De jongen is acht, recensie

Ad van Veen schreef ‘De jongen is acht’

Het verhaal van een jongen die misbruikt wordt, wanneer hij op vakantie is en bij zijn oom logeert. De jongen heeft absoluut geen ervaring met seksualiteit en wat hem overkomt vindt hij zowel spannend als beangstigend. Er is sprake van twee daders, eerst een vrouw en daarna nog een man. Het verhaal leest als een spannend jongensboek. De spanning en de verwarring van de jongen is goed voelbaar en het verhaal nodigt uit tot verder lezen tot de dodelijke ontknoping.

Seksueel misbruik in de hoofdrol

Eigenlijk begint ‘De jongen is acht’ als een soort ‘jongensroman’ al geloof ik niet dat dat genre officieel bestaat. Gaandeweg, als de jongen volwassen wordt komen een aantal thema’s aan de orde die te maken hebben met de lange termijn effecten van seksueel misbruik. Gedurende de pubertijd de onzekerheid op seksueel gebied, flashbacks tijdens (pogingen tot) seks en ook een lichte twijfel over de eigen seksuele voorkeur. Bij volwassenheid komen ook de problemen op het relationele vlak aan bod.

De moeilijk invoelbare fascinatie voor een ontmoeting met een van de daders, zorgt voor conflicten met zijn partner, waardoor hij zijn relatie op het spel zet. Hier verandert het boek van toon en wordt de sfeer gaandeweg grimmiger.  Ik ben zelf geen fan van thrillers en het spannende einde van het boek komt mij een beetje gezocht voor. Maar wellicht dat fans van het genre er juist van zullen smullen.

Het karakter en de ontwikkeling van de jongen is goed uitgewerkt. De karakters van anderen in het boek blijven wat vlak. Al met al een goede jongensroman, leuk om te lezen. Het geeft een goede indruk in wat seksueel misbruik, specifiek bij jongens, voor gevolgen kan hebben.

Titel: De jongen is acht
Auteur: Ad van Veen
Uitgever: Eigen beheer via Boekscout
ISBN: 9789461768308

Automutilatie en zelfpijniging na seksueel misbruik

Seksueel misbruik en automutilatie

Seksueel misbruik plaatst een kind in een positie van machteloosheid. Je kunt je niet verweren, omdat de volwassene (of het oudere kind) de macht heeft en jou onderdrukt. De dader heeft er groot belang bij dat jij niet gaat praten. Dat je je onderwerpt en overgeeft. Dat kan op allerlei manieren, van grof geweld tot verfijnde manipulatie, van dreigementen tot het medeplichtig maken.

Je autonomie heroveren

Automutilatie kan een (wanhopige) manier zijn om iets van je autonomie te heroveren. Dit is iets waar jij controle over hebt. Soms is het een signaal naar buiten toe. Als je op zichtbare plekken snijdt, hoop je misschien dat iemand het opmerkt en dat je hulp krijgt. Soms is het jouw geheim, een wereld waar niemand bij mag. Een plek waar alleen jij van weet en ervaar je daar een soort controle en veiligheid.

Automutilatie heeft een doel

In de hulpverlening gaat men er vaak van uit dat het stoppen van de automutilatie de eerste stap is. Hiermee gaat men voorbij aan het feit dat het gedrag een doel heeft! Het is een symptoom, geen op zichzelf staande stoornis. Het is een poging om iets op te lossen, hoe onhandig en schadelijk ook. Je kunt ook op een andere manier met automutileren om  gaan. Door te kijken welk doel het gedrag dient en daar andere oplossingen voor te zoeken.

Onderzoek wat het doel van de automutilatie is

Wanneer je het doel van het automutileren (bij jou, want het betekent niet voor iedereen hetzelfde) kunt achterhalen, kun je gericht kijken naar andere manieren om hetzelfde te bereiken. Manieren die niet (of minder) schadelijk zijn voor de gezondheid. Zo kun je op een minder ingrijpende manier van het automutileren af komen.

