Wat je in therapie kunt verwachten

Wat je in therapie kunt verwachten

Toen ik voor het eerst in therapie ging, had ik geen idee wat ik moest verwachten. Ik had vage ideeën in mijn hoofd over een bank waar je op kon liggen en dat je dan eindeloos je verhaal mocht doen. Inmiddels ben ik er wel achter dat het ook anders kan, dat het beeld dat ik over therapie in mijn hoofd had enkel geldt voor de Freudiaanse psychoanalytische therapie. Ik ben nooit in therapie geweest bij een psychoanalyticus en meestal zat ik gewoon op een bank of comfortabele stoel.

Wat je in therapie tegenkomt

Ik ben inmiddels in therapie geweest bij een enorme verscheidenheid aan therapeuten en kan wel zeggen dat een eenduidig ‘zo gaat het in therapie’ niet te geven is. Wél zijn er een paar kenmerken waar ik het over wil hebben. Vooral omdat het handig kan zijn om te weten, als je in therapie gaat.

In therapie: de intake

Alle therapeuten die ik heb meegemaakt, gaan eerst in gesprek. De intake kan soms gekoppeld zijn aan een eerste consult en soms staat het daar los van. Hoe een intake er aan toe gaat, kan heel verschillend zijn. Als mensen bij mij komen voor coaching, ga ik bijvoorbeeld gewoon met mensen in gesprek en ik heb in mijn hoofd wel een lijstje van dingen die ik wil vragen. Vaak komen die vanzelf aan bod, en als dat niet zo is vraag ik er naar. Ga je in therapie bij een grotere instelling, dan wordt de intake vaak gedaan door iemand anders dan waarbij je in therapie komt. Soms bestaat de intake dan uit één gesprek, soms uit meerdere gecombineerd met het invullen van allerlei tests.

De diagnose

In een reguliere setting ontkom je niet aan een diagnose. Alleen dan kunnen ze je een behandelplan aanbieden, dat dan past bij die diagnose (dat heeft te maken met de eisen van de ziektekostenverzekering). In de zogenaamde alternatieve sector is een diagnose veel minder gebruikelijk. Daar wordt gekeken naar wat je klachten zijn, wat je problemen zijn en hoe je daar aan kunt werken. Wél wordt er meestal een voorstel gedaan over het verdere verloop, door de therapeut.

Het behandelplan/voorstel

Afhankelijk van waar jij het meeste last van hebt en waar je hulp bij vraagt, komt er een voorstel op tafel te liggen, over hoe je daar aan kunt werken. Soms is dat een heel traject ineens (bij reguliere instellingen werken ze met een Diagnose-Behandel-Combinatie, daarop kun je alleen ja of nee kiezen) of het is een voorstel om eens een paar weken en bepaalde manier van werken te volgen en dan te evalueren. Het is belangrijk dat de manier van werken bij je past en een goede therapeut zal je dan ook de tijd en ruimte geven om over het voorstel na te denken.

Het plan of voorstel bevalt je en je gaat in therapie

De therapeut is verantwoordelijk voor het aanbieden van de methode. Dat kan van alles zijn: gesprekken in een bepaalde frequentie, schrijftherapie, teken- of schildertherapie, gestructureerde manieren om iets aan- of af te leren… etc. etc. Elke methode valt of staat met vijf dingen:

  • Of je je veilig voelt bij de therapeut
  • Of je er aan toe bent om je verleden onder ogen te zien
  • Of de therapie/methode bij je past
  • Of je de ruimte krijgt om het op jouw tempo te doen
  • Of je de klik hebt met de therapeut

Hoe kies je waar je in therapie gaat?

Als je een tweedehands auto gaat kopen, ga je eerst nadenken over wat jouw doel is met de auto. Wat ga je er mee doen? Als je op Zandvoort mee gaat doen met de achteruitrijraces heb je een ander doel met je auto, dan wanneer je er je caravan achter wilt hangen. Een gezin met 4 kinderen heeft misschien een grotere auto nodig dan een alleenstaande. Als je eenmaal weet waar je auto voor bedoeld is, dan heb je de keuze al behoorlijk ingeperkt. Voor een auto ga je daarna meestal bij een paar dealers langs. Je laat je informeren over de kenmerken van de verschillende merken, over hoe zuinig hij rijdt, etc.

