De ervaringsdeskundige hulpverlener

Voordelen van de ervaringsdeskundige bij seksueel misbruik

Als je werkzaam bent als coach, therapeut of begeleider bij seksueel misbruik dan is het een voordeel als je ervaringsdeskundige bent. Immers, je hebt ervaring met hoe het is, een aantal dingen kun je vanzelfsprekend begrijpen en ook voor de klanten is het prettig om te weten dat je niet zo snel zult schrikken van wat ze vertellen. Je hebt een vergelijkbaar pad gelopen om te helen van seksueel misbruik en kent de valkuilen en triggers waar iemand tijdens zijn proces tegen aan kunt lopen.

Risico’s van de ervaringsdeskundige

Ervaringsdeskundigheid heeft ook risico’s. Een van de gevaren is dat je te veel gaat invullen hoe iets voor de ander is. Open kijken en luisteren naar hoe iemand het seksueel misbruik ervaren heeft, is van groot belang. Jouw ervaring hoeft niet hetzelfde te zijn als die van je klant.

De valkuil van ‘Ik snap het al’

Het is vaak noodzakelijk dat een klant zijn of haar verhaal een keer helemaal mag vertellen. ‘Ik snap het al’ is dan een remmende factor. Het vraagt om geduld en ruimte voor die ander om op zijn of haar eigen manier het verhaal te doen.

Eigen pijn eerst

Het is heel belangrijk om ook jezelf goed in de gaten te houden. De verhalen van de ander kunnen jou raken op plaatsen waar jij nog pijn hebt. Dan is het van belang dat je goed voor jezelf zorgt en dat je voor jouw pijn een beroep kunt doen op een supervisor of intervisor.

De ervaring van de cliënt is uniek

Uiteindelijk is de zoektocht van therapie: Wat heb je nodig om de draad van je leven weer op te pakken? Hoe jij het seksueel misbruik hebt beleefd is daarin maatgevend. Als slachtoffer ben je de expert van je eigen trauma. Niemand heeft die unieke combinatie van eigenschappen en ervaringen, ook niet de ervaringsdeskundige hulpverlener.

Eigen oordeel opschorten

De professional dient zijn of haar eigen oordeel, over wat seksueel misbruik wel en niet is, buiten te laten staan en echt te luisteren naar de emotionele lading die deze ervaringen hebben voor de overlever zelf. Daarbij mag je eigen verhaal nooit in de weg staan. Op basis van je eigen ervaringen weet je echter wél vaak de juiste vraag te stellen. Je hoort als het ware eerder wat er (nog) niet gezegd wordt.

Je eigen ervaringen voldoende helen

Als ervaringsdeskundige hulpverlener is het daarnaast belangrijk dat je jouw eigen ervaringen voldoende geheeld hebt, alvorens jouw hulp aan een ander aan te bieden. Een hulpmiddel hierbij is de zelftest waarmee je kunt nagaan of je daarin nog iets te doen hebt. Voor veel mensen ook een eye-opener ‘Hoort dat er ook bij?’

Helen van seksueel misbruik door Ivonne MeeuwsenWil jij hulp bieden na seksueel misbruik?

Ben jij ervaringsdeskundig en twijfel je of je voldoende bagage hebt om hulp te bieden? Wil je meer bagage, kennis, feedback en ervaring opdoen in wat er nodig is om verantwoord hulp te bieden? Dan is mijn boek en opleiding wellicht een goed vertrekpunt. De basisopleiding hulp bieden na seksueel misbruik geeft je een goede basis.

Je kunt het boek hier bestellen

Wat je in therapie kunt verwachten

Wat je in therapie kunt verwachten

Toen ik voor het eerst in therapie ging, had ik geen idee wat ik moest verwachten. Ik had vage ideeën in mijn hoofd over een bank waar je op kon liggen en dat je dan eindeloos je verhaal mocht doen. Inmiddels ben ik er wel achter dat het ook anders kan, dat het beeld dat ik over therapie in mijn hoofd had enkel geldt voor de Freudiaanse psychoanalytische therapie. Ik ben nooit in therapie geweest bij een psychoanalyticus en meestal zat ik gewoon op een bank of comfortabele stoel.