Mogelijke doelen van automutileren

Ik noem hieronder een aantal mogelijke doelen van automutileren en doe suggesties voor vervangende handelingen/mogelijkheden om de spanning op te lossen.

Gaat het om bestraffen?

Bij straf hoort pijn. Je kunt jezelf te pijnigen op manieren die geen schade doen aan je lijf, zoals je handen in een bak met ijsblokjes steken. Doe dat lang genoeg en als je ze eruit haalt, zullen ze nog een poos flink pijn doen.

Gaat het om voelen dat je leeft?

Sport kan een uitkomst bieden, heel hard lopen of fietsen bijvoorbeeld (pas op: extreem veel sporten kan juist weer een risico opleveren). Extreme sporten waarbij veel adrenaline vrijkomt kan je een gevoel geven dat je leeft en kan automutilatie vervangen.

Vlucht je voor gedachten, herbelevingen en paniek?

Ademhalingsoefeningen kunnen je daar bij helpen, mindfulness of andere aandachtsoefeningen. Je kunt ook kijken of afleiding soelaas biedt.  Zit je in een herbeleving of dreig je daar naar toe te gaan? Neem heel bewust je omgeving waar. Welke kleur heeft je stoel? Hoe groot is het patroon op je kleding? Tellen kan ook helpen.

Ben je gedissocieerd?

Ben je letterlijk uit je lijf? Ga heel bewust voelen hoe je zit, elke zenuw elke spier. Of neem een huisdier/hulphond. Huisdieren zijn in wisselende mate gevoelig voor paniek en dissociatie en kunnen enorm helpen doordat ze oordeelvrij aanwezig zijn. Hulphonden zijn speciaal getraind (op maat) om dissociatie te herkennen en leren om jou weer terug te brengen.

Andere oplossingen ipv automutilatie geven je rust en ruimte

Door te experimenteren met andere oplossingen voor hetzelfde probleem, kom je uiteindelijk bij een manier die werkt voor jou. Een manier die de cyclus van zelfbeschadiging doorbreekt en die je de rust en ruimte geeft. Dat geeft je de tijd om te gaan werken aan het echte probleem.

Het probleem achter de automutilatie aanpakken

De automutilatie deed je ergens voor. Dat is het stuk wat je op te lossen hebt. Als je dat oplost verdwijnt uiteindelijk de noodzaak om jezelf te beschadigen. Het aanpakken van je verleden van seksueel misbruik kan je helpen om de regie over je eigen leven weer in handen te krijgen.

Hulp nodig?

Hulp nodig bij het verwerken van je verleden van seksueel misbruik? Kijk hier voor een goede hulpverlener.

Meer weten over de langetermijneffecten van seksueel misbruik? Erover lezen in heldere taal die er niet omheen draait? Bestel het boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij!’

Bestel het boek hier

De verkering met de misbruiker verbreken

Loskomen van seksueel misbruik: ‘Het is uit!’

Als je als puber een verkering verbreekt, is dat vaak een pijnlijke ervaring. Je hebt verdriet, zelfs als je zelf de verkering verbroken hebt. Het klinkt misschien raar, maar bij seksueel misbruik heb je ook een soort ‘verkering’ met de misbruiker. Zeker als je ingepalmd bent.

De verbinding verbreken

Hoezeer je het ook niet wilt, wat je hebt meegemaakt zijn belangrijke gebeurtenissen: je eerste zoen, je eerste keer seks. Ongewenst en ongewild schept dat een band, de misbruiker is een onderdeel van je leven geworden. Het verbreken van die band is soms nog best een klus.

Sommige banden zijn sterk

Als je gaat helen is het dus zaak dat je goed gaat kijken naar welke band je nog hebt met degene die jou misbruikt heeft. Als het om incest gaat, heb je naast de misbruikrelatie ook nog een familieband. Dan neem je beslissingen over hoe en óf je met diegene nog contact wilt houden. Ook als het iemand buiten de familie betreft, kan dit spelen.

