Keuzes maken over seksualiteit, intimiteit en relaties

Als je misbruikt bent in je vroege jeugd heb je vaak in je ontwikkeling een paar stapjes gemist. Je hebt onvoldoende met leeftijdsgenootjes geëxperimenteerd met relaties, verkering, vriendschappen en seks. Waar andere pubers op hun gemak de wereld van seksualiteit aan het ontdekken zijn, met alle emotionele oprispingen die daar bij horen, ben jij oncomfortabel met seksualiteit en intimiteit.

Seksualiteit en intimiteit zijn verwarrend

Leren hoe je omgaat met seksualiteit en intimiteit kun je door het misbruik tijdens je pubertijd niet of onvoldoende. Helen van seksueel misbruik betekent ook dat je deze ontwikkelingen in gaat halen. Je gaat tijdens je helingsproces ontdekken dat je keuzes kunt maken, ook op het gebied van relaties, seksualiteit en intimiteit. Het begint vaak het jezelf leren kennen.

Keuzes maken over je eigen seksualiteit

Hoe beter je jezelf leert kennen, hoe helderder je in je keuzes kunt zijn. Gewoon praten over vrijen en wat je daarin fijn vindt is iets wat naar mijn smaak in de maatschappij nog veel te weinig gebeurt, zelfs in intieme relaties. Maar als je misbruik hebt meegemaakt is het extra belangrijk dat je leert praten over hoe je de seksualteit beleeft die je met iemand hebt. De ander kan geen gedachten lezen en tenzij jij leert praten over wat je fijn vind en wat niet loop je het risico dat de ander ongewild over je grenzen gaat.

Moet ik een partner vertellen over het misbruik?

Ook daarin mag jij zelf een keuze maken. Mijn ervaring is dat het heel erg kan helpen, maar ook dat je het daarover het beste zo vroeg mogelijk kan hebben. In elk geval voordat je met iemand in bed beland. Ik zorg in relaties tegenwoordig altijd dat ik weet hoe iemand in seksualiteit en intimiteit staat.

Waarover kun je allemaal praten met elkaar?

Het gaat in een relatie niet alleen om praten over seksualiteit, maar zeker ook over intimiteit: hoe nabij wil je iemand hebben? Wil je veel knuffelen of liever dingen samen doen? Heb je veel behoefte aan (fysiek) contact of voel je je lekkerder bij meer afstand? Wil je samenwonen, trouwen en dergelijke of woon je veel liever alleen, met alle vrijheid om te komen en gaan? Wil je samen slapen of niet? Het is handig om dit soort dingen vroeg in de relatie te bespreken, zodat je de wederzijdse verwachtingen en wensen kent en daarnaar kunt handelen.

(bijna) iedereen heeft een seksuele geschiedenis

Een handige manier om onderwerpen rondom seksualiteit ter sprake te brengen is om te vragen naar eerdere ervaringen. Dit is tegelijk een manier om voor jezelf na te gaan hoe prettig je de ander vindt. Spreekt hij of zij met respect over eerdere partners (of is alles altijd de schuld van de ex?). Op welke manier is het ooit eerder ‘uit’ gegaan en wat vind je daarvan? Wanneer je in zo’n gesprek jouw eigen geschiedenis inbrengt, is het minder zo’n ‘Ik moet je wat vertellen’ praatje, en komt het meer als van nature aan de orde.

Praten over seksueel misbruik met je partner

Praten over het seksueel misbruik en wat dat met je gedaan heeft, kan een belangrijke stap zijn in je relatie. Je kunt het hebben over wat het met je seksuele beleving heeft gedaan. Welke effecten dat nu nog heeft. Als je nog niet volledig geheeld bent van het seksueel misbruik, is het ook handig om te praten over triggers en hoe je wilt dat daarmee om wordt gegaan.

Hoe concreter hoe beter

Hoe meer informatie je deelt, hoe vroeger in de relatie en hoe concreter je praat over wat er in je omgaat en wat je verwachtingen en je angsten zijn, hoe beter. Want hoe beter de ander geïnformeerd is, hoe groter de kans is dat hij/zij daaraan kan en wil voldoen.