Wat je in therapie tegenkomt

Ik ben inmiddels in therapie geweest bij een enorme verscheidenheid aan therapeuten en kan wel zeggen dat een eenduidig ‘zo gaat het in therapie’ niet te geven is. Wél zijn er een paar kenmerken waar ik het over wil hebben. Vooral omdat het handig kan zijn om te weten, als je in therapie gaat.

In therapie: de intake

Alle therapeuten die ik heb meegemaakt, gaan eerst in gesprek. De intake kan soms gekoppeld zijn aan een eerste consult en soms staat het daar los van. Hoe een intake er aan toe gaat, kan heel verschillend zijn. Als mensen bij mij komen voor coaching, ga ik bijvoorbeeld gewoon met mensen in gesprek en ik heb in mijn hoofd wel een lijstje van dingen die ik wil vragen. Vaak komen die vanzelf aan bod, en als dat niet zo is vraag ik er naar. Ga je in therapie bij een grotere instelling, dan wordt de intake vaak gedaan door iemand anders dan waarbij je in therapie komt. Soms bestaat de intake dan uit één gesprek, soms uit meerdere gecombineerd met het invullen van allerlei tests.

De diagnose

In een reguliere setting ontkom je niet aan een diagnose. Alleen dan kunnen ze je een behandelplan aanbieden, dat dan past bij die diagnose (dat heeft te maken met de eisen van de ziektekostenverzekering). In de zogenaamde alternatieve sector is een diagnose veel minder gebruikelijk. Daar wordt gekeken naar wat je klachten zijn, wat je problemen zijn en hoe je daar aan kunt werken. Wél wordt er meestal een voorstel gedaan over het verdere verloop, door de therapeut.

Het behandelplan/voorstel

Afhankelijk van waar jij het meeste last van hebt en waar je hulp bij vraagt, komt er een voorstel op tafel te liggen, over hoe je daar aan kunt werken. Soms is dat een heel traject ineens (bij reguliere instellingen werken ze met een Diagnose-Behandel-Combinatie, daarop kun je alleen ja of nee kiezen) of het is een voorstel om eens een paar weken en bepaalde manier van werken te volgen en dan te evalueren. Het is belangrijk dat de manier van werken bij je past en een goede therapeut zal je dan ook de tijd en ruimte geven om over het voorstel na te denken.

Het plan of voorstel bevalt je en je gaat in therapie

De therapeut is verantwoordelijk voor het aanbieden van de methode. Dat kan van alles zijn: gesprekken in een bepaalde frequentie, schrijftherapie, teken- of schildertherapie, gestructureerde manieren om iets aan- of af te leren… etc. etc. Elke methode valt of staat met vijf dingen:

  • Of je je veilig voelt bij de therapeut
  • Of je er aan toe bent om je verleden onder ogen te zien
  • Of de therapie/methode bij je past
  • Of je de ruimte krijgt om het op jouw tempo te doen
  • Of je de klik hebt met de therapeut

Hoe kies je waar je in therapie gaat?

Als je een tweedehands auto gaat kopen, ga je eerst nadenken over wat jouw doel is met de auto. Wat ga je er mee doen? Als je op Zandvoort mee gaat doen met de achteruitrijraces heb je een ander doel met je auto, dan wanneer je er je caravan achter wilt hangen. Een gezin met 4 kinderen heeft misschien een grotere auto nodig dan een alleenstaande. Als je eenmaal weet waar je auto voor bedoeld is, dan heb je de keuze al behoorlijk ingeperkt. Voor een auto ga je daarna meestal bij een paar dealers langs. Je laat je informeren over de kenmerken van de verschillende merken, over hoe zuinig hij rijdt, etc.

