Gastblog Jessica: ‘Taboe in een taboe: seksueel misbruikt door een vrouw’

“Weet je zeker dat je niet door iemand anders misbruikt bent? Want wat je ervaart kan niet alleen komen van wat je net vertelde, ze is immers je zus.”

“Experimenteren is normaal, ik heb dat ook gedaan met mijn nichtjes toen ik jong was. Je hoeft je er geen zorgen over te maken, het is volstrekt normaal.”

Oordelen

donker roze bloesem, foto van Agnes van der GraafDeze blog begin ik niet zoals gewoonlijk met een quote die me inspireert, een zin waar ik hoop uithaal, maar met twee voorbeelden van de dingen die verschillende therapeuten tegen me zeiden toen ik eindelijk durfde te vertellen, dat ik misbruikt ben en door wie. Bij allebei was dat het enige wat ze wisten. Dat er sprake was van seksueel misbruik en degene die het deed: een vrouw. Toch twijfelden ze niet om te oordelen. 

Bodemloos

Ik kan niet omschrijven hoe het is om, keer op keer, te horen dat de pijn die je voelt er niet mag zijn. Het is alsof de grond onder je voeten wordt weggeslagen en als je dan eindelijk geland bent, het nog een keer gebeurd. En nog een keer. Wantrouwen groeit, eenzaamheid neemt toe en angst stijgt. Als zelfs je verdriet geen bestaansrecht meer heeft, voelt het alsof er een bodem ontbreekt om op te staan.

Een taboe in een taboe

Misschien trof ik therapeuten die er geen verstand van hadden, maar ergens denk ik dat hun reactie anders was geweest als ik niet door een vrouw was misbruikt, maar door een man. Als het over seksueel misbruik gaat, gaat het namelijk vaak over een man (of jongen) die een vrouw (of meisje) misbruikt, maar mannen worden ook misbruikt en vrouwen kunnen daders zijn. Een vrouw kan dus een vrouw misbruiken, of een meisje een meisje. Zoals dat bij mij het geval is. Op seksueel misbruik heerst een taboe, maar onder andere op misbruik door een vrouw lijkt een nog groter taboe te rusten.

Meer overeenkomsten dan verschillen

Het is logisch dat het grootste gedeelte van de aandacht naar de meest voorkomende situatie gaat. In mijn ogen is dat niet erg, want ondanks de verschillen zijn er meer overeenkomsten. Of je nu misbruikt bent door een man of een vrouw, of je nu zelf een man of een vrouw bent, het een is niet moeilijker of heftiger dan het ander. Het is alleen jammer dat niet iedereen dat zo ziet en dat is wat het ingewikkelder maakt. Dat geldt vast ook voor andere taboes rondom het thema seksueel misbruik.

Mijn aandeel

Als ik er op terugkijk heb ik er zelf ook een aandeel in, ik heb namelijk nooit durven vertellen wat er precies gebeurd is. Ik kwam niet verder dan het oppervlakkige. In zekere zin heb ik ze nooit de kans durven geven om me serieus te nemen. Waar ik na hun eerste oordeel afhaakte, had ik door moeten zetten. Maar ik was daar niet aan toe, mede omdat hun reacties mijn eigen negatieve oordelen bevestigden.

Het kan anders

Ik had dit niet kunnen schrijven als ik niet had geweten dat het ook anders kan. Er zijn mensen die me wel serieus nemen, ook als ze weten dat ik misbruikt ben door een vrouw. Stukje bij beetje bouwt de weggeslagen grond onder mijn voeten zich nu weer op. Ik stel me niet aan, ik mag verdrietig zijn en mijn pijn mag er zijn. Nu moet ik dat zelf alleen nog echt geloven. Maar ooit is de weggeslagen grond onder mijn voeten weer volledig opgebouwd en kan een goed bedoeld, maar verkeerd vallend oordeel hem ook niet meer wegslaan.

Ook als het anders is

Daarnaast hoop ik dat de oordelen, over mijn situatie en over die van anderen, steeds minder voorkomen. Nu het taboe rondom seksueel misbruik langzaam afneemt, komt er hopelijk ook meer ruimte voor de situaties die net iets anders zijn dan de meest voorkomende. Zodat begrip kan groeien, ook als het net even anders in elkaar zit.

 

Jessica’s eigen blog staat hier: Uit het donker

Recensie: ‘Doorbroken Taboes’ van Lana B.

‘Doorbroken taboes’ van Lana B.

