De verwerking van het misbruik – gastblog Harry

Mijn seksueel misbruik-verwerking

Mijn vorige twee blogs gingen over de verwerking van mijn eerste trauma’s: afwijzing en emotionele verwaarlozing. Dat is voor mij een min of meer afgerond verhaal: alle puzzelstukjes liggen min of meer op de goede plek, ook emotioneel.

Met de puzzel van het seksueel misbruik dat mij is aangedaan, ben ik nog niet zo ver. Deze blog wordt dan ook geen afgerond verhaal, maar is meer een losse verzameling ervaringen, vragen en gedachten.

Oorzaak en gevolg

Een pedofiel in een kinderrijke buurt, dat is de kat op het spek binden. Sexueel misbruik is in 1955 een onbekend begrip. Alle ouders uit de straat zijn naïef op dat punt en vinden het prima, dat hun kinderen bij de buurman in en uit lopen en dat hij af en toe wil oppassen. En een gevoelig jongetje, wat hongert naar aandacht, naar vriendelijke woorden en gebaren, is een gemakkelijke prooi voor hem. Natuurlijk kan de pedofiel de verleiding dan niet weerstaan en grijpt hij zijn kans. Het zou raar zijn, als hij dat niet deed.

Rationaliseren als tussenstap

Zo’n rationele gedachte maakt niet, dat ik voorbij mijn trauma kom, maar maakt het wel wat gemakkelijker voor mij, om de gruwelijke beelden te herbeleven. Het is voor mij een tussenstap.

Zijn de gevolgen van seksueel misbruik onzichtbaar?

Welnee: ik krijg zweren, ga zwerven en wordt onbereikbaar en vreemd, schoolziek en overgevoelig voor van alles en nog wat. Er is alleen een andere verklaring dan seksueel misbruik voorhanden. Het wordt daardoor verkeerd geïnterpreteerd: die vreselijke juffrouw uit de tweede klas, waar mijn ouders toch al zo’n hekel aan hebben, krijgt de schuld. Begrijpelijk, maar wel een misser met grote gevolgen.

Hoe heeft het misbruik mijn leven beïnvloed?

Ik heb al mijn problemen altijd toegeschreven aan mijn afgewezen en verwaarloosd zijn. Ik had er immers geen idee van, dat ik ook misbruikt was. De therapeuten en opleiders, die ik bezocht, bevestigden mij helaas in dit idee.

In mijn man-zijn aangetast

Nu ik weet, dat ik misbruikt ben, kan ik er opnieuw naar kijken. Het eerste wat ik dan zie, is dat mijn mannelijkheid door het misbruik is afgepakt. Mijn mannelijke daadkracht ging ondergronds: woede, kracht, assertiviteit, weerbaarheid, maar ook het initiatief nemen, competitief zijn en mijn seksualiteit. Die agressie was al zwak doordat ik er niet mocht zijn, maar dit was de genadeklap.

Een tekening

Een tekenopdracht tijdens mijn opleiding psychosynthese: “teken je lichaam, zoals je het nu beleeft”.

‘Ik teken een mannetje met kleurloze armen en benen en een kleurloos hoofd. Er zit geen leven in. Hij heeft geen geslacht. Zijn romp teken ik groot en bolrond. Ik kleur het in met felle rode kleuren: het vuur van een vulkaan, die op uitbarsten staat. Echter: het vuur kan nergens heen, want ter hoogte van mijn keel teken ik een zware zwarte putdeksel, waar geen beweging in te krijgen is.’

 

Isolement

Door het misbruik ga ik emotioneel op slot. Zeker in mijn puberteit houd ik gewoon op, om te voelen. Ik ben ook zeer op mijn hoede en ben zeer afwerend. Door mijn afgewezen zijn voel ik me buiten het gezin gesloten, door het misbruik sluit ik mijzelf van hen af. Dit isolement ervaar ik achteraf niet alleen als negatief. Het spoort mij aan, om mijn eigen weg te zoeken.