Shoppen om in therapie te gaan is niet anders

Ik zou iedereen die in therapie gaat, aanraden om eerst goed na te denken over wat ze van therapie verwachten. Waar gaat het om?

  • Wil je bijvoorbeeld alleen van de klachten/symptomen af?
  • Wil je vooral je verhaal een keer vertellen?
  • Wil je je verleden een plekje geven, zodat je er geen last meer van hebt?
  • Wil je rouwen om het verleden?
  • Wil je iets anders?

Daarna heeft het zin om je eerst eens te oriënteren op wat voor soorten therapie er zijn. In welke therapie past bij jouw doel? Pas daarna kun je kijken welke therapeuten bij jou in de buurt met het soort therapie werkt dat voor jou passend is. Je kunt een ‘proefritje’ gaan doen, door een intake af te spreken. Als een therapeut voor jou passend is én hij of zij biedt het soort therapie aan wat jij prettig vindt, dan kun je in therapie gaan bij die persoon. Zo niet, dan zoek je gewoon verder.

Na een keer of vier/vijf

Als het goed is, stelt de therapeut na een keer of vier, vijf voor om te evalueren hoe het gaat. Als dat niet zo is, kun je daar zelf om vragen. Want als je na een paar keer merkt dat het toch niet werkt, of dat het te snel of juist te langzaam gaat, is het goed om dat bij te stellen. Tenslotte ga je voor jezelf in therapie.

Waar vind je een therapeut?

Een aantal therapeuten staat vernoemd op de website ‘Hulpverlening na seksueel misbruik’. Dit zijn allemaal mensen die specifiek werken met seksueel misbruikte klanten en dus ervaring hebben met de problemen waar jij mee te maken hebt.

Hoe maak je contact met iemand die dissocieert?

De vraag van Michel: Hoe maak je contact met iemand die dissocieert?

sla macro-opname Deze vraag stelt Michel als partner van iemand die seksueel misbruikt is, maar ook hulpverleners kunnen met deze vraag worstelen. Maar al te vaak wordt dissociatie niet tijdig gezien of weten hulpverleners niet hoe ze met iemand die dissocieert om moeten gaan.

Informeer jezelf over Trauma

Door te weten hoe trauma werkt en dat het er is, kun je er rekening mee houden. De Amerikanen noemen dit ‘Trauma Informed Practice’ oftewel TIP. TIP betekent weten dat het trauma bestaat en hoe dat er uitziet. Zorg dat je een algemeen begrip krijgt van waar je mee te maken hebt, als iemand seksueel misbruikt is. Het gedrag dat het resultaat is van seksueel misbruik is heel divers. Dissociatie is maar één van de verschijnselen waar je mee te maken kunt hebben. In mijn boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij’ geef ik onder andere een aantal afweermechanismes weer, met wat voorbeelden van hoe dat er uit kan zien.

Benoem als je ziet dat iemand dissocieert

Soms weten mensen heel goed dat ze dissocieren, maar soms gebeurt het zo snel dat hij of zij het zelf niet eens echt door heeft. Door het te benoemen kun je hier meer bewustzijn op krijgen, van beide kanten. Als je ziet dat iemand afwezig lijkt kun je vragen: ‘Ben je er nog?’ Voor anderen werkt directief toegesproken worden goed: ‘Hier blijven! Niet dissociëren.’ Als je niet zeker bent kun je vragen: ‘Het lijkt of je dissocieert, klopt dat?’

Weet dat er angst is als hij of zij dissocieert

Je vriend of vriendin dissocieert niet voor niets. Soms is er op het oog niets aan de hand, maar voor degene die dissocieert, is dat heel anders. Iets uit het verleden wordt aangeraakt en daardoor is er grote paniek. Dissocieren is een vlucht uit een situatie die een ernstige bedreiging vormt. Bij iemand met een verleden van seksueel misbruik volgt een dissociatie vaak op een trigger die wijst naar een herinnering aan het misbruik. De bedreiging vanuit die herinnering is levensecht, zelfs als het vanuit jou, als volwasssen bijstander, volstrekt onlogisch lijkt. Neem de angst serieus en bagatelliseer ze niet.