Shoppen om in therapie te gaan is niet anders

Ik zou iedereen die in therapie gaat, aanraden om eerst goed na te denken over wat ze van therapie verwachten. Waar gaat het om?

  • Wil je bijvoorbeeld alleen van de klachten/symptomen af?
  • Wil je vooral je verhaal een keer vertellen?
  • Wil je je verleden een plekje geven, zodat je er geen last meer van hebt?
  • Wil je rouwen om het verleden?
  • Wil je iets anders?

Daarna heeft het zin om je eerst eens te oriënteren op wat voor soorten therapie er zijn. In welke therapie past bij jouw doel? Pas daarna kun je kijken welke therapeuten bij jou in de buurt met het soort therapie werkt dat voor jou passend is. Je kunt een ‘proefritje’ gaan doen, door een intake af te spreken. Als een therapeut voor jou passend is én hij of zij biedt het soort therapie aan wat jij prettig vindt, dan kun je in therapie gaan bij die persoon. Zo niet, dan zoek je gewoon verder.

Na een keer of vier/vijf

Als het goed is, stelt de therapeut na een keer of vier, vijf voor om te evalueren hoe het gaat. Als dat niet zo is, kun je daar zelf om vragen. Want als je na een paar keer merkt dat het toch niet werkt, of dat het te snel of juist te langzaam gaat, is het goed om dat bij te stellen. Tenslotte ga je voor jezelf in therapie.

Waar vind je een therapeut?

Een aantal therapeuten staat vernoemd op de website ‘Hulpverlening na seksueel misbruik’. Dit zijn allemaal mensen die specifiek werken met seksueel misbruikte klanten en dus ervaring hebben met de problemen waar jij mee te maken hebt.

Grote stappen: Workshop Symposium deel 1

Een zevenmijls stap (workshop symposium deel I)…

Mijn psychologe, Margreet Krottje van Praktijk Tebéyo, had mij gevraagd of ik samen met haar de workshop wilde geven op het Symposium ‘Wat wel werkt! Hulpverlening na seksueel misbruik’, op zaterdag 1 november j.l. Natuurlijk wilde ik dat. Ik wil namelijk mijn stem terug. Ik wil taboe doorbreken. Ik wil mijn verhaal vertellen. Ik wil helen.

Speciaal om te doen!

Voor mij voelde het ook heel speciaal om dit samen met mijn psycholoog te mogen doen. Ze vroeg mij of ik het dan niet eng zou vinden. Natuurlijk wel. Verschrikkelijk eng zelfs. Maar, mijn angst mag mijn leven niet meer bepalen! En met mijn psychologe erbij is het heel veilig om zoiets te doen.

Bedenken hoe ik het wil

Ik ging thuis bedenken wat ik dan wilde. Dat had ik vrij snel duidelijk. Ik wilde voorlezen. Want, dat is voor mij nu de manier om te kunnen praten. Dus ben ik gaan schrijven. We spraken af dat ik bij de workshop ging voorlezen en Margreet zou daar dan op inspelen met vragen en met uitleg. Zo zouden de mensen dan een beeld krijgen van hoe de therapie bij Tebéyo werkt.

Niet oefenen, springen in het diepe

We zouden verder niks oefenen, zodat de mensen ook een zuiver beeld zouden krijgen. We wisten van te voren dan ook niet of het voorlezen zou gaan lukken. Of ik langzaam zou lezen, of op tempo. Of er angst zou komen, tranen en of ik zou gaan dissociëren.