Waarom bleef mijn misbruik zo lang onbewust?

Deze vraag intrigeert me. Zesenvijftig jaar duurt het en dat is toch ongewoon, zelfs voor zo’n heftig trauma als seksueel misbruik. Dat moet iets met mijzelf te maken hebben, want mijn misbruik duurt niet zo lang en ik was niet extreem jong.

Antwoord 1: expert in ontkenning

Ik ben heel goed in ontkennen, onderdrukken, bagatelliseren, niet voelen, rationaliseren. Dat is me met de paplepel ingegoten, al voor ik seksueel misbruikt werd. Die vaardigheid heb ik vrijwel meteen toegepast op mijn misbruikervaring. Ik heb het heel diep weggestopt.

Antwoord 2: vermijding door hard werken

Door mijn harde werken gaf ik de beelden van mijn misbruik geen ruimte om te voorschijn te komen. Het is net als met oorlogstrauma’s: die komen ook vaak pas te voorschijn na het pensioen.

Ontkenning, ontkenning en meer ontkenning

Mijn jongere broer is ook seksueel misbruikt door de buurman. Bij hem komt het veel eerder naar buiten dan bij mij: hij is dan eind veertig. Als hij zijn misbruik aan ons, zijn familie, vertelt, kan geen van ons dit horen. Ik zelf ook niet. Hij moet het een aantal keren vertellen, voordat het überhaupt doordringt.

Jarenlange ontkenning

Ik betrek wat mijn broer vertelt totaal niet op mijzelf. Ook als mijn vrouw een vermoeden uitspreekt, dat ik ook seksueel misbruikt ben, blijf ik dat jarenlang ontkennen. Pas als ik er echt niet meer om heen kan (dat beschrijf ik in een volgende blog), wil ik het echt weten. Dan komen de beelden vrij snel.

Herbeleving van het seksueel misbruik

Als de beelden van het seksueel misbruik komen, voel ik een snelle opeenvolging van allerlei emoties, maar al snel overheerst de woede, die al mijn andere gevoelens wegvaagt. Die woede blijft een week.

‘Ik verscheur de man, vertrap hem, steek zijn ogen uit, ruk zijn tong uit, trap hem in zijn buik en ballen, bijt zijn penis af, ruk zijn ballen er af, scheur en snijd hem in duizend stukken, bespuug hem, scheld hem verrot. Ik wil hem vernietigen, keer op keer op keer, tot er helemaal niets meer van hem over is.’

Mijn jarenlang opgekropte woede, haat, wraak moet er uit, ik kan het niet stoppen, ik wil dat ook niet. Mijn woede, haat en wraak zijn immers volledig gerechtvaardigd. Ik sta in mijn recht. Mijn woede blijft nog maandenlang vlak onder de oppervlakte smeulen en vlamt regelmatig op.

Wie vertel ik het?

Aan mijn vrouw kon ik mijn verhaal prima kwijt. Zij wist het eigenlijk al lang. Ik ga ook vrijwel direct naar mijn eveneens misbruikte broer. Dat is helend. Hij luistert, troost me en geeft me adviezen. Onder andere het advies dat ik selectief moet zijn tegen wie ik het zeg. Hij heeft destijds vele kwetsende, botte reacties gehad. Tegen mijn verwachting in kan ik mijn verhaal ook goed bij mijn moeder, broers en zus kwijt. Niet, dat ze me begrepen, maar ze probeerden echt te luisteren en vonden het rot voor mij. Dat geldt ook voor de weinige vrienden aan wie ik het vertelde.

Heling komt als vanzelf

Volgens mijn therapeut zal mijn bevroren emotionele, sociale en seksuele ontwikkeling nu vanzelf op gang komen. Volgens hem heb ik daar geen hulp bij nodig. En dat lijkt ook te gebeuren. Het duurt een paar maanden, maar dan komt mijn seksualiteit op gang. Ik word weerbaarder en assertiever.