Bevestig dat je er voor hem of haar bent

Ook als je denkt dat de ander jou niet meer ziet en hoort, blijf signalen geven dat je er bent en dat je positief betrokken bent. Op het moment zelf helpt het om dingen in het hier en nu op te noemen. Je naam is… . Je bent … jaar oud. Je zit op een rode stoel. Er branden drie kaarsen. Je bent in het hier en nu veilig. Blijf desnoods herhalen en vraag om reactie. Kun je mij horen. Daag hem of haar uit om rond te kijken: ‘Zie je iets roods in de kamer?’

Maak een plan voor als hij of zij dissocieert

Zoek samen naar dingen die helpen, want dat is niet voor iedereen hetzelfde. Voor sommige mensen is oogcontact zoeken heel helpend, voor anderen kan het fijn zijn als je even weg gaat en weer een derde heeft er baat bij om iets héél anders te gaan doen, afwassen bijvoorbeeld, omdat je dan langzaam je handen weer gaat voelen. Wat voor de één goed werkt hoeft voor de ander niet te werken, het ligt vaak aan de situatie rondom het misbruik. Als de ander het onderscheid tussen het hier en nu en het toen en daar weer kan ervaren, dan kan hij of zij ook terugkomen uit de dissociatie.

Maak afspraken over fysiek contact

Waar je bij ieder ander al snel een arm om een schouder heen slaat, is dit bij mensen die seksueel misbruik hebben meegemaakt soms erg bedreigend. Vermijd onverwacht fysiek contact, maak er met je partner afspraken over en spreek met elkaar door wat wél en niet handig is daarin. Als er voor de veiligheid, in de actuele situatie, fysiek contact gemaakt moet worden, kondig het aan, vraag zo mogelijk toestemming of vertel erbij waarom je doet wat je doet. Kort en bondig. ‘Voor je eigen veiligheid ga ik je nu bij je arm pakken en van de autoweg af loodsen’.

Je partner als informatiebron

Wanneer je partner regelmatig dissocieert, is hij of zij de enige juiste bron van informatie over hoe te handelen, wanneer hij of zij dissocieert. De vuistregels die ik hier heb gegeven zijn heel algemeen en helpen je om te kijken in welke richting je naar oplossingen kunt zoeken. In het algemeen gesproken is het ondoenlijk om alle triggers die tot dissociatie leiden te vermijden. Bespreek na een periode van dissociatie met elkaar wat tot de dissociatie heeft geleid en kijk of je met elkaar tot een plan van aanpak kunt komen om een volgende keer je partner terug te halen uit de gedissocieerde staat.

Zorg goed voor jezelf

Helaas vergeten partners nogal eens om goed voor zichzelf te blijven zorgen. Dan komt er een burn-out bij kijken of partners raken op termijn zo gefrustreerd dat ze boos worden op hun lief of op hun lot. Blijf voor jezelf ook ontspannende dingen doen. Zorg dat je contact houdt met je vrienden en familie als dat voor jou goed voelt. Zoek, als dat nodig is, tijdig ondersteuning voor jezelf. Omgaan met seksueel misbruik is niet alleen voor degene die het heeft meegemaakt traumatisch. Het getuigt van zelfrespect als je hulp zoekt bij het omgaan met deze moeilijke situatie.

Hulp voor partners

Tot voor kort was er weinig hulp voor partners van mensen die seksueel misbruikt zijn. Inmiddels heb ik daarover een boek geschreven getiteld ‘Partners in beeld’. Dit is te koop via de boekenwinkel

De tip van Angelique hieronder is heel relevant!

Een medisch ID kan alle informatie over wat jou helpt tijdens je dissociatie bevatten. Op die manier weet niet alleen je partner wat hij/zij moet doen, maar kan elke hulpverlener bij de juiste informatie.

 

Hulpverlening na seksueel misbruik. Wegwijzer in Traumaland

Mijn nieuwe boek komt op 1 november uit!vb cover 1 'hulpverlening na sm'

Het is officieel, de ruwe versie ligt bij de uitgever en die is enthousiast. Sietske Dijkstra leest het om er een voorwoord in te schrijven. Het coverontwerp is weer prachtig gemaakt door Agnes van der Graaf.

