De vraag van M: Kun je ook helen als je geen concrete herinneringen hebt?

Kun je ook helen als je geen concrete herinneringen hebt?

Deze vraag werd me, min of meer, gesteld via de website. De eigenlijke vraag was of M. iets aan mijn boek zou hebben, ondanks dat M. geen concrete herinneringen heeft, alleen vage nare gevoelens, geen beelden maar wel emoties. Dit was naar aanleiding van de zelftest, waar M. heel veel van de problemen kon aanvinken. Kan dat? Kun je helen van seksueel misbruik, ook als je niet precies weet wat er is gebeurd?

Weinig of geen herinneringen hebben komt vaak voor

De hersenen van kinderen zijn nog niet af. Traumatische gebeurtenissen, zoals seksueel misbruik op jonge leeftijd kunnen de vorming van de ‘juiste’ neurologische verbindingen verstoren. Het lijkt er op dat dit met name het goed opslaan van herinneringen kan bemoeilijken. Emoties, beelden en geluiden worden bijvoorbeeld los van elkaar opgeslagen. Daardoor kun je er minder gemakkelijk bij.

Eigenlijk zijn er geen herinneringen weg

De herinneringen zijn verkeerd weggezet, maar echt niet opgeslagen zijn herinneringen bijna nooit, zeker niet als ze gepaard gaan met heftige emoties, zoals in het geval van seksueel misbruik vaak het geval is. Vergelijk het met een doos die je in de kelder zet, zonder een label erop. In een hoekje onder het stof. Pas bij een verhuizing kom je die weer tegen en dan verbaas je je erover dat je dat allemaal nog hebt.

Moet je herinneringen weer opgraven?

Of je herinneringen weer moet opdiepen, daarover verschillen therapeuten van mening. Regressietherapeuten bijvoorbeeld zien veel baat bij het herbeleven en transformeren van wat er in het verleden is gebeurd, terwijl anderen dit als hertraumatiserend zien. Veel desensitatie-therapieën (EMDR, Imaginaire Exposure, Traumatherapie) gebruiken beelden en herinneringen als werkmateriaal en zijn dus minder geschikt als je die niet hebt. Uiteindelijk is de vraag die alleen jij zelf kunt beantwoorden: ‘Kan ik leven met het niet weten?’

Kun je leven met het niet weten?

Ik denk dat je heel goed kunt leven zonder te weten wat er precies is gebeurd, mits het niet te veel invloed heeft op je huidige leven. Heb je er vrede mee dat je het niet weet en wellicht nooit zult weten, dan kun je alsnog kijken welke invloed het verleden heeft op vandaag. Een goed begin is dan inderdaad mijn boeken te lezen. Er zijn vele vragen die je jezelf kunt stellen, waar ik in mijn boeken aandacht aan besteed:

  • Wat hoort er allemaal bij seksueel misbruik?
  • Welke therapieën zijn er?
  • Wat wil jij bereiken met de therapie die je kiest?
  • Wanneer is het af?

Een laatste gedachte: Wat als je níet seksueel misbruikt blijkt?

Stel je voor dat je gaat helen en je komt er achter dat je niet seksueel misbruikt bent (maar op een andere manier getraumatiseerd)? Ook dan is het zinvol om in elk geval het eerste boek, ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij’ te lezen. De thema’s die bij seksueel misbruik spelen zijn niet uniek aan de ervaring van seksueel misbruik. Dat betekent niet dat je er geen last van hebt en de manieren om te helen zijn vaak hetzelfde.

 

De vraag van Ivonne: reactie van Desirée

Desirée is één van de therapeuten van mijn andere website: Hulpverlening na seksueel misbruik. Ze werkt als ervaringsgerichte psychosociaal therapeut in gemeente Leusden, Utrecht. Haar profiel kan je hier bekijken.

Hieronder de reactie van Desirée op mijn vraag:

Ik las je vraag hoe ervaringsdeskundigen er toe te verleiden hun verhaal te doen.
Bij mijn cliënten merk ik regelmatig dat als ik hen bijvoorbeeld om een referentie vraag dat de een dat heel soepeltjes doet en de ander er veel meer moeite mee heeft om er woorden aan te geven.

Tips

Maar er zijn meer manieren: bijvoorbeeld een tekening met een korte uitleg + oplossing, een gedicht, een beeld, een metafoor of in de vorm van een interview.
Of je geeft een format zoals je ook voor de referenties aan de therapeuten hebt gegeven.
Daarmee help je mensen denk ik ook op weg, dan hoeven ze zelf geen volgorde te bedenken en hebben ze een houvast.
Als ze het zelf anders willen doen is dat natuurlijk helemaal mooi.
Misschien dat de drempel dan lager wordt.

