal is getekend door seksueel misbruik. Belangrijke elementen daarvan zijn: De eenzaamheid die ze als kind ervoer. De eerste traumatische ervaring van seksueel misbruik. De steeds maar weer herhalende patronen van slachtofferschap. Haar ervaringen bij een religieuze sekte en de worsteling om aan haar eigen negatieve zelfbeeld te ontsnappen.

Lana past in het patroon van seksueel misbruik

Als je iets weet over seksueel misbruik, dan weet je dat de lotgevallen van Lana in het patroon passen. Voor een leek kan het wellicht vreemd overkomen, als Lana wéér een misbruiker tegenkomt. Dat ze in een sekte belandt, waarin ze wéér misbruikt wordt. Een mens kan toch niet zoveel pech hebben, denk je dan.

Het is geen kwestie van pech

Je kunt inderdaad niet zoveel pech hebben. Het is dan ook niet door domme pech dat mensen die seksueel misbruikt zijn, zo vaak meerdere keren en op meerdere manieren slachtoffer worden. Wanneer je als jong kind seksueel misbruikt wordt, leer je een aantal gedragingen aan, krijg je een aantal boodschappen mee over jezelf en wordt je geisoleerd. Dat zijn allemaal dingen die je extra kwetsbaar maken voor misbruik en manipulatie. Wanneer je niet misbruikt bent heb je waarschijnlijk beter werkende instincten, waardoor je niet zo gemakkelijk voor de gladde praatjes van bijvoorbeeld een sekte valt.

Lana doorbreekt het patroon en heelt

Lana B met een van haar schilderijen uit creatieve therapieDe kracht van het boek is dat Lana ook laat zien wat zij heeft gedaan om te helen van seksueel misbruik. Welke stappen zij in haar verwerking heeft gemaakt. Het is voor het boek jammer, dat ze daar geen lopend verhaal van heeft gemaakt, maar haar herstel in stukjes over steeds een methodiek of een ervaring heeft opgedeeld. Waarschijnlijk heel trouw aan de beleving ervan, maar voor de lezer wat moeilijker te volgen.

Voor wie is dit boek bedoeld?

Ik denk dat mensen die seksueel misbruikt zijn en dan met name als er sprake is geweest van geweld, veel in het boek zullen herkennen. De hoopvolle boodschap dat je kunt herstellen, dat je kunt helen van seksueel misbruik, is daarbij van belang. Of mensen die het niet zelf hebben meegemaakt zich na het lezen van dit boek zich een voorstelling kunnen maken van de impact die gewelddadig seksueel misbruik heeft op het slachtoffer, weet ik niet. Helaas kan ik me er alles bij voorstellen…

Je kunt het boek bestellen bij YouBeDo