De hulpverlening als supermarkt

Iedereen weet waar hij of zij last van heeft

Niet iedereen weet of ze daadwerkelijk seksueel misbruikt zijn. Dat is waar. Maar iedereen weet waar ze last van hebben. Welke symptomen hen het leven zuur maken. Vraag een willekeurige cliënt waar zij het meeste last van hebben en ze hebben een antwoord. Voor de één is dat herbelevingen, een ander heeft juist last van depressieve gevoelens en een derde heeft vooral angsten. Soms weten mensen niet of ze seksueel misbruikt zijn en vinden ze het belangrijk om dat te weten te komen. Een goede therapie gaat in op de vraag van de cliënt. En laat mensen hun eigen antwoorden kiezen.

De hulpverlening als een supermarkt voor therapie

Voor elk van de symptomen van seksueel misbruik geldt, dat er tientallen soorten therapie zijn om daar overheen te komen. EMDR en trauma-therapie hebben mogelijk een plek in het helen van het trauma (vooral bij enkelvoudig trauma), maar de dilemma’s rondom intimiteit en seksualiteit, eetproblemen en sociaal maatschappelijke problemen los je daar niet mee op.

Er zijn geen eenvoudige antwoorden

Laten we elkaar niet wijsmaken dat er eenvoudige en eenduidige antwoorden zijn op helen van seksueel misbruik. Laten we het aanbod aan hulpverlening in de breedte zien als een soort supermarkt, waar ieder zijn eigen merk en product kiest. De metafoor doortrekkend, laten we labels creëren: wat zijn de ingrediënten van deze therapie? Wat zijn de bijwerkingen? Contraïndicaties: Welke allergenen zitten er in?

Wat staat er in de schappen?

In de schappen bij de hulpverlening staat therapie in alle soorten en maten. Als alles door elkaar staat heb je als cliënt geen overzicht. Dan is het dus handig als het therapie aanbod een beetje gesorteerd is. Op zijn minst moet duidelijk worden wat iemand doet en waar iemand aan werkt.

In welk schap moet je zoeken? Hulp van het ‘winkelpersoneel’

In supermarkten staan soms ook producten op een, voor de klant, onlogische manier bij elkaar. Als je ze maar kunt vinden, dat is het belangrijkst. Gelukkig maakt internet een goede bewegwijzering mogelijk. Je kunt daarbij denken aan vindbaarheid op klacht, op doel van de therapie, op werkwijze en zelfs op de financiering vanuit de verzekering. Als die gegevens te vinden zijn op de website van de aanbieder (het winkelpersoneel) zijn we al een heel eind.

Wat staat er op het label?

Helaas zijn we daar nog niet. Niet alle aanbieders op de ‘hulpverleningsmarkt’ hebben duidelijke informatie op hun website staan. Lang niet alle aanbieders zijn vindbaar via google. Hulpverleners die zijn gespecialiseerd in hulp bij seksueel misbruik zijn moeilijk te vinden. Ook zijn er nogal wat therapeuten die een klant met seksueel misbruik verleden weigeren, omdat ze daar niet mee om kunnen gaan. Handig om dat te weten voordat je een intake gaat doen.

Wegwijzer in Traumaland

Er zou een plek moeten zijn waar mensen die gespecialiseerd zijn in seksueel misbruik, hun aanbod kunnen plaatsen. Met alle ‘ingrediënten’ die op hun label thuishoren, zodat je als klant goede informatie krijgt. Dat is waarom we een nieuwe website zijn begonnen.

De nieuwe plek daarvoor heet….

‘Wat wél werkt! Hulpverlening na seksueel misbruik’

Wat wél werkt! Hulpverlening na seksueelmisbruik

Inmiddels hebben we ook aardig wat therapeuten en hulpverleners ‘in de schappen’ staan. Het aanbod in deze supermarkt is nog wat smal, maar wel gevarieerd. We zoeken altijd nog nieuwe hulpverleners die hier een bijdrage aan willen leveren.

Meer en meer informatie

Naast de informatie op het ‘label’ zijn er ook steeds meer gedetailleerde informatie over hoe bepaalde therapieën werken als ze toegepast worden bij seksueel misbruik. Noem het een bijsluiter. In elk geval is ook daar veel te lezen.

De 5 beste tips voor het zoeken van de juiste hulpverlener

Hoe vind je de juiste hulpverlener?