Over de blog van Monique Amber

De blogs van Monique Amber vond ik geweldig. Heel fijn dat ze dit heeft willen én durven delen. Moedig en dapper.
Ik gun elke therapeut/coach om hun eigen angsten zo in de ogen te durven kijken als zij doet, inclusief mijzelf (al kan ik van mezelf zeggen dat ik daar ook wel dapper in ben).
Ik heb daar veel aan als therapeut, evenals aan jouw informatie, openheid, kwetsbaarheid etc.
Hartelijke groet,
Désirée

De vraag van Ivonne: Gonnie’s reactie

In mijn laatste eZine vroeg ik mensen wat zou kunnen helpen om van deze website een breed gedragen platform te maken waar niet alleen ik, maar ook andere overlevers hun ervaringen, hun tips en hun oplossingen voor van alles kunnen delen.

Gastblog: Gonnie’s reactie

@ de vraag van Ivonne:

Wat mij de heel erg geholpen heb en nog steeds helpt, is creatieve uiting.
Het is vooral wegen vinden om het (moeten) zwijgen te verbreken.
De angst voorbij.

Stap voor stap mezelf weer durven laten zien.

Vorig jaar heb ik een blanco a4 boek gekocht.
Hierin staan schetsen, tekeningen, woorden.
Deze gebruik ik basis, om meer woorden te geven aan het misbruik, de impact er op in mijn leven.

Mijn advies naar andere die net als ik, te maken hebben gehad met seksueel misbruik:
pak; pen, papier, schaar, potloden, viltstiften, krijt, klei
en laat je handen het werk doen.
Zoek een creatieve manier, als woorden nog onvoldoende zijn.

Je mag er zijn! Kijk naar een rups, wij weten dat hij een hele mooie vlinder zal worden. Of hij dat ook weet, weet ik niet. Maar hij maakt wel een gaatje in zijn cocon en komt op een dag te voorschijn. Ook jij bent zo’n mooie vlinder, je mag je tonen aan deze wereld.

Hartelijkgroet

Gonnie

Creatieve producten

Ook creatieve bijdragen zijn welkom! Hieronder een schilderij en een gedicht van Gonnie.

SAMSUNG DIGITAL CAMERA

Groei 2014 Gonnie

Rode rozen in houten

planken harten.

Rood:

De kleur van levenskracht en strijd,

De kleur van openheid,

De kleur van passie en liefde,

De kleur van vrede en verbondenheid,

De kleur van warmte, van vuur en vlam,

De kleur van leven, door groeipijn heen.

Rood:

De kleur van verandering en passie,

De kleur van gedrevenheid,

De kleur van tot actie overgaan,

De kleur van verlangen en hoop,

De kleur van liefde en pijn in het hart,

De kleur van overwinning;

van gemis en pijn.

Rozen:

Ik ben gegroeid; in liefde, vreugde en genegenheid,

Gegroeid in liefde en vertrouwen, kunnen ontvangen.

Rozen: leven en liefde, een strijdt tegen pijn.

Rozen: een teken van verlangen en hunkering.

Een rode roos:

Er is liefde en respect.

Deels nog in de knop, deels open.

De knop, voor de puurheid en liefdevol contact

Open roos: gerijpte vriendschap en liefde

Wit, in de roos: echte, oprechte liefde

Geestelijke puurheid en oprechtheid,

Gelijkheid en waardigheid ten aanzien van elkaar.

Liefdevolle afhankelijkheid van elkaar,

Wederzijds vertrouwen

Samen zijn,

Verbondenheid,

Eenheid.

Houten planken:

Ik mag grenzen stellen.

Een hart omringt door een hart.

Bescherming en verbondenheid.

Groei in openheid,

Groei in kwetsbaarheid.

Groei in liefde en verbondenheid

Groei in vriendschap en contact.

Zichtbaarder geworden.

Nog nodig:

Verdieping

Evenwicht eerdere contacten

Plek binnen gezin

Meer mezelf laten zien,

Op werk en in gezin van herkomst.

Kwetsbare kracht, krachtige kwetsbaarheid

Kwetsbare kracht, krachtige kwetsbaarheid… gezien worden

Als ik nu terugdenk aan hoe het met mij ging aan het begin van dit jaar (2014), dan heb ik enorme stappen gezet. Ik heb dingen gedurfd, die ik me toen nog niet kon voorstellen. Stappen die ik toen zelfs nog véél te eng vond.

Het begin

Het begon in september met de demonstratie in Den Haag. Daarop volgde in oktober het lotgenotenweekend in Hierden. En, of het allemaal nog niet eng genoeg was, gaf ik begin november samen met mijn psychologe de workshop op het symposium ‘Wat wel werkt! Hulpverlening na seksueel misbruik’.