Doorbroken taboes, boek over seksueel misbruik door Lana BLaat ik beginnen met te zeggen dat het geen gemakkelijk boek is om te lezen. Lana heeft een behoorlijk ingewikkeld leven gehad dat bol staat van seksueel geweld, misbruik en zelfs moord. Haar levensverhaal is getekend door seksueel misbruik. Belangrijke elementen daarvan zijn: De eenzaamheid die ze als kind ervoer. De eerste traumatische ervaring van seksueel misbruik. De steeds maar weer herhalende patronen van slachtofferschap. Haar ervaringen bij een religieuze sekte en de worsteling om aan haar eigen negatieve zelfbeeld te ontsnappen.

Lana past in het patroon van seksueel misbruik

Als je iets weet over seksueel misbruik, dan weet je dat de lotgevallen van Lana in het patroon passen. Voor een leek kan het wellicht vreemd overkomen, als Lana wéér een misbruiker tegenkomt. Dat ze in een sekte belandt, waarin ze wéér misbruikt wordt. Een mens kan toch niet zoveel pech hebben, denk je dan.

Het is geen kwestie van pech

Je kunt inderdaad niet zoveel pech hebben. Het is dan ook niet door domme pech dat mensen die seksueel misbruikt zijn, zo vaak meerdere keren en op meerdere manieren slachtoffer worden. Wanneer je als jong kind seksueel misbruikt wordt, leer je een aantal gedragingen aan, krijg je een aantal boodschappen mee over jezelf en wordt je geisoleerd. Dat zijn allemaal dingen die je extra kwetsbaar maken voor misbruik en manipulatie. Wanneer je niet misbruikt bent heb je waarschijnlijk beter werkende instincten, waardoor je niet zo gemakkelijk voor de gladde praatjes van bijvoorbeeld een sekte valt.

Lana doorbreekt het patroon en heelt

Lana B met een van haar schilderijen uit creatieve therapieDe kracht van het boek is dat Lana ook laat zien wat zij heeft gedaan om te helen van seksueel misbruik. Welke stappen zij in haar verwerking heeft gemaakt. Het is voor het boek jammer, dat ze daar geen lopend verhaal van heeft gemaakt, maar haar herstel in stukjes over steeds een methodiek of een ervaring heeft opgedeeld. Waarschijnlijk heel trouw aan de beleving ervan, maar voor de lezer wat moeilijker te volgen.

Voor wie is dit boek bedoeld?

Ik denk dat mensen die seksueel misbruikt zijn en dan met name als er sprake is geweest van geweld, veel in het boek zullen herkennen. De hoopvolle boodschap dat je kunt herstellen, dat je kunt helen van seksueel misbruik, is daarbij van belang. Of mensen die het niet zelf hebben meegemaakt zich na het lezen van dit boek zich een voorstelling kunnen maken van de impact die gewelddadig seksueel misbruik heeft op het slachtoffer, weet ik niet. Helaas kan ik me er alles bij voorstellen…

Je kunt het boek bestellen bij YouBeDo

Leven met een geheim

Het grote geheim

Seksueel misbruik is nog steeds een groot taboe. Het is voor veel mensen moeilijk om over te spreken. Dat geldt niet alleen voor de mensen die het meegemaakt hebben. Sterker nog, ik denk dat die er misschien wel het gemakkelijkst over kunnen praten. Wel blijft het heel moeilijk om er over te beginnen. Want lang niet iedereen is bereid te luisteren naar je, als je het geheim doorbreekt.

Traumareactie 1: ontkenning

De realiteit dat  1 op de 4 meisjes en 1 op de 6 jongens seksueel misbruikt worden vóór hun 16e verjaardag, vinden we niet fijn. Een traumareactie op die werkelijkheid is ontkenning. We ontkennen de werkelijkheid door er niet over te praten.

Traumareactie 2: Marginaliseren

Meer dan 80% van het seksueel misbruik gebeurt gewoon thuis, maar dat willen we niet weten. We proberen het probleem te marginaliseren door te praten over pedo’s. Als ‘enge mannen’ de boosdoeners zijn, dan hoef je niet kritisch te kijken naar wat jouw partner met de kinderen doet. Of wat je oudste kind uitvreet. Doordat we onze ogen en oren sluiten kan het misbruik voortduren.