De vrijdagavond ervoor sloeg de spanning toe:

‘Als je me nu vraagt hoe het gaat, zwijg ik. Want, dan kom je te dichtbij…
Alarm in mijn hoofd, een zware druk op mijn borst, buik strak gespannen, misselijk in mijn keel, tranen in mijn ogen! Oftewel, het is begonnen, de spanning voor het symposium morgen. Hopelijk val ik gauw in slaap, want de wekker gaat om 5.57 uur…’

Wakker liggen

Dit had ik op mijn facebook geschreven voordat ik ging slapen. Ik kan beter zeggen, voordat ik wakker ging liggen. Ik heb namelijk uiteindelijk maar een kleine twee uur geslapen. Dat ik mijn verhaal ging voorlezen, en daarmee mezelf ging laten zien, was namelijk nogal een stap voor mij. Een voor mij dierbaar persoon zou zeggen: Een stap met mijn zevenmijlslaarzen aan.

De grote dag vangt aan…

Zaterdagochtend (1 november 2014) om 10.00 uur moesten we er zijn, in Zutphen. Vanuit het Westen van het land betekent dit net iets meer dan twee uren rijden met de auto.
Ik kreeg nog een mailtje van mijn psychologe: “Red je het nog?   🙂 “
Ik antwoordde: “Amper geslapen as usual. Voel van alles overal. Verder afleiding van harde muziek nu in de auto… Tot straks”

Een lezing op het symposium

Het symposium werd in een school gehouden. Voordat het begon, liet Margreet mij het lokaal even zien waar wij de workshop zouden geven. Van te voren weten hoe de ruimte er uitziet geeft namelijk wat rust en veiligheid. De dag begon met een interessante lezing van Sietske Dijkstra. Een wijze vrouw die veel kan vertellen over seksueel misbruik en al jaren goed werk doet op dit gebied.

En toen was het tijd voor de eerste ronde workshops.

Met mijn hart in mijn keel volgde ik Margreet naar ons lokaal. Ik ging op mijn stoel zitten, links van Margreet. Tegenover ons twee rijen stoelen met ongeveer dertien personen. En links achterin op een tafeltje, zodat ze iets hoger zat en goed te zien was voor mij, een dierbaar persoon. Zij kwam erbij zitten, zodat ik een fijn en veilig gezicht had in het publiek, waar ik even rust kon vinden met mijn ogen.
Margreet ging onze workshop inleiden. En ik? Ik klampte me met mijn ogen aan haar vast. Dat is wat ik doe als ik bang ben. Om dan niet helemaal in dissociatie te verdwijnen, maak ik oogcontact. Margreet kwam naast mij zitten en ik begon met het voorlezen van mijn verhaal. Het eerste stuk was moeilijk, omdat dit over mijn opa ging. Ik kon redelijk lezen, maar het ging wel traag. Margreet vroeg hoe het met de mensen ging en checkte of ze dit aankonden en legde meteen iets uit over hoe geduld belangrijk is in dit werk.

Voorlezen zonder gevoel

Het meeste las ik voor zonder gevoel. De mensen merkten dan ook verschil, omdat ik dan duidelijker en meer op tempo ging lezen. Margreet legde hierover uit dat het dan goed lijkt te gaan, maar dat dit maar schijn is, omdat ik dan niet echt meer in contact ben met mijzelf. Steeds als ik een stuk gelezen had, nam Margreet de papieren even uit mijn handen, zodat deze weer even tot rust konden komen. Door angst verkrampen mijn handen namelijk.

Veilige ogen

Margreet checkte dan hoe het met mij ging. Als ik dissocieerde, moest ik even om me heen kijken, naar de mensen voor ons. Ik kon dan heel even oogcontact maken en achterin was daar dan het veilige gezicht. Zij maakte gebaren van steun en bemoediging en dat was fijn en troostend. Verder klampten mijn ogen zich dan gauw weer vast aan Margreet. Er was te veel angst om naar de mensen te kunnen blijven kijken.
Margreet vertelde dan ondertussen over haar werkwijze a.d.h.v. mijn verhaal en wat de mensen aan mij konden zien. Margreet kreeg daarin van mij de ruimte om alles te mogen vertellen. Zoals waarom mijn handen verkrampt in elkaar vastzitten bij angst. Toen ze daar tijdens therapie een keer naar vroeg, kon ik uiteindelijk zeggen:”Dekens vast”. Zo voelt dat namelijk. Vroeger bij mijn opa hield ik de dekens vast. Nu doe ik dat als het ware nog steeds. Als ik mijn handen los zou houden, voelt dat heel open. En dat voelt heel onveilig en misselijkmakend.