Gezien worden

Dit alles gaat over gezien worden, wat ik heel erg eng vind, en over gehoord worden, door mijn stem te gebruiken en niet meer te zwijgen.
In de Week van Kinderen Veilig organiseerde Stichting Revief op zaterdag 22 november j.l. Reviefs Project Unbreakable. Als je een verleden van seksueel misbruik hebt kan je, wel of niet herkenbaar, op de foto met een citaat van je dader.

Voorbij de angst

Ik dacht bij mezelf: “Als ik die andere stappen kan zetten, kan deze er ook nog wel bij.” Mijn angst mag namelijk niet meer mijn leven bepalen. Ik doe iets, omdat ik het wil, i.p.v ik laat iets, omdat ik zo bang ben.
Zodoende gaf ik mij op voor de hele dag; voor de workshop ’s ochtends en voor de lunch en de fotoshoot ’s middags. Van te voren wist ik al precies met welke citaat van mijn opa ik op de foto wilde.

Opa’s lieve meisje

Het misbruik vond veelal in doodse stilte plaats. Tijdens het wakker worden ’s ochtends, misbruikte hij me. Ik lag dan op mijn rug in bed. Als hij dan klaar was met mij, zei hij zachtjes in mijn linkeroor: “Je bent opa’s lieve meisje. Je mag het niet aan oma vertellen.”

De impact van het geheim

Deze twee zinnen hebben heel veel impact gehad in mijn leven. Ik heb namelijk heel lang gezwegen en ik heb het nooit aan mijn oma verteld. Pas na haar overlijden in 2012, ben ik met mijn verhaal in het openbaar getreden. En als mijn man zegt dat hij mij lief vind, kan ik daar niks mee. Als hij dit zegt tijdens intimiteit, triggert het en is het alsof ik het mijn opa weer hoor zeggen.

Ik wist niet dat je het erg vond

En dan is er nog de zin die mijn opa uitsprak op de dag dat het misbruik stopte. Hij gaf mij wederom zwijggeld en zei:“Ik wist niet dat je het erg vond.” Dacht hij nou echt dat ik het al die jaren fijn heb gevonden? Dat het oke was dat hij een klein meisje, zijn kleindochter, gebruikte voor zijn lust?

Veilig in de praktijk van de psychologe

Toen ik mij had opgegeven, kwam ik erachter dat deze dag werd georganiseerd bij praktijk Tebéyo. De praktijk van mijn psychologe. Dat gaf toen wel een heel veilig gevoel. Een vertrouwde locatie is al weer één angst minder. En de aanwezigheid van mijn psychologe maakte het minder eng zo tussen al die vreemde mensen.

Tweet-up / Face-up van lotgenoten

Wat ook fijn was, was dat er een lotgenote kwam die ik al kende via Facebook en Twitter. En er was een lotgenote die ik kende van de demonstratie en twee lotgenotes van het lotgenotenweekend. En nog een geruststelling was dat ik twee vrijwilligsters van Revief al had ontmoet op het symposium.

Nationaal Rapporteur Corinne Dettmeijer

’s Ochtends mocht mijn man er niet bij zijn. Hij ging wandelen op het strand.
De Nationaal Rapporteur mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen, Corinne Dettmeijer, opende deze dag met een indrukwekkende toespraak. Iemand van Revief leidde vervolgens de dag in.

Ik voel me verloren, de workshop gaat grotendeels aan me voorbij

Voor de workshop werden we ingedeeld in groepjes. Op dat moment voelde ik me al aardig verloren en wist me daar niet goed raad mee. De bedoeling was om met elkaar te delen welke citaat je wilde opschrijven en wat de impact van deze woorden was in je leven. En, om elkaar te helpen als je er niet uitkwam. Mijn tekst was te lang, dus kreeg ik toestemming voor twee foto’s. Verder heb ik eigenlijk weinig van de workshop meegekregen, omdat ik steeds meer dissocieerde en daardoor niks wist te zeggen.

Gedissocieerd, onveilig… gezien worden door de psychologe

Na de workshop was het tijd voor een heerlijke, goed verzorgde lunch. Ik had alleen een probleem. Door het dissociëren zat mijn keel dicht. Ik voelde me niet veilig meer en had het gevoel dat ik geen kant opkon. De eerste sandwich at ik staande bij de open voordeur op. Daar was het iets rustiger. Toen ik mijn tweede sandwich had gepakt, ging het ondertussen nog slechter met me. Gelukkig zag mijn psychologe mij in de hal zitten en zag ze aan me dat het mis ging. Ze nam me mee haar kamer in. We gingen op de bank zitten en ik begon te huilen. Mijn psychologe troostte me en gaf me uitleg. We waren met veel mensen in een kleine ruimte. Iedereen droeg een zware energie bij zich en wilde graag zijn of haar verhaal doen. Ik ben daar gevoelig voor en daardoor werd me dat te veel. Ik mocht rustig bij haar verder eten, dat was fijn. Gelukkig maar dat het bij haar georganiseerd was!