Traumareactie 3: NIMBY

NIMBY is een Engels anagram voor ‘Not In My Back Yard’. We zijn misschien bereid om te geloven dat het ver weg gebeurt. We maken ons hard voor India of Aruba. Ik hoor maar al te vaak: ‘Maar ik ken helemaal niemand die seksueel misbruikt is’. Dan vraag ik: ‘Vraag je er wel eens naar dan?’ Bijna niemand doet dat en zo blijft het taboe bestaan.

Ik daag mensen uit: praat er eens over

Als ik iemand na die uitdaging weer spreek gaat het meestal zo: ‘Ik heb mensen over je boek verteld en ik viel helemaal achterover van verbazing. Ik ken wél mensen die seksueel misbruikt zijn, ik wist het alleen niet van hen.’ Soms gaat het dan om iemands beste vriendin, iemand van de club of zelfs een familielid. En meestal blijft het niet bij één enkeling.

De prijs van geheimhouding is eenzaamheid

De menselijke natuur is erop gericht om samen te leven. De mens is geneigd om het leven met elkaar te delen, anderen te zoeken die bij je passen en te praten over wat je zoal bezighoudt. Kijk maar eens rond op facebook: zelfs de meest triviale feiten willen we delen met anderen.

Alleen zijn met een groot en pijnlijk geheim

Wanneer je een groot geheim hebt dat je niet kunt delen, dan sta je werkelijk alleen. Niemand mag immers weten waar jij mee worstelt? De misbruiker heeft je vaak gewaarschuwd: ‘Praat hier niet over, men zal het niet begrijpen.’ Schaamte en schuldgevoel doen de rest, om te voorkomen dat het kind gaat praten.

Het doorbreken van het geheim

Het doorbreken van de stilte rondom seksueel misbruik is een wanhopige individuele strijd tegen allerlei boodschappen die je als kind voor zoete koek geslikt hebt. Alle bedreigingen, verwarring, schuldgevoelens en schaamte ten spijt zijn er gelukkig steeds meer mensen die durven zeggen #metoo. De kracht van deze overlevers is enorm! Maar naast de invloed van de misbruiker is nóg een factor die mede bepaalt of je erover durft te praten:

Wie durft te zeggen #ikluister?

Er wordt gelukkig tegenwoordig in de media meer gepraat over seksueel misbruik. Maar laten we daarbij het belangrijkste in de gaten houden: Het is fijn als iemand luistert. Iemmand die niet in afweerreacties schiet, die jouw werkelijkheid niet ontkent. Die niet roept dat je dan maar aangifte moet gaan doen. Gewoon iemand die zegt #ikluister.

Zijn wij klaar om te spreken? Is de maatschappij klaar om te luisteren?

Het taboe zal doorbroken worden, het onderwerp is te belangrijk. We staan voor de taak om een taal te vinden om over de ervaring van seksueel misbruik te praten. Een taal die de brug kan vormen over al die traumareacties en afweer heen.

Hel(d)en van seksueel misbruik

Van helen wordt je een held of heldin. Je moet ervoor door de hel van je eigen herinneringen. Het vraagt moed want in jouw herinneringen huizen jouw grootste angsten, jouw grootste verdriet. Het vraagt doorzettingsvermogen om deze reis naar heling te volbrengen. Je hebt er hulp bij nodig, niet voor niets heeft elke held een ‘sidekick’.

Bestel het boek hier en begin jouw heldenreis!

Eenzaamheid na seksueel misbruik

Alleen zijn is niet hetzelfde als eenzaamheid. Je kunt je heel alleen voelen in gezelschap en je kunt je heel alleen op de bank heel tevreden en gelukkig voelen. De vraag is dan ook: wat ik eenzaamheid wel? Hoe ziet eenzaamheid eruit? En wat is de verbinding met seksueel misbruik?

Een definitie van eenzaamheid

Mijn persoonlijke definitie van eenzaamheid is niet kunnen delen wat er in je leeft. Of dat nou mooie inzichten of ingewikkelde gevoelens zijn, als je iets kunt delen met de ander en je voelt je begrepen dan ben je in verbinding. Je wordt gezien en gehoord, jouw bestaan wordt levensecht, je wordt erkend in wie je bent.

De mens is bedoeld om verbonden te zijn

Natuurlijk zijn er mensen die graag vaak alleen zijn, maar het is niet het verlangen van de doorsnee mens om alsmaar alleen te zijn. Dat is waarom er zoveel dating-sites zijn en daarom lopen we allemaal rond met een mobiele telefoon. We houden elkaar in de gaten op facebook en vertellen over ons leven in prachtige literaire werken of laten we zien wat er in ons leeft door het maken van schilderijen en andere kunstwerken. We zoeken contact met anderen over wat er diep van binnen leeft.