Fysiek contact voor veiligheid en troost

Tijdens het lezen legde Margreet haar hand op mijn rug. Dat gaf veiligheid. Toen ik alles had voorgelezen, was er voor de mensen ruimte om vragen te stellen. Het lukte mij ook om antwoord te geven. Ik sloot de workshop af met mijn gedicht ‘Van overleven naar leven’.
Ik kreeg van iedereen heel veel complimenten. Dat vond ik heel bijzonder. Ik wist me er alleen geen raad mee. Ik voel me dan altijd heel klein worden, alsof ik het bijna niet geloven kan. Ik was heel moe en ik moest huilen. Gelukkig was er troost en mocht ik even wegkruipen in veilige armen.

Na de pauze nog een keer!

En toen was het pauze. Er was voor iedereen een goed verzorgde lunch. Maar, niet voor mij. Want, voor mij was deze workshop eigenlijk gewoon een pittige therapiesessie geweest. Mijn keel zat dicht. Gelukkig had iemand die mij kent aangeraden om witte boterhammen met pasta mee te nemen. Dat is zoet en is redelijk makkelijk weg te kauwen en door te slikken. We konden gelukkig heerlijk buiten zitten in de verwarmende zon. Ik was echt verschrikkelijk moe en meer aan het dissociëren dan aanwezig. Na de pauze was er de theatervoorstelling van de Powerwijven. Dit was echt heel goed. Zoals zij zich durven te laten zien, vind ik bewonderenswaardig. Er was voor mij ook veel herkenning. En confronterend was het moment dat er 16 stappen werden geteld naar het bed van de dader. De zaal werd toen ook stiller dan stil.

En toen was het tijd voor de tweede ronde workshops.

Daar waar ik er de eerste ronde nog redelijk bij kon blijven, lukte dat nu niet meer. Ik was veel aan het dissociëren. Maar, ook dat was goed om te laten zien. Ik moest maar kijken hoe ver ik zou komen met lezen. En als het niet meer lukte, zou Margreet het overnemen. Maar ja, dat is niet gebeurd. Want er is altijd nog datgene in mij dat het zelf wilt doen. Ik heb dan ook alles zelf voorgelezen. Op een gegeven moment gingen mijn handen en arm enorm zeer doen door de verkramping.
Ik kon alle vragen aan het einde zelf beantwoorden. Alleen was het steeds lastig. Want dan gaf ik antwoord en daarbij moet ik dan heel erg zoeken naar woorden. En dan was ik ondertussen de vraag al weer vergeten, waardoor ik niet wist of ik genoeg antwoord had gegeven.

Raken en geraakt worden

Één persoon heeft mij heel diep geraakt, omdat zij zelf heel erg werd geraakt door mijn verhaal. Ze zag aan mij waar ze zelf doorheen was gegaan. Ze huilde en daar was ik diep van onder de indruk.
De mensen hebben heel goed begrepen wat wij wilden overbrengen.

  • Dat het belangrijk is dat je als hulpverlener menselijk bent.
  • Dat je er gewoon moet zijn, zonder professionele afstand.
  • Dat je geen etiketjes uit de DSM IV moet gaan plakken, maar dat je de cliënt moet zien. Je ziet geen ptss, je ziet iemands angst, pijn en verdriet.
  • Dat uitleg geven belangrijk is en dat je troost biedt binnen de grenzen van de cliënt.
  • Dat je als hulpverlener een voorbeeld bent voor je cliënt, waarin je laat zien hoe het leven werkt.