In mijn boek dat je kunt bestellen via mijn verkooppagina staat een schat aan informatie. In mijn tweede boek, hulpverlening na seksueel misbruik, staan acht verhalen over diverse therapieën en hoe die werken. Je kunt er veel informatie uithalen over hoe je helen van seksueel misbruik aan kunt pakken. Maar wat zijn nou de belangrijkste tips. Hoe kun jij jouw heelwordingsproces ter hand nemen?

1. Besluit dat je het wilt

Verreweg het belangrijkste wat je voor jezelf kunt doen, is besluiten dat je wilt helen. Als je last hebt van een aantal van de langetermijneffecten die seksueel misbruik heeft (kijk bijvoorbeeld op de zelftest om te weten welke effecten dit zijn), is het besluit om er iets aan te doen het allerbelangrijkste. Het is een keuze om jezelf belangrijk genoeg te vinden om in te investeren. Dat is het begin.

2. Zoek professionele hulp

Misschien zijn er mensen die het zonder professionele hulp redden. Veel vaker gaan mensen daarop onderuit. Ze vinden dat ze het zelf moeten kunnen en eigenlijk ook dat het allang klaar had moeten zijn. ‘Het is immers al zo lang geleden’. Soms vragen ze hun vrienden om hulp of hun partner. Natuurlijk heb je die ook nodig, maar om seksueel misbruik echt te helen, ben ik ervan overtuigd dat je meer hulp nodig hebt. En niet zomaar een therapeut, maar iemand met verstand van seksueel misbruik en de gevolgen ervan. Hoe vind je de juiste hulpverlener?

3. Oriënteer je op diverse vormen van hulpverlening

Kijken en vergelijken is iets wat we voor allerlei producten gewend zijn te doen. Van zorgverzekeraars tot mobiele telefoon abonnementen: we bestuderen de voorwaarden en voor- en nadelen van diverse aanbieders, voordat we een beslissing maken. Ook voor de juiste hulpverlener na seksueel misbruik kun je het beste een zelfde soort vergelijk maken. Het is immers een belangrijke investering. Wat zijn voor jou belangrijke aspecten van een hulpverlener? Wat zijn de voor- en nadelen van bijvoorbeeld haptonomie ten opzicht van traumatherapie? Hoe vergelijk je familie-opstellingen met EMDR. Wat kun je verwachten van een hypnotherapeut en wat is eigenlijk innerlijk kind werk? Net als bij andere producten zijn er voor- en nadelen bij elk van deze methodes. Welke therapievorm je kiest heeft alles te maken met wat jij belangrijk vindt.

4. ‘Test’ diverse hulpverleners

Er zijn nog veel te weinig gespecialiseerde hulpverleners op het gebied van seksueel misbruik, maar toch zou ik bij meerdere mensen op gesprek gaan. Een intake is een manier om van beide kanten te kijken of er een klik is. Ondervraag tijdens de intake ook de therapeut: Hoeveel ervaring heeft hij of zij met jouw problemen? Welke hulpverleningsmethodieken heeft je therapeut in huis? Hoe werken deze? Als religie of levensovertuiging voor jou belangrijk zijn, matcht deze dan met de jouwe? Maar ook heel concreet en praktisch: hoeveel tijd maakt de juiste hulpverlener voor je vrij, hoe flexibel is hij of zij met afspraken, is er een wachtlijst, is de praktijk bij jou in de buurt.

5. Stel eens een voortgangsgesprek voor

Als je al enige tijd in therapie bent en je voelt niet meer dat je vooruit gaat, maak eens een afspraak met je therapeut voor een voortgangsgesprek. Bespreek wat je ervaart en kijk, samen met de therapeut, of er iets in de aanpak anders moet of dat het meer een kwestie is van doorzetten tot de doorbraak. Of misschien kan de therapeut je beter verwijzen naar een ander, die je bij de volgende stap kan helpen.

Helen van seksueel misbruik doe je zelf

Het helen zul je zelf moeten doen. Verwacht niet dat de therapeut jouw problemen voor je gaat oplossen. Wat je van de juiste hulpverlener kunt verwachten is dat ze je de gereedschappen in handen geven waarmee je jouw problemen kunt aanpakken. Dat ze met je meedenken. Dat ze je zullen raken in de plekken waar jij pijn hebt. Dat ze je inzicht geven in wat er gebeurt en hoe je er op een andere manier mee om kunt gaan. Zodat jij verder kunt met je leven, vrij van de belasting van het verleden. Klik op onderstaande link om naar de website ‘Hulpverlening na seksueel misbruik’ te gaan.