Ik krijg de ene helende droom na de andere

Ik droom, dat ik met mijn vrouw op een groot plein staan. Het plein is helemaal schoon gemaakt. Wij staan naast een enorme ton, waar een grote olifant in zit: de last, die ik mijn hele leven meegesleept heb. Een eindje verder op het plein staat een grote put. Samen met mijn vrouw slepen we de ton met de olifant naar de put en gooien hem er in. We kijken over de rand van de put en zien de olifant en de ton verdwijnen. Even later gaat het water enorm bruisen en schuimen en duikt er een prachtige jonge vrouw op. Ik weet: dat is Eos, de godin van de dageraad. Zij staat voor een nieuw, fris begin, voor wedergeboorte.

 

Vallen en opstaan

Daarna glipt alle vooruitgang door mijn vingers weg. De reden is een energievretende verhuizing in twee etappes. Mijn heling stopt gewoon een jaar. Maar als we een beetje op orde zijn, barst het weer los.

Mijn stem bevrijden

Ik ga naar een stemtherapeute. Ik wil van mijn zachte, afgeknepen stem af. Ik weet: dat is niet mijn stem. Ik wil mijn stem bevrijden. Ik zing bij haar, steeds harder, ga schreeuwen en huilen en kronkel over de grond van ellende. Daarna voel ik me wekenlang intens eenzaam en verdrietig. Ik weet: ‘zo heb ik me gevoeld in de weken na het misbruik’. Ik voel het weer: ‘ik kon nergens terecht’.
Later volg ik bij haar een vierdaagse workshop. Op de laatste middag zeg ik: ik ben kracht. Dat voel ik ook. En ik heb mijn volle stem weer terug.

Conflict met de buurman: ik word getriggerd!

In diezelfde tijd krijg ik een conflict met een buurman(!) over een schutting. Het is een imposante, agressieve man. Hij lokt me in zijn tuin en scheldt me dan helemaal verrot. Ik ben verlamd van schrik. ik voel me slecht en totaal weerloos. Ik voel: ‘ik moet hier weg’, maar ik kan het niet.Het al een half uur verder als het me eindelijk lukt om weg te gaan. Ik ben totaal van slag.

Angst, weerloosheid en machteloze woede

Twee weken later herhaalt het zich op precies dezelfde manier. Ik voel angst, machteloze woede, kan er wekenlang nauwelijks van slapen. Ik zoek hulp. Ik zie, dat het niet alleen een agressieve, maar ook een heel bange man is. Ik neem afstand van hem en dat geeft mij rust. Ik realiseer me, dat ik iets dergelijks de afgelopen jaren vaker heb meegemaakt met oudere dominante mannen.

Symposium ‘Wat wél werkt’

Ik lees het boek van Ivonne Meeuwsen en ga naar het symposium in Zutphen over seksueel misbruik. Er gaat een wereld voor mij open. Ik leer dat het trauma van seksueel misbruik zich niet beperkt het misbruik zelf, maar een heel palet aan diepgaande gevolgen met zich meebrengt.

Een feest van herkenning

Het boek en symposium is voor mij een feest van herkenning. Ik voel in de zaal, dat er ook een leven mogelijk is na het misbruik. Dat het te helen is. Er heerst daar een vitale sfeer, die mij hoop en moed geeft.

Nieuwe herbeleving van het seksueel misbruik

Onlangs kreeg ik een nieuwe genuanceerdere herbeleving.

‘Ik voel hoe weerloos en willoos ik ben, als de buurman mij in zijn keuken lokt. Ik voel mijn alertheid groeien als ik merk, dat er iets raars aan het gebeuren is.’