De verwachtingen en wensen van de ander

Als jij er vrijer over kunt praten, is de kans ook groter dat je partner zijn/haar eigen verwachtingen en wensen naar jou uitspreken, zodat je ook daar niet voor verrassingen komt te staan. Ik denk dat dit een goede manier om aan een relatie te beginnen is, of je nou seksueel misbruikt bent of niet! Maar wanneer je een seksueel trauma hebt opgelopen is het extra belangrijk.

Educatie over de langetermijneffecten

Voor zowel slachtoffers als partners van slachtoffers van seksueel misbruik is het van belang om te weten welke langetermijneffecten er zijn. Hoe het misbruik doorspeelt in je leven van alledag, zodat je die invloed ook kunt neutraliseren. Zodat je niet verrast wordt als de herinneringen aan het seksueel misbruik later weer eens de kop opsteken, omdat er een trigger geraakt wordt, of omdat je in een stressvolle tijd zit.

Waar kun je informatie vinden?

Veel informatie vind je in mijn boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij!’ Voor partners staat veel informatie in het boek ‘Partners in beeld. Seksueel misbruik raakt het hart van je relatie.’

Beide boeken kun je hier bestellen

Wat vertel ik de kinderen over mijn incest-verleden?

De vraag van ‘Mooiezooi’: Wat vertel ik de kinderen over mijn incest-verleden?

Deze vraag van ‘Mooiezooi’ is er echt eentje om over na te denken. Wanneer je incest of seksueel misbruik hebt meegemaakt, dan ben je nooit het enige slachtoffer. Je hele netwerk, familie, partner, vrienden, iedereen heeft er direct of indirect mee te maken. Zelfs wanneer je het goed verwerkt hebt, heeft het veel invloed gehad op je leven. Daarmee heeft het zijn impact op iedereen die van je houdt.

Mooiezooi geeft aan dat zij haar eigen incest verleden goed verwerkt heeft en niet zal instorten als ze het haar kinderen zou vertellen, maar vraagt zich af of het voor de kinderen (puberleeftijd) niet te belastend zal zijn. Het is niet niks wat je een kind vertelt, over hun opa in dit geval, zelfs al zien de kinderen opa nooit. Is het beter om het verleden te laten rusten?

Vragen voor ouders die seksueel misbruikt zijn:

  • Moet ik het de kinderen vertellen?
  • Wat is een goede leeftijd om het te vertellen?
  • Hoe vertel je zoiets?

Leren omgaan met de realiteit

Kinderen zijn de wereld nog aan het leren kennen. Ik ben een groot voorstander van leven in de realiteit. Helaas is de wereld geen sprookjesparadijs (al kan het er in sprookjes overigens ook behoorlijk gewelddadig aan toe gaan). Je taak als ouder is niet om je kind te behoeden voor al het ‘kwade’ in de wereld. Jouw taak is om hen de tools, het vertrouwen en de ruimte te bieden om te leren omgaan met de wereld. Daarbij hoort ook de realiteit van incest en seksueel misbruik.

In Nederland wordt 1 op de 4 meisjes seksueel misbruikt

De realiteit is niet anders en de kans dat jouw kind te maken krijgt met seksueel misbruik is gewoon 25% als het een meisje betreft. Jongens scoren 1 op de 6 en dat komt neer op 16%, ook zeker niet te verwaarlozen. De kans dat een kind bijvoorbeeld aangereden wordt is vele malen kleiner (minder dan de helft). Toch vertellen we kinderen al van kleins af aan uit te kijken met oversteken. Op dezelfde manier denk ik dat we kinderen van jongs af aan moeten vertellen over seksueel misbruik.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee

Zou ik adviseren om het de kinderen te vertellen? Jazeker zou ik dat. Ik zou zelfs zeggen, zo vroeg mogelijk. Kinderen krijgen absoluut iets mee van wat er speelt en als ze het fijne er niet van weten, gaan ze zelf invullen wat er aan de hand is. Kinderen hebben daarbij ook nog de neiging om de schuld naar zichzelf toe te trekken. Wanneer ze van jou horen wat er aan de hand is, kunnen ze ook met hun vragen bij jou terecht.

Hoe licht je een kind in over je incest-verleden?