De onzichtbare banden om je hart

Naast dat je gaat kiezen wat je eventueel nog met de persoon wilt, zijn er ook de banden die in je hoofd en hart zitten.

Mijn ervaring hiermee

Ik merkte toen ik een jaar of 40 was dat de misbruiker nog steeds de belangrijkste man in mijn leven was. Ondanks het feit dat ik hem 10 jaar niet gezien had. Zijn ideeën over mannen, relaties, seks, de dingen die hij mij had ingefluisterd over hoe die dingen in elkaar zitten, leefden nog steeds in mijn hoofd. Ik had daar zelfs zijn stem nog bij, in mijn hoofd, als een soort dagelijks commentaar. Een constante nare herinnering.

 

In drie stappen heb ik, met hulp van mijn therapeut, mijn ‘verkering’ met hem verbroken.

Stap 1: Mijn gedachten zijn van mij

‘Die gedanken sind frei, wer kann sie erraten’
Een Duits liedje dat ik in die tijd hoorde. De gedachten zijn vrij. Zo voelde dat helemaal niet. Het voelde het alsof gedachten zich opdrongen, met zijn beeld en stem erbij. De eerste stap om dit te helen, is heel bewust alle gedachten van mij maken. Ik zeg ze hardop, zodat ze mijn stem krijgen, in plaats van die van hem. Ik neem de macht terug over mijn eigen gedachten. Hij heeft ze ooit bij mij ingeprent, maar nu zijn ze van mij. Dat voelt al een stuk beter.

Stap 2: Ik hoef ze niet meer te geloven

Mijn gedachten zijn van mij en als ik ze niet meer wil, kan ik stoppen met in ze te geloven. Ik ben de baas in mijn eigen hoofd. Dat kan pas als ze echt van mij zijn. Ik weet dat het niet zijn stem is, maar juist mijn herinnering daaraan. Ik heb stap 1 en stap 2 regelmatig moeten herhalen, maar uiteindelijk lukt het me om zijn stem uit mijn hoofd te zetten. Sommige gedachten heb ik gehouden, omdat ze bij mij passen. Andere gedachten geloof ik niet meer.

Stap 3: Ik treur om mijn verlies

Ook bij dit proces van losmaken komt verdriet boven. Je verliest iets, en zelfs als het iets is waar je helemaal klaar mee bent, het blijft toch een verlies. Verdriet hoort erbij. Wanneer je de misbruikrelatie in je hoofd in stand hebt gehouden, zoals ik had gedaan, heeft dat je ook iets opgeleverd. Ook dat moet je nu loslaten en dat doet pijn.

Mijn onzekerheid loslaten

Voor mij was de misbruikrelatie een houvast in een onzekere wereld. Volwassen worden betekent leren leven met de onzekerheid en twijfel die bij het menselijk bestaan horen.

Het is niet zoeken naar veiligheid wat het meeste oplevert, maar het leren omgaan met onveiligheid.

Maar ik moest daar wel eerst klaar voor zijn.

De stap van afhankelijkheid naar volwassenheid

De ‘verkering’ met de misbruiker verbreken is een belangrijke stap in het proces van helen van seksueel misbruik. Je stapt uit je afhankelijke kind-rol (zelfs al speelt die alleen nog maar in je hoofd) en je stapt in je volwassen zelf. Wanneer je er aan toe bent om te zeggen ‘mijn leven is van mij’ en de verantwoordelijkheid daarvan te dragen, kun je zeggen: ‘Ik heb de verkering met de misbruiker verbroken’

Wil jij ook helen van seksueel misbruik?

Zoek je hulp om verder te komen in jouw proces? Wellicht vind je een ter zake kundige hulpverlener op Hulpverlening na seksueel misbruik.