Daarna is er een gat in mijn herinnering: geen beelden, geen gewaarwordingen, geen gevoelens. Ik verdwijn, zoiets als flauwvallen zonder vallen. Ik word overmeesterd door paniek. Ik weet nu dat dit het moment is dat ik beschadigd word. Ik kan achteraf bijna voelen hoe het gif van zijn daad zich toen in mij genesteld heeft. Dan word ik weer een beetje wakker.

‘Ik voel sensaties in mijn mond, die gepaard gaan met misselijkheid en walging. Ik word me bewust van de situatie en van het gevaar, waarin ik verkeer. Ik heb maar één gedachte: weg uit die keuken. Mijn benen gehoorzamen blindelings aan dit instinctbevel. Het voelt als overlevingsdrift. Ik ontsnap.’

 

Was het werkelijk eenmalig?

Of ik in werkelijkheid maar een keer misbruikt ben, weet ik niet. Ik wantrouw mijzelf daarin. Ik weet, dat ontkennen en bagatelliseren van moeilijke zaken een tweede natuur van mij is. Daarnaast weet ik inmiddels dat veel overlevers geneigd zijn om de duur en ernst van hun misbruik te bagatelliseren.

Rouwen om het niet geleefde leven

De afgelopen weken voel ik meer en meer pijn. Ik voel steeds, hoeveel fijner mijn leven was gelopen, als ik mij volledig had kunnen ontplooien en hoeveel meer ik dan voor mijn omgeving had kunnen betekenen. Niet geleefd leven, waar ik nog volop om moet rouwen. Ik kom daar moeilijk overheen.

De laatste weken heb ik regelmatig pijndagen. Ze komen zo maar. Het is een verscheurende pijn, diep in mijn lichaam. Het voelt, alsof ik in duizend stukken lig. Een haast onverdraaglijke pijn. Het voelt als brokken pijn, die loslaten.

Blogs schrijven helpt

Het schrijven van deze blogs is heilzaam: ik kom met mijn verhaal naar buiten. Dat naar buiten brengen gaat snel: binnen een maand heb ik de zes blogs al klaar. Maar het gaat per blog steeds stroperiger en ik krijg steeds minder energie en steeds meer pijndagen. Ik moet door een flinke weerstand heen.

Een zinvol leven?

Mijn vrouw zegt, dat helen van je trauma’s ook een zinvol leven is, ook al kom je niet volledig tot ontplooiing. Dat is geen gemakkelijk, maar wel een uitdagend leven. Ik kan haar dat nog niet van harte nazeggen.

Ik weet wel dat het een bonus is, wanneer je als partners aan elkaar kan helen en zo naar elkaar toegroeit.

Harry

Wat heeft bloggen over seksueel misbruik me opgeleverd – gastblog Harry

Bloggen over seksueel misbruik: inzicht en pijn

In de afgelopen periode heb ik zes blogs geschreven, naar aanleiding van de ‘cursus bloggen over seksueel misbruik’ van Ivonne Meeuwsen. De blogs heb ik in korte tijd in een roes geschreven. Ik dook dieper en dieper in mijn pijnlijke verleden. Mijn verleden kwam meer en meer tot leven. Ik kwam er middenin te zitten. Dit leidde niet alleen tot meer inzicht, maar ook meer pijn: gigantisch veel pijn.

Mijn eerste trauma’s zijn verwerkt

Er zijn inmiddels een paar weken verstreken en nu ik iets meer afstand heb, kan ik een duidelijke conclusie trekken. Mijn eerste trauma’s (afwijzing en emotionele verwaarlozing) heb ik aardig verwerkt. Het is helemaal mijn verhaal geworden en het levert me niet zo veel emotionele pijn meer op, om dit onder ogen te zien. Ik voel ook bijna geen wrok meer hierover. En wat anderen ervan vinden, is niet meer relevant.