Hoe je een kind inlicht over het verleden is van veel factoren afhankelijk. De leeftijd van het kind is natuurlijk belangrijk, maar ook de aard van het kind. Kinderen zijn best in staat om te begrijpen, al vanaf heel jong, dat opa vervelende dingen heeft gedaan en dat je hem daar de kans niet meer voor wilt geven. Het vertellen is gelijk een mooie aanleiding om eens met je kind te praten over grenzen. Vanaf een jaar of twaalf snappen kinderen zeker waar het over gaat als je het over incest of seksueel misbruik hebt.

Praten over (on)gezonde seksualiteit

Wanneer je zelf al door het proces van helen heen bent en je kunt er goed over praten, zou ik de kinderen op de hoogte brengen. Net zoals je waarschuwt voor het verkeer, je hen voorlicht over de mechanische aspecten van seksualiteit, zou ik hen ook vertellen over wat er gebeurt als het mis gaat. Als iemand over je grenzen gaat en wat je kunt doen als dat gebeurt. Gezien het feit dat de gemiddelde leeftijd waarop seksueel misbruik begint acht jaar is, kan je er volgens mij niet vroeg genoeg mee beginnen om kinderen daar bewustzijn op te geven. Dat het jou overkomen is, maakt je dan gelijk tot de expert en degene aan wie ze dat soort moeilijke dingen kunnen vragen.

Wat als je het nog niet goed verwerkt hebt?

Als je het verleden nog niet goed verwerkt hebt, denk ik ook dat het van belang is dat de kinderen op de hoogte zijn van wat er is gebeurd. Ze hoeven geen details te weten, maar als jij als vader of moeder nog in therapie bent, triggers hebt of depressieve buien, dwanghandelingen of welke van de lange termijn effecten van seksueel misbruik dan ook, dan hebben je kinderen daar mee te maken. Het is van groot belang dat ze snappen dat het niet hun schuld is, dat ze weten waar het vandaan komt, op hun eigen niveau. Als je er zelf niet over kunt praten, is het een goed idee om je partner of een vertrouwenspersoon te laten vertellen. Op die manier hebben ze gelijk ook weer iemand waar ze met vragen naar toe kunnen.

Praat over de betekenis van incest en seksueel misbruik, niet over de details

Ik denk dat geen enkel kind zit te wachten op de details van wat je precies met opa moest doen. Wat van belang is, is dat het kind snapt welke nare gevoelens erbij komen kijken. Dat het soms niet eens hele grote dingen hoeven te zijn, maar dat niemand het recht heeft om je dat nare gevoel te geven. Dat het kind snapt dat dat is waarom het verboden is om over andermans lichamelijke grenzen te gaan.

De winst van zo’n gesprek

Een gesprek over je eigen verleden is een goede gelegenheid om het met je kind te hebben over grote thema’s. Over wat respect is, wat grenzen zijn en hoe je het beste met seksualiteit kunt omgaan, om te voorkomen dat je een ander pijn of verdriet doet. Je kunt het hebben over hoe je omgaat met druk van anderen, als het om je eigen grenzen gaat. En je kunt nog maar eens benoemen dat je kind met al zijn of haar problemen bij je kan komen.

Leestip: De stem van het kind van Hanny Lynch

Het boek is een serie interviews van (inmiddels volwassen) kinderen met ouders die seksueel misbruikt zijn. Ik schreef een review en je kunt het boek ook meteen daar bestellen. Zie: Recensie ‘De stem van het kind’.

Gefeliciteerd! Je hebt een stoornis

Gefeliciteerd: Je hebt een stoornis

Ergens halverwege 2013 zijn we over een soort grens gegaan. Vanaf dat moment waren er officieel meer mensen met een stoornis (volgens de DSM) dan mensen zonder stoornis in Nederland. Dat betekent dat een stoornis hebben de norm is geworden. Maar zo voelt het niet. Wat is er aan de hand?