Echte mannen (seksueel misbruik en mannelijkheid)

Deze blog gaat over mannen die seksueel misbruik in hun jeugd hebben ervaren. Ik heb in mijn praktijk een aantal mannen begeleid die misbruikt zijn door mannen en één die door een oudere zus misbruikt is. Mannen kampen, net als vrouwen, met een stuk zelfoordeel. “Ik had me moeten verweren”, “Ik had hem een schop moeten geven” of  “Ik ben vast homo want ik kreeg wel een erectie”

Een groot taboe

Als je als jongetje misbruikt wordt, heb je een groot taboe te overwinnen. Mensen hebben allerlei ideeën over mannen die samenhangen met stoer zijn, je niet laten kennen, vooral niet huilen en oh ja, mannen zouden altijd wel in zijn voor seks.

Last van een mythisch manbeeld

Al deze mythes beïnvloeden het zelfbeeld van de gemiddelde man. Wanneer je als man niet constant aan seks denkt, ga je jezelf nog raar vinden. Als je kwetsbaar bent en ook wel eens verdriet hebt, verberg je dat, anders wordt je uitgemaakt voor watje. Gelukkig is het mannelijk zelfbeeld al wel wat aan het verschuiven, maar juist als je extra kwetsbaar bent vanwege een misbruikverleden is het lastig om je tegen deze mytische manbeelden te beschermen.

Jongens zijn geen mannen

Jongens zijn geen mannen. Het zijn geen miniatuur versies van de volwassen man. Ze zijn onvolwassen, onvolgroeid en volstrekt afhankelijk van volwassenen. Hoe stoer je als jongen ook bent, tegen een kerel (of vrouw) die twee keer zo groot is als jij begin je niks. Tegen een volwassene die overwicht over jou heeft, alleen al omdat je geleerd hebt te gehoorzamen aan volwassenen, heb je niks in te brengen.

Jongens raken in de war

Wanneer je als jongen wordt misbruikt is de verwarring groot. De misbruiker maakt de verwarring groter door jou de schuld in de schoenen te schuiven. Daarnaast wordt er vaak gezegd: ‘Zie je wel, je krijgt een erectie. Je geniet ervan’. Of de misbruiker benadrukt hoe volwassen/groot je al bent. De misbruiker brengt je bewust in verwarring, omdat jouw stilte nodig is voor hem of haar om met deze misdaad weg te komen.

Je vindt het vreselijk, maar je lichaam reageert

De hele maatschappij lijkt op de mannelijke seksualiteit gericht te zijn. Als je misbruikt wordt en je vind het vreselijk, ga je mede daardoor aan jezelf twijfelen. “Zou ik wel normaal zijn? Je hoort van seks te genieten toch?” 

Gedwongen seks in nooit fijn

Het maakt niet uit hoeveel mensen denken dat mannen altijd seks willen: gedwongen seks is nooit fijn.
En hoe zit dat dan met de lichamelijke reacties? Die zijn er. Dat doet niets af aan het feit dat de dwang niet fijn is. Als je in een appel bijt loopt er water in je mond, je klieren worden geactiveerd. Als je gedwongen wordt om in een appel te bijten loopt er evenveel water in je mond. Dat betekent niet dat het fijn is om gedwongen te worden om in een appel te bijten.

Een erectie of orgasme betekent nog niet dat je geniet

Net als het water in je mond bij het gedwongen in een appel bijten, betekent het krijgen van een erectie of een orgasme nog niet dat je geniet.

preview

In mijn boek is een hoofdstuk opgenomen van een mannelijke overlever van seksueel misbruik. Hij geeft antwoord op de vraag van een vrouwelijke partner over hoe ze moet omgaan met het feit dat haar vriendje seksueel misbruikt is. In een prachtige brief aan haar maakt hij duidelijk hoe hij als man zou willen dat ze met hem om zou gaan.

Het is een brief die hij tegen het eind van zijn proces van helen van seksueel misbruik schreef. Inmiddels gaat het goed met hem. Hij is in een duurzame relatie en heeft het misbruik achter zich gelaten. Een echte kanjer!