Vind een hulpverlener

10 gouden regels voor hulpverleners

Wat moet een hulpverlener kunnen?

Dat is de vraag waarmee ik de workshop ’10 gouden regels voor hulpverleners’ begin. Natuurlijk heb ik daar ideeën over, maar in mijn workshop (op de lotgenotendag van de VPKK) heb ik een groep met de helft hulpverleners en de helft mensen die misbruikt zijn. Dus in plaats van een lesje afdraaien laat ik de experts aan het woord.

De experts over wat een hulpverlener moet kunnen, zijn natuurlijk de mensen die seksueel misbruikt zijn. Die hebben het aan den lijve ondervonden en weten, door hun contact met hulpverleners, waar ze wat aan hebben gehad en waaraan vooral niet. Het belooft een leerzame workshop te worden.

De top 10 regels voor hulpverleners uit een anonieme bron

Eerder publiceerde ik de top 10 regels voor hulpverleners bij seksueel misbruik, die opgesteld zijn door een anonieme Amerikaanse overlever van seksueel misbruik. Ik heb ze vertaald en in het Nederlands op de website gezet en kreeg er veel reacties op. Ik ben benieuwd of deze groep dezelfde regels opstelt of juist heel andere.

Grote meerwaarde van het in gesprek gaan met elkaar

De workshop brengt mensen in gesprek met elkaar, hulpverleners en overlevers. De lessen komen ook uit het soort vragen dat gesteld werd. ‘Wat is nou ‘professionaliteit?’ is een vraag van hulpverleners. In het lijstje van de overlevers komt professionaliteit niet voor. Bij navraag wordt dat ook niet belangrijk gevonden. Ja, natuurlijk, het is best fijn als je therapeut een leuke gereedschapskist heeft met handige hulpmiddelen. Maar een mens is toch geen auto die je repareert?

Niet helpend

Een aantal dingen komen naar voren die in elk geval niet helpen.

  • Wanneer een hulpverlener ‘mee gaat huilen’
  • Wanneer een hulpverlener zich vasthoudt aan protocollen en procedures
  • Als een hulpverlener onvoldoende kaders stelt of die grenzen niet bewaakt
  • Wanneer een hulpverlener ‘professionele distantie’ heeft
  • Als een hulpverlener probeert het probleem op te lossen
  • Wanneer een hulpverlener over de grens gaat

Wat dan wel?

foto (5)Daar zijn ze dan, de 10 gouden regels voor hulpverleners. In willekeurige volgorde.

  1. Gelijkwaardigheid: Blijf niet in je ivoren toren, maar deel ook een stukje van jouw menszijn.
  2. Wees waakzaam naar collega’s en naar jezelf (er gaan nogal wat hulpverleners over de grenzen van hun cliënten)
  3. Gezonde reflectie (zorg voor intervisie voor jezelf, klopt het wat je doet)
  4. Luisteren, luisteren en nog eens luisteren. Luisteren en laten merken dat je het hoort. (LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen)
  5. Wees trouw aan je ‘niet pluis gevoel’, benoem wat je ziet, voelt, merkt
  6. Geloof je klant (voor waarheidsvinding zijn andere instanties)
  7. Wees duidelijk over jouw normen en waarden, zodat de klant weet waar hij/zij met je aan toe is
  8. Respecteer grenzen, als iemand aangeeft ergens niet over te willen praten, hou er dan over op.
  9. Betrouwbaarheid: ‘Dat je als hulpverlener staat voor je zaak’
  10. Stel heldere kaders en houd je er aan

Verder is het heel belangrijk, dat komt uit elk onderzoek naar voren, of de klik er is. Als die er niet is, erken dat en verwijs iemand door.

Probeer niet alles zelf te doen

Eigenlijk is dit de elfde regel: probeer niet alles zelf te doen. Er zijn hele goede therapieën, behandelmethoden en technieken die voor bepaalde problemen goed kunnen werken. Als ‘hoofdbehandelaar’ is het beslist geen zwaktebod als je gebruik maakt van het aanbod van dit soort, vaak alternatieve, behandelaren. In die samenwerking zit een grote meerwaarde. Dus, als je merkt dat een klant iets nodig heeft wat jij niet kunt bieden, help je hem of haar beter door een ander te laten doen wat jij niet in huis hebt. Er zijn honderden wegen die naar Rome leiden, denk niet dat jouw weg voor iedereen het beste werkt.