Stel: Je bent seksueel misbruikt

Stel je voor, je bent misbruikt. Dan ga je naar een therapeut en zegt: ‘Ik ben seksueel misbruikt en daar heb ik last van’. Moderne therapeuten maken dan een keurige diagnose: ‘Post Traumatisch Stress Syndroom’ heet dat dan, of een complexe als je meer klachten hebt die niet met een keurige kortdurende therapie als EMDR ‘gereprocessed’ kunnen worden. Ineens ben je niet meer seksueel misbruikt, je hebt een stoornis. Je hebt een diagnose. Jippie! Je hoort er bij.

Beter leren overleven: Traumatherapie of EMDR

Als je geluk hebt en je bent niet jarenlang, structureel misbruikt zoals de meesten, dan kun je met traumatherapie of EMDR wel aardig uit de voeten. Dan gaan de scherpe kantjes van het trauma er een beetje af en kun je verder met je leven en net doen alsof het dan over is. Oude gewoontes, angsten en overlevingsmechanismen blijven grotendeels onaangeroerd, je blijft in ‘overleven’ verder gaan, maar je hebt er klinisch gezien geen last meer van. Dat wil zeggen, bij de test die dat meet, slaan je metertjes niet veel meer dan ‘normaal’ uit. Wat normaal is vertelt niemand je.

Beter leren overleven werkt voor sommige mensen

Ik wil de therapie niet onderuit halen, ik ken echt mensen die er baat bij hebben gehad, binnen de context van een veel bredere therapeutische interventie. Als het werkt: prima. Waar ik moeite mee heb is de diagnose. Welke diagnose dan ook verhult dat het gaat om een normale reactie op vreselijke omstandigheden.

Diagnose cPTSS

Je hebt een Post Traumatische Stress Stoornis: welkom bij de club. Meer van 50% van de slachtoffers van seksueel misbruik ontwikkelt die. Daarmee is het voor mij zeer de vraag of het werkelijk een stoornis genoemd mag worden. Een stoornis impliceert dat er iets mis is met jou. Volgens mij is het juist een heel normale reactie op een ranzige werkelijkheid: dat iemand met macht over jou zich aan je heeft vergrepen. Meermaals. Onder fysieke dwang of drang, onder geheimhouding op straffe van, met alle machtsmiddelen die in de situatie nodig zijn om het kind in bedwang te houden. Iemand die je vertrouwde, iemand waar je van afhankelijk was op enige manier, iemand die willens en wetens de grenzen van de wet en van jou als kind overschrijd.

‘Shellshock’ de oude naam voor PTSS

Shellshock, oftewel de conditie van soldaten die te veel explosies, te veel doden van te dichtbij hebben meegemaakt en daardoor van de wijs gebracht zijn. Niet meer willen vechten bijvoorbeeld. Een soldaat die niet meer wil vechten. Of die het onderscheid tussen vriend en vijand in het burgerleven niet meer zo helder heeft. Die er niet tegen kan als er plotselinge geluiden optreden, knallen van vuurwerk. Die een beetje ‘raar’ doet, volgens de normen van het burgerleven.

Shellshock is een betere naam dan PTSS

Shellshock is een eerlijk woord, waarin de oorzaak van de klachten nog herkenbaar is. De oorzaak van de conditie is geen stoornis van degene die er aan lijdt, het wordt veroorzaakt door de ‘shells’: exploderende grote granaten. PTSS legt niks uit over de oorzaak van de symptomen. Het is een bloedeloze diagnose die verhult dat er niks mis is met de soldaat. Zijn probleem is dat hij niet kan omgaan met al de dood en ellende waar hij getuige van is geweest, waar hij een rol in had. Hij heeft last van schaamte en schuldgevoel, gespannen zijn, gedesorienteerd zijn. Hij heeft moeite om zijn ervaringen te verwerken. Ervaringen waarvan de meeste mensen helemaal kunnen snappen dat hij er moeite mee heeft.

Hoe zou het zijn als we eerlijk waren over seksueel misbruik?

Bij vergelijk, hoe zou het zijn als we een eerlijk woord voor de effecten van seksueel misbruik zouden vinden. ‘Verkrachtingsshock’, ‘Incestshock’ of ‘seksueel misbruik shock’ zouden betere namen zijn. Eerlijker, met de oorzaak nog herkenbaar in het woord aanwezig. PTSS? Angststoornis? Borderline? Depressie? In al die termen hebben we weggesaneerd wat er gebeurd is, seksueel misbruik vermomd in verhullend taalgebruik.