Later kreeg ik per mail twee reacties die ik hier graag wil delen:

‘Nogmaals heel hartelijk dank voor jouw openheid in kwetsbaarheid, wat getuigt van een enorme kracht.’

‘De angst, dissociatie, verkrampte handen. Ik was geraakt door de reactie van Margreet. De veiligheid die ze je probeerde te bieden, de rust en vooral het geduld.’

Het symposium werd afgesloten met een boekpresentatie en daarna de mogelijkheid om nog iets te drinken met elkaar. En toen was het voorbij.

Ik was volledig gesloopt na twee therapiesessies op één dag. En verder door alle andere indrukken van deze dag. Ik verging van de pijn in mijn rug en nek. Dat komt door de verkramping van angst.

Het was een zeer geslaagd symposium! Ik ben dankbaar dat ik de kans heb gekregen om mezelf te mogen laten zien, om mijn stem te hebben mogen laten horen en daarmee weer een beetje meer terug te mogen krijgen.

Binnenkort deel ik hier nog de tekst die ik tijdens de workshops heb voorgelezen. Mijn gedichtje komt ook nog.

En wat betreft het thema van dit symposium:
De Tebéyo methode van Margreet Krottje werkt!!!

M.A

Monique Amber

Hulpverlening na seksueel misbruik. Wegwijzer in Traumaland

Mijn nieuwe boek komt op 1 november uit!vb cover 1 'hulpverlening na sm'

Het is officieel, de ruwe versie ligt bij de uitgever en die is enthousiast. Sietske Dijkstra leest het om er een voorwoord in te schrijven. Het coverontwerp is weer prachtig gemaakt door Agnes van der Graaf.

Op 1 november, tijdens het Symposium ‘Wat wél werkt! Hulpverlening na seksueel misbruik’ komt mijn tweede boek uit.

De titel is:

Hulpverlening na seksueel misbruik. Wegwijzer in Traumaland

Het boek is ontstaan vanuit het idee dat zowel hulpverleners als overlevers meer zouden moeten weten over het soort therapie dat beschikbaar is. Het lijkt soms of een psycholoog of EMDR de enige opties zijn, maar er zijn veel meer manieren om te helen van seksueel misbruik. In mijn boek heb ik er een paar uitgelicht.

Ervaringsverhalen als rode draad

In het boek delen 8 overlevers van seksueel misbruik hun ervaringen, niet alleen wat hen als kind is overkomen, maar vooral ook welke soorten hulpverlening ze hebben gehad en hoe die voor hen hebben gewerkt. Daarnaast heb ik van ieder van hen de therapeut geïnterviewd over hun methode. Uit elk van de verhalen heb ik ook nog een thema gehaald dat voor meer mensen speelt, waar ik vervolgens een stukje over heb geschreven.

Het boek in de voorverkoop

Het boek komt op 1 november uit tijdens het symposium.  Het boek kost €13,33 plus verzendkosten (waarschijnlijk komen die op €3,00 uit, maar dat weten we pas zeker als het boek van de drukker komt). Als je nu bestelt krijg je zodra we de uiteindelijke verzendkosten weten een factuur toegestuurd. Op 2 november ga ik de boeken meteen versturen. Als je wilt signeer ik het boek voor je.

[contact-form to=’ivonne.windtraveller@gmail.com%26#x002c; agnes.followyourflow@gmail.com’ subject=’bestelling boek %26#039;hulpverlening na%26#039;’][contact-field label=’Naam’ type=’name’ required=’1’/][contact-field label=’E-mail’ type=’email’ required=’1’/][contact-field label=’bezorgadres’ type=’text’ required=’1’/][contact-field label=’Postcode en woonplaats’ type=’text’/][contact-field label=’Hier kun je aangeven of je het boek gesigneerd wilt hebben%26#x002c; of als je meerdere exemplaren wilt.’ type=’textarea’ required=’1’/][/contact-form]