Een laatste regel: Verdiep jezelf in seksueel misbruik

Ee inkoppertje natuurlijk, zorg dat je verstand hebt van het onderwerp. Bijvoorbeeld door de verdiepingstraining va hulpverlening na seksueel misbruik te volgen.

Verdiepingstraining voor professionals

Ervaringsdeskundige hulpverlener, kom uit de kast!

Een oproep aan ervaringsdeskundige hulpverleners: Kom uit de kast!

Tijdens de lancering van mijn eerste boek kwam ze op mij af. Een jeugdzorgmedewerker die al jaren werkt met jongeren. Maar al te vaak zijn deze jongeren uit huis geplaatst vanwege seksueel misbruik. Ze vertelt mij dat zij ook seksueel misbruikt is, maar dat ze dit niet aan haar collega’s durft te vertellen.

“Als ervaringsdeskundige wordt je niet serieus genomen”

Ik hoor het vaker. Allerlei zorgprofessionals, begeleiders, hulpverleners die werken met misbruikte kinderen, zijn bang zijn om hun collega’s te vertellen dat ze zelf ervaringsdeskundig zijn. Ze zijn bang dat ze niet meer serieus genomen worden of zelfs ontslagen zullen worden. Alsof je deskundigheid als hoog opgeleide professional er dan niet meer toe doet.

De meerwaarde van ervaringskennis

Hoog opgeleide professionele hulpverleners die seksueel misbruikt zijn hebben een meerwaarde die niet te onderschatten is. Als zij die meerwaarde kunnen inbrengen zal de zorg daar wel bij varen. Want als ervaringsdeskundige hoor je meer, zie je meer, ben je je meer bewust van signalen, ook de ‘negatieve’ signalen. De dingen waar juist níet over gesproken wordt. Als professioneel hulpverlener kun je bovendien die signalen beter duiden dan iemand die alleen maar ervaringskennis heeft.

Ervaringsdeskundige professionals

 

Kom uit de kast. Laat je collega’s weten dat jij eerste hands kennis hebt van seksueel misbruik. Presenteer deze kennis als een meerwaarde. Ja, dat is kwetsbaar en ja, daar wordt niet altijd even goed op gereageerd. Maar ja, dat is precies wat jouw klanten ook overkomt als zij met hun verhaal naar buiten komen en ook daar kun je het over hebben met elkaar. Het is belangrijk want naast de meerwaarde is het er niet over praten een levensgroot risico.

Te weinig rugdekking

Elke hulpverlener heeft intervisie nodig, zeker als ze met seksueel misbruikte klanten te maken hebben. ‘Zie ik dit goed’ is een intervisievraag. Maar ook ‘Het raakt me, kun je mij even opvangen’ is een intervisievraag. Intervisie is je rugdekking en als jij niet uit de kast bent over jouw verleden van seksueel misbruik, wordt het lastig om die laatste vraag in te brengen. Doe dat lang genoeg en je gaat onderuit.

(on)Veilige organisaties

Dat brengt me terug bij de jeugdzorgmedewerker van de eerste alinea. Zij durft het niet te zeggen tegen haar collega’s. Dat betekent dat er een onveilige sfeer is in de organisatie. Het is namelijk niet dat ze er niet over kan praten, ze sprak er immers met mij over? Een onveilige organisatie is ook voor de cliënten geen prettige plek om te zijn. Voor hulp aan seksueel misbruikte klanten is openheid en veiligheid een voorwaarde.

 

Basiskennis voor elke hulpverlener

Hoe werk je aan openheid, veiligheid en lever je trauma-geïnformeerde zorg, ook aan jongeren? Het begint met voldoende kennis over seksueel misbruik. In mijn boek kun je de basiskennis vinden die elke hulpverlener zou moeten hebben over seksueel misbruik.

Hier te koop!

Werken aan veiligheid en openheid

Het is van belang om binnen de organisatie te werken aan de bespreekbaarheid van seksueel misbruik. Om het onderwerp regelmatig te agenderen en helder te focussen op de langetermijneffecten van seksueel misbruik en hoe die spelen bij jullie op de werkvloer. Daartoe verzorg ik interactieve trainingen en lezingen, toegespitst op de werksituatie bij jullie.

Boek hier een interactieve lezing of training