Op 1 november, tijdens het Symposium ‘Wat wél werkt! Hulpverlening na seksueel misbruik’ komt mijn tweede boek uit.

De titel is:

Hulpverlening na seksueel misbruik. Wegwijzer in Traumaland

Het boek is ontstaan vanuit het idee dat zowel hulpverleners als overlevers meer zouden moeten weten over het soort therapie dat beschikbaar is. Het lijkt soms of een psycholoog of EMDR de enige opties zijn, maar er zijn veel meer manieren om te helen van seksueel misbruik. In mijn boek heb ik er een paar uitgelicht.

Ervaringsverhalen als rode draad

In het boek delen 8 overlevers van seksueel misbruik hun ervaringen, niet alleen wat hen als kind is overkomen, maar vooral ook welke soorten hulpverlening ze hebben gehad en hoe die voor hen hebben gewerkt. Daarnaast heb ik van ieder van hen de therapeut geïnterviewd over hun methode. Uit elk van de verhalen heb ik ook nog een thema gehaald dat voor meer mensen speelt, waar ik vervolgens een stukje over heb geschreven.

Het boek in de voorverkoop

Het boek komt op 1 november uit tijdens het symposium.  Het boek kost €13,33 plus verzendkosten (waarschijnlijk komen die op €3,00 uit, maar dat weten we pas zeker als het boek van de drukker komt). Als je nu bestelt krijg je zodra we de uiteindelijke verzendkosten weten een factuur toegestuurd. Op 2 november ga ik de boeken meteen versturen. Als je wilt signeer ik het boek voor je.

[contact-form to=’ivonne.windtraveller@gmail.com%26#x002c; agnes.followyourflow@gmail.com’ subject=’bestelling boek %26#039;hulpverlening na%26#039;’][contact-field label=’Naam’ type=’name’ required=’1’/][contact-field label=’E-mail’ type=’email’ required=’1’/][contact-field label=’bezorgadres’ type=’text’ required=’1’/][contact-field label=’Postcode en woonplaats’ type=’text’/][contact-field label=’Hier kun je aangeven of je het boek gesigneerd wilt hebben%26#x002c; of als je meerdere exemplaren wilt.’ type=’textarea’ required=’1’/][/contact-form]

Hulpverleners die het verschil maken!

Help, Ik word gestigmatiseerd!

De DSM 5, de dwingende diagnosecultuur van DBC’s en de tijdsdruk waaronder de meeste (reguliere) hulpverleners moeten werken: zij maken het voor de klant niet beter. Je krijgt een diagnose anders wordt er door de verzekering niet betaald. Naast een traumatisch verleden heb je nu ook een stigma. Vaak krijg je psychoactieve medicijnen met de nodige bijwerkingen. En dat terwijl je in feite een hele normale reactie hebt op wat er is gebeurd.

Seksueel misbruikt zijn, is geen diagnose

De realiteit is dat als je seksueel misbruikt bent je, afhankelijk van welk afweermechanisme en temperament je hebt, een grote diversiteit aan diagnoses kunt krijgen. Ben je introvert? Dan is het risico groot dat je een depressie als diagnose krijgt. Extravert? Dan ligt de borderline diagnose in het vizier. Verward? Dissociatieve Identiteits Stoornis (in één van drie of vier varianten, of een aan DIS gerelateerde stoornis). Ben je vooral bang? Dan heb je natuurlijk een angststoornis. Heb je nachtmerries en herbelevingen? Dan heet het PTSS, of bij seksueel misbruik meestal complexe PTSS.

Normale reacties op abnormale, bijzonder belastende omstandigheden

Stel je eens voor dat een reus van zes meter seks met je afdwingt. Dat zijn de verhoudingen waar je aan moet denken bij kinderen: een volwassene heeft alleen al door zijn formaat de overhand. Je bent bovendien nog niet zo slim: je hebt nog niet veel ervaring. Is het dan raar dat je in de war raakt? Is het raar dat je bang wordt? Verdrietig of boos? Als kind ben je daar toch niet op berekend.

