Misbruikers: monsters of mensen?

Hogere straffen, valse veiligheid

Telkens als er een grote zaak van seksueel misbruik naar voren komt, weerklinkt de maatschappelijke roep om hogere straffen. Als we de misbruikers maar lang in de gevangenis zetten, zo lijkt de gedachte, dan is de wereld veilig. Helaas is de werkelijkheid anders, we moeten leren leven met onveiligheid.

Is een misbruiker een monster?

Alles wat we in de media zien aan misbruikers zijn de uitzonderingen. Marc Dutroux, Robert M. of Frank R. die honderden slachtoffers maken. Wat dan meteen opvalt, is hoe ‘gewoon’ deze mensen lijken. Het lijkt niet te rijmen met het beeld dat we onbewust van misbruikers hebben. Die horen een beetje als de ‘vieze man’ te zijn, het typetje van Kees van Kooten. Die opgewonden raakt van vreemde dingen.

Het risico van het ‘vieze man’ idee

Dat het hele gewone huisvaders kunnen zijn, dat wil er bij ons niet snel in. Maar aan het idee dat misbruikers monsters en vieze mannen zijn, kleeft een levensgrote risico. Bijvoorbeeld het risico dat we de echte misbruikers over het hoofd zien. Door te focussen op de grote zaken, bewijst de media ons geen dienst. We denken dat we veilig zijn als we maar weten waar Frank R., Benno L. en Robert M. zijn. We vergeten dat het meeste misbruik gewoon thuis plaatsvindt. In je eigen warme bedje.

De wereld is een onveilige plek voor kinderen

Seksueel misbruik gebeurt. Niet incidenteel, niet alleen door monsters en overduidelijke vieze mannen. Het wordt gedaan door je eigen man of vrouw. Door je zoon, door je oom, door je dochter of tante. Seksueel misbruik gebeurt en maar al te vaak heeft de ‘omstander’ niets in de gaten.

Hoe maken we de wereld veiliger?

Af en toe krijgen we een misbruiker te pakken en die krijgt dan de verontwaardiging van de hele natie over zich heen. Symboolpolitiek noem ik dat. Laten we eens wat realistischer gaan kijken naar seksueel misbruik. Erkennen dat we massaal blind zijn geweest voor de signalen die kinderen afgeven. Dat we niet hebben willen geloven dat mensen die ons dierbaar zijn tot seksueel misbruik in staat zijn. Laten we de oogkleppen afdoen.

De handen uit de mouwen

Alles wat er nodig is voor het kwaad om te overwinnen, is dat goede mensen niets doen. Wat kun jij bijdragen? Wees geïnformeerd, lees over seksueel misbruik en de langetermijngevolgen. Bijvoorbeeld in mijn eerste boek

Ben jij hulpverlener?

Bekijk hier het aanbod op het gebied van na en bijscholing:

Opleidingsaanbod

De verkering met de misbruiker verbreken

Loskomen van seksueel misbruik: ‘Het is uit!’

Als je als puber een verkering verbreekt, is dat vaak een pijnlijke ervaring. Je hebt verdriet, zelfs als je zelf de verkering verbroken hebt. Het klinkt misschien raar, maar bij seksueel misbruik heb je ook een soort ‘verkering’ met de misbruiker. Zeker als je ingepalmd bent.

De verbinding verbreken

Hoezeer je het ook niet wilt, wat je hebt meegemaakt zijn belangrijke gebeurtenissen: je eerste zoen, je eerste keer seks. Ongewenst en ongewild schept dat een band, de misbruiker is een onderdeel van je leven geworden. Het verbreken van die band is soms nog best een klus.

Sommige banden zijn sterk

Als je gaat helen is het dus zaak dat je goed gaat kijken naar welke band je nog hebt met degene die jou misbruikt heeft. Als het om incest gaat, heb je naast de misbruikrelatie ook nog een familieband. Dan neem je beslissingen over hoe en óf je met diegene nog contact wilt houden. Ook als het iemand buiten de familie betreft, kan dit spelen.