Seksueel misbruik wordt verhuld door andere diagnoses

In het rapport van de Nationaal rapporteur inzake seksueel misbruik komt naar voren dat in de rapportage het niet duidelijk is hoeveel mensen in therapie zijn voor seksueel misbruik in de reguliere zorg. Seksueel misbruik is geen diagnose. Het diagnostische systeem is een manier om seksueel misbruik te verbergen. Seksueel misbruik wordt, per ongeluk of expres, onzichtbaar door het diagnostische systeem.

Laten we stoppen met het verbergen van seksueel misbruik

Het is tijd om te stoppen met diagnoses die verhullen dat iemand seksueel misbruikt is. Seksueel misbruik is een prima verklaring voor wat je aan symptomen hebt. In plaats van ‘Complexe Post Traumatische Stress Syndroom met grote kans op co-morbiditeit met depressie, angststoornisssen, borderline, verslavingsproblemen, etc. etc. heet het dan ‘Seksueel misbruik shock’. Rauw, maar eerlijk.

Opvang seksueel misbruik

Samenwerken met Karin Höhle Dikken

Al een tijdje leeft bij mij het verlangen om ‘iets’ samen met Karin Höhle Dikken te doen. Zij stond met een prachtig, indringend portret in Psychologie Magazine. Tot nu toe was de tijd steeds niet rijp, er kwam steeds iets tussen, maar het verlangen bleef, aan beide kanten. Afgelopen vrijdag kwam het tot een eerste ontmoeting en werd er meteen een nieuw plan geboren.

Opvang seksueel misbruik

Voor iedereen die geraakt wordt door seksueel misbruik. Voor wie 1 op de 3 een signaal is dat er iets moet veranderen, is er nu ‘Opvang seksueel misbruik’. Een middag of avond voor mensen die betrokken zijn: vanuit hun beroep als leerkracht, vanuit hun eigen ouderschap of als partner van iemand die seksueel misbruikt is, of vanuit hun functie als hulpverlener. We gaan samen met deze mensen van gedachten wisselen over de vraag hoe we seksueel misbruik beter op kunnen vangen.

Vechten, vluchten of bevriezen

Als jij ‘1 op de 3 kinderen wordt seksueel misbruikt’ hoort, wat gebeurt er dan?

  • Je wordt boos
  • Je schrikt je lam
  • Je trekt je terug

Herken jij je in één of meer van deze reacties? MOOI!

Dan ben jij van harte welkom!

Kom samen met ons hierover van gedachten wisselen. Want seksueel misbruik kan ingewikkeld zijn en met elkaar kunnen we de dingen duidelijk krijgen.

  • Je hoeft het niet alleen te doen
  • Je mag het moeilijk vinden
  • Je kunt kleine stappen nemen

Wanneer, waar en wat zijn de kosten?

Op vrijdag 5 september zullen wij de eerste bijeenkomst te houden.

Het adres: Verzamelgebouw Reeuwijk, Leeghwaterstraat 25, 2811 DT Reeuwijk

Tijd: van 13.00 tot 16.30 uur
Kosten: 23 euro p.p. inclusief koffie en thee.

Voor wie?

Ouders, partners, professionals en eenieder die zich betrokken voelt. We hebben nog plek voor maximaal 10 nieuwe aanmeldingen.

Wil je meedoen? Geef je nu op om zeker te zijn van een plekje

[contact-form to=’Ivonne.windtraveller@gmail.com%26#x002c; karinhohle@wakingsenses.nl’ subject=’Ik kom naar Opvang Seksueel Misbruik%26#x002c; stuur mij een factuur%26#x002c; %26#039;Opvang seksueel misbruik%26#039;’][contact-field label=’Naam’ type=’name’ required=’1’/][contact-field label=’E-mail’ type=’email’ required=’1’/][contact-field label=’Website’ type=’url’/][contact-field label=’Factuuradres’ type=’text’ required=’1’/][contact-field label=’Woonplaats’ type=’text’ required=’1’/][contact-field label=’Reactie’ type=’textarea’ required=’1’/][/contact-form]