Eenzaamheid en het geheim van seksueel misbruik

Als je een groot geheim hebt, zoals seksueel misbruik, dan is het delen voor jou niet eenvoudig. Het is vaak moeilijk om er over te vertellen. Het is niet zo gebruikelijk om er over te praten. Mensen zeggen niet vaak:  ‘Ik ben als kind misbruikt’ zoals ze wel zeggen: ‘Mijn fiets is gejat’, terwijl die dingen bijna even vaak voorkomen.

Moeilijk voor de omgeving om te luisteren

Hoe lastig het is om er over te vertellen, wordt nog eens versterkt doordat mensen om je heen het soms ook moeilijk vinden om erover te horen. Kinderen zijn zo klein en kwetsbaar, dat het lastig is om te horen dat er ook nare dingen gebeuren met kinderen. We hebben met zijn allen een cultuur gecreëerd waarin we dat liever niet zien.

Delen is het medicijn tegen eenzaamheid

Als je seksueel misbruikt bent en je praat daar niet over, dan heb je dus een groot probleem. Iets wat voor jou heel veel invloed op je leven heeft (gehad) kun je niet delen met de mensen om je heen. Soms schaam je je of je voelt je schuldig en wilt niet dat mensen dit van je weten.

Ook als je de schaamte al voorbij bent

Het is het nog steeds iets waar je niet makkelijk over spreekt. Zelfs als je er inmiddels van doordrongen bent, dat het jouw schuld niet was en je je niet hoeft te schamen voor de misdaad van de ander. Het is doorgaans niet een praatje voor gezellig tijdens de maaltijd of op een feestje. Een deel van jou blijft eenzaam en onzichtbaar. Het doet pijn om niet gezien te worden in wie je bent, in je pijn, je verdriet, je boosheid.

Ook je succesverhaal kun je niet delen

Als je er niet over kunt praten zit de eenzaamheid in alle gevoelens over seksueel misbruik die je hebt. Ook de glorie van het helen kun je dan niet delen. Jouw zelfoverwinning, de kracht die je aanboorde om ondanks alles te overleven, het is alsof ze er niet zijn. Die eenzaamheid is slopend en het enige medicijn tegen de eenzaamheid dat ik ken, is er zelf over leren praten.

We moeten het gesprek veranderen

We moeten leren praten op een manier die ons niet alleen als slachtoffers erkent, maar ook duidelijk maakt hoe ongelofelijk krachtig we zijn. Denk je eens in: wij hebben iets doorstaan en overwonnen waar anderen niet eens over durven praten! We moeten duidelijk gaan maken dat wij de held en het middelpunt zijn van ons eigen verhaal.

Wij moeten de eenzaamheid van de stilte doorbreken

Wij, degenen die misbruikt zijn, zullen de stilte moeten doorbreken, want wij zijn degenen die er het meest belang bij hebben. Want de eenzaamheid in die stilte is moordend. Het praten over seksueel misbruik is van vitaal belang om die eenzaamheid te doorbreken. Eerst in een veilige setting, met lotgenoten bijvoorbeeld, of bij de therapeut. Maar daarna ook in onze families, kennissenkring, in de media, in de wereld. Ieder op zijn eigen tijd en op zijn eigen manier. Niet iedereen hoeft online #metoo te roepen, maar je hoeft er ook niet alleen mee te blijven worstelen.

Wij zijn gebaat met gepraat

Zoals de misbruiker gebaat is bij stilte, zijn wij, de overlevers van seksueel misbruik, gebaat bij gepraat. Hoe meer er over seksueel misbruik gepraat wordt, hoe minder je het gevoel hebt dat je er alleen voor staat. De eenzaamheid van de stilte doorbreken geeft ruimte en verbinding met anderen.

Praten met lotgenoten

Praten met lotgenoten kan een mooie eerste stap zijn, in het leren praten over wat je is overkomen. Mensen die hetzelfde hebben meegemaakt kunnen zich makkelijker inleven en je vindt dus een luisterend en sympathiek oor.

Samen helen

Ook praten over seksueel misbruik moet (en kun) je leren. Een mooie werkvorm daarvoor is ‘Samen helen’. Begeleid lotgenotencontact aan de hand van het boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij’. Inmiddels zijn er op diverse plaatsen in het land mensen die dit soort groepen begeleiden. Wil je meer weten? Kijk op: ivonnemeeuwsen.nl