De onzichtbare banden om je hart

Naast dat je gaat kiezen wat je eventueel nog met de persoon wilt, zijn er ook de banden die in je hoofd en hart zitten.

Mijn ervaring hiermee

Ik merkte toen ik een jaar of 40 was dat de misbruiker nog steeds de belangrijkste man in mijn leven was. Ondanks het feit dat ik hem 10 jaar niet gezien had. Zijn ideeën over mannen, relaties, seks, de dingen die hij mij had ingefluisterd over hoe die dingen in elkaar zitten, leefden nog steeds in mijn hoofd. Ik had daar zelfs zijn stem nog bij, in mijn hoofd, als een soort dagelijks commentaar. Een constante nare herinnering.

 

In drie stappen heb ik, met hulp van mijn therapeut, mijn ‘verkering’ met hem verbroken.

Stap 1: Mijn gedachten zijn van mij

‘Die gedanken sind frei, wer kann sie erraten’
Een Duits liedje dat ik in die tijd hoorde. De gedachten zijn vrij. Zo voelde dat helemaal niet. Het voelde het alsof gedachten zich opdrongen, met zijn beeld en stem erbij. De eerste stap om dit te helen, is heel bewust alle gedachten van mij maken. Ik zeg ze hardop, zodat ze mijn stem krijgen, in plaats van die van hem. Ik neem de macht terug over mijn eigen gedachten. Hij heeft ze ooit bij mij ingeprent, maar nu zijn ze van mij. Dat voelt al een stuk beter.

Stap 2: Ik hoef ze niet meer te geloven

Mijn gedachten zijn van mij en als ik ze niet meer wil, kan ik stoppen met in ze te geloven. Ik ben de baas in mijn eigen hoofd. Dat kan pas als ze echt van mij zijn. Ik weet dat het niet zijn stem is, maar juist mijn herinnering daaraan. Ik heb stap 1 en stap 2 regelmatig moeten herhalen, maar uiteindelijk lukt het me om zijn stem uit mijn hoofd te zetten. Sommige gedachten heb ik gehouden, omdat ze bij mij passen. Andere gedachten geloof ik niet meer.

Stap 3: Ik treur om mijn verlies

Ook bij dit proces van losmaken komt verdriet boven. Je verliest iets, en zelfs als het iets is waar je helemaal klaar mee bent, het blijft toch een verlies. Verdriet hoort erbij. Wanneer je de misbruikrelatie in je hoofd in stand hebt gehouden, zoals ik had gedaan, heeft dat je ook iets opgeleverd. Ook dat moet je nu loslaten en dat doet pijn.

Mijn onzekerheid loslaten

Voor mij was de misbruikrelatie een houvast in een onzekere wereld. Volwassen worden betekent leren leven met de onzekerheid en twijfel die bij het menselijk bestaan horen.

Het is niet zoeken naar veiligheid wat het meeste oplevert, maar het leren omgaan met onveiligheid.

Maar ik moest daar wel eerst klaar voor zijn.

De stap van afhankelijkheid naar volwassenheid

De ‘verkering’ met de misbruiker verbreken is een belangrijke stap in het proces van helen van seksueel misbruik. Je stapt uit je afhankelijke kind-rol (zelfs al speelt die alleen nog maar in je hoofd) en je stapt in je volwassen zelf. Wanneer je er aan toe bent om te zeggen ‘mijn leven is van mij’ en de verantwoordelijkheid daarvan te dragen, kun je zeggen: ‘Ik heb de verkering met de misbruiker verbroken’

Wil jij ook helen van seksueel misbruik?

Zoek je hulp om verder te komen in jouw proces? Wellicht vind je een ter zake kundige hulpverlener op Hulpverlening na seksueel misbruik.