De psychiater kijkt alleen naar je gedrag

Je hebt zes symptomen van dit, acht symptomen van dat: je gedrag wijst op stoornis zus en zo. Daar hoort het volgende behandelplan bij. Koud drie kwartier later sta je op straat met een recept en een verwijzing naar traumatherapie. In het vervolg van je behandeling wordt er niet meer gesproken over seksueel misbruik. Je hebt stoornis X, Y of Z en daar gaan we wat aan doen.

Het seksueel misbruik verdwijnt naar de achtergrond

Ineens heb je een stoornis, in plaats van een normale reactie op de ongezonde omstandigheden die seksueel misbruik heten. Je hulpverleners, als die ál op de hoogte zijn van het seksueel misbruik, focussen op je stoornis en het behandelplan. Je hebt zelf nauwelijks nog grip op wat voor therapie je aangeboden krijgt. Als een willoos slachtoffer, wordt je van de ene therapie naar de andere therapie gestuurd.

De pillen werken niet!

De meeste pillen zijn psychoactieve drugs die wellicht heel goed kunnen helpen bij mensen die daadwerkelijk psychotisch of schizofreen zijn. Maar dat was je helemaal niet: je had last van nachtmerries en soms overvielen herbelevingen je. Dan was je even de grip op het hier en nu kwijt, maar je had geen wanen! Het misbruik was je immers écht overkomen! Anti-depressiva hebben als bijwerking dat ze depressie of psychose kunnen veroorzaken of verergeren. Maar als de pillen niet werken, wordt er gesleuteld aan de dosis en soms naar een andersoortige pil gegrepen.

Seksueel misbruikt zijn is geen stoornis

Seksueel misbruik hoort niet thuis in de psychiatrie! Je bent niet psychotisch, je hebt geen bi-polaire stoornis, je bent geen borderline patiënt. Je bent seksueel misbruikt. Als gevolg daarvan heb je een aantal onhandige overlevingsmechanismen aangeleerd. Je kunt je verleden helen, het seksueel misbruik verwerken en daarmee zal ook je aangeleerde gedrag afnemen. Als je leert hoe jouw afweer werkt kun je er actief op ingrijpen. Dat kost tijd en je hebt er hulp bij nodig, maar het kan wél.

Begrijpen hoe het werkt, rouwen en helen

Je kunt leren hoe het werkt, hoe het misbruik jou heeft beïnvloed. Als je gaat zien hoe jouw afweermechanismen gerelateerd zijn aan het seksueel misbruik, kun je daarin andere keuzes maken. Dat is waar helen over gaat: erkennen wat er gebeurd is. Herkennen hoe het je heeft beïnvloed. Rouwen om het kind dat zoveel door heeft moeten maken. Helen. Je verhaal herschrijven met jou in de heldenrol, in plaats van in de slachtofferrol.

Geen gemakkelijke weg

Helen is geen eitje. Het onder ogen zien van je allerdiepste angsten behoort tot de taken van helen. Dat doe je niet zomaar. Daar heb je hulp bij nodig. Maar niet het soort hulp dat een stickertje plakt, een pilletje pakt en een therapie door je strot duwt. Je hebt hulp nodig die jou op maat gesneden is. Waar jij de regie over hebt. Zodat jij weer gaat ervaren dat de wereld niet bestaat uit enkel maar reuzen van 6 meter. Dat je zelf inmiddels ook groot bent. Dat jij in je eigen kracht kunt staan.

Gelukkig is er steeds meer hulp voorhanden!

Op mijn nieuwe website Hulpverlening na seksueel misbruik verzamel ik therapeuten en andere hulpverleners die ervaring hebben met de hulp na seksueel misbruik. Zelfstandig professionals die jou kunnen begeleiden bij waar jij mee worstelt. Op een manier die bij jou past! Daarom zoek ik een breed assortiment aan hulpverleners, want er is niet één soort therapie bij iedereen die seksueel misbruikt is past. Het is zelfs onwaarschijnlijk dat je aan één therapiesoort genoeg zult hebben.

Hulpverleners die het verschil maken

De mensen op mijn website hebben in elk geval ervaring met de hulp na seksueel misbruik. Elke therapeut heeft in elk geval een intakegesprek gehad. Sommigen zijn zelfs in seksueel misbruik gespecialiseerd. Er zijn diverse soorten therapie en elke therapeut beschrijft zelf wat hij/zij doet. Op die manier kun je kijken wie er het beste bij jou past.