Houvast aan mijn man

Na de lunch kwam mijn man, want hij mocht er bij de fotoshoot wel bij zijn. Ik was blij dat hij er was. Dat gaf mij een hoop houvast. Iedereen mocht zijn tekst opschrijven en kreeg daar alle tijd en ruimte voor. Ondertussen bleven wij in de hal, omdat het daar rustiger was. Ik schrok heel erg toen er een lotgenote tussen twee anderen in voorbij kwam en deze in het gangetje bij de voordeur stampend ging staan springen en schreeuwen. Ik deed gauw de tussendeur dicht, want ik vond dit behoorlijk heftig en best wel eng. Zoiets had ik niet verwacht bij zo’n dag als deze.

De tekst inkorten en op de foto

Ondertussen ging iedereen om beurten op de foto.
Ik wilde eigenlijk heel graag al mijn tekst bij elkaar houden. Mijn psychologe zei dat dit ook zo bij mij hoorde. Een lotgenote van het lotgenotenweekend heeft mij toen geholpen om de tekst in te korten. Dat ervaarde ik als heel fijn.

Het fotomoment

En toen was daar mijn fotomoment. De foto was snel gemaakt en ik voelde er helemaal niks bij. Terug in de hal vroeg iemand van Revief aan mij:”En? Hoe was het? Ik had geen idee wat ik moest zeggen. Ik had gelezen dat het helend zou werken. Mijn hoofd had blijkbaar iets raars bedacht. Namelijk dat ik me anders zou voelen, na het nemen van de foto. Ik verwachtte blijkbaar een fijn of goed gevoel. Maar, ik voelde helemaal niks en er was niks veranderd!

’s Nachts schreef ik dit gedichtje:

Als een puur kind zo vrij…

Alleen huilen, tranen in de nacht
Geen liefdevolle armen om me heen, warm en zacht
Mijn gevoel, niet meer door dissociatie verdooft
Niet tegen een veilige schouder met mijn hoofd

Wanneer mag ik eindelijk leven?
Met mijn dader’s woorden op de foto,
het kind en de puber in mij een stem gegeven
Hoor je mij? Zie je mij?
Stapje voor stapje, soms al een grote stap
En hopelijk op een dag,
Als een puur kind zo vrij

M.A

De foto komt binnen

gezien worden: Monique Amber op de foto bij Project Unbreakable

Dat ben ik die daar staat 

 

Een aantal dagen later kreeg ik de foto per mail toegezonden. Via een programma kon ik het downloaden. Dit voelde opeens heel eng en confronterend. Ik voelde de tranen branden achter mijn ogen. Omdat mijn partner er bij stond, tijdens het opslaan op de computer, schakelde ik automatisch mijn gevoel uit. Daarna nam ik even de ruimte voor mezelf. Ik voelde heel veel spanning in mijn lichaam. Ik voelde me van slag en de tranen zaten hoog. Ik moest steeds naar de foto kijken.

Gezien worden en het zwijgen doorbreken

De foto gaat over gezien worden. Over het zwijgen doorbreken. Eigenlijk heeft mijn opa deels zijn zin gekregen. Mijn oma is dood en ik heb het haar nooit verteld. Het moeilijke is dat hij niet meer leeft. Ik kan hem hier niet meer mee confronteren. Ik kan wel voor mezelf het zwijgen doorbreken. Vertellen hoe eng en naar het was. Mogen gezien en gehoord worden!
Gezien worden is zó eng. Niet meer zwijgen is eng. Dat maakt van alles los. En ik besef nu dat dit het helende is van Project Unbreakable.

Dank aan Stichting Revief

Het was een bijzondere en indrukwekkende dag. Ik ben blij dat Stichting Revief dit soort dagen voor lotgenoten organiseert. Het enige nadeel van deze dag was dat de ruimte te klein was. Wat zou ik dan een fijne ruimte vinden? Ik heb hierover nagedacht. Ik denk dan aan een grotere zaal met daarnaast nog een aantal kleinere ruimtes, zoals bijvoorbeeld een school. Zodat er ruimte is voor een rustige plek, waar je even kan bijkomen.

M.A

Monique Amber