Het verwerken van seksueel misbruik is nog niet klaar

Het seksueel misbruik ben ik nog volop aan het verwerken: ik voel nog veel pijn, woede en gemis; het is nog als een open wond in mij. De schade die ik daarbij opgelopen heb (verlies van mijn mannelijkheid, kracht en seksualiteit), is nog niet geheeld. Het is nog een defect, iets wat ik mis, wat voor mij (nog) niet in orde is.

De winst van het schrijven van de blogs

De winst van het schrijven van de blogs is voor mij dat ik nu beter weet waar ik sta in het helingsproces. Ik onderschat de impact van het misbruikt zijn niet meer. Ik heb er vertrouwen in dat ik het trauma van mijn misbruik kan overwinnen. Zoals ik het trauma van mijn afgewezen en verwaarloosd zijn ook heb overwonnen.

Weerbaarder, mannelijker en volwassener

Ik weet een paar dingen die ik wil:

  • weerbaarder worden
  • mannelijker worden
  • volwassen(er) worden

Daarnaast zal ik moeten rouwen: de pijn van het trauma toelaten.

Trouw aan mezelf

Ik voel, dat ik therapie-moe ben en ook wel verleden-moe en pijn-moe. Maar ik wil mijn onverwerkt verleden ook weer niet in de doofpot stoppen. Dat is mijzelf ontrouw zijn, dat is wegkijken en dat wil ik niet meer.

Balans en in mijn kracht komen

Mijn eerste zorg is om weer een beetje in balans te komen. Afleiding helpt. Ik geloof er in dat mijn onbewuste mij helpt. Mijn grootste verlangen is om in mijn eigen kracht te komen. Maar dan écht, van binnenuit. Dit zal in kleine stapjes gaan, dat kan niet anders. Ik ben er van overtuigd, dat dit verlangen mij uit de gevangenis van mijn slachtofferschap zal bevrijden en mij weer in het volle leven zal brengen.

Harry

Gastblog Mariël Groenen – Getriggerd

Getriggerd – Gastblog Mariël Groenen

Mariël Groenen - getriggerdIk ben 42 jaar en ik ben op een feest. Ik sta even alleen op een zeker moment, weg van het feestgedruis. Jos, een man waarmee ik heb staan praten, is me achterna gelopen. Hij trekt me naar zich toe en begint me ineens te zoenen. In mijn hoofd hoor ik “o, nee, NEE!”, maar ik doe niets. Sterker nog, ik werk mee. Het is alsof mijn lijf niet anders kan.

Ik wil dit helemaal niet

Jos neemt me bij de hand mee naar buiten. Ik sputter wat tegen en zeg: “Kunnen we niet beter terug gaan?”. Maar ik tref dovemansoren. Ik loop mee. In mijn hoofd praat ik op mezelf in. “Je wil dit helemaal niet. Ga gewoon terug naar het feest. Waarom doe je dit? Zeg nu dat je niet wilt.” Mijn lijf doet van alles wat ik niet wil. Het laat zich meevoeren en kussen en aanraken. De gedachten uit mijn hoofd kan ik niet omzetten in daden. Ik haat dit. Ik ken het en voel me weer puber.

‘Ik ben puber en ik laat me vaak meenemen door jongens, ook al voelt dat niet goed. Ik ben blij met alle aandacht die ik krijg. Zoenen vind ik niet zo’n probleem maar de jongens willen altijd meer. Het lukt me niet om ze tegen te houden. Als ik nee zeg, ben ik bang dat ze me niet meer leuk vinden. Als ik nee zeg, luisteren ze toch niet. Ik probeer het wel, maar ze gaan altijd door. Hun handen aan mijn borsten en in mijn broek. Het lijkt wel of op mijn voorhoofd staat: “pak me”. Waarom gebeurt dit toch?’

Ik verzamel uiteindelijk al mijn moed en duw Jos wat van me af. “We moeten nu echt teruggaan”, zeg ik, “dit moeten we niet doen!”. Gelukkig laat hij zich dit keer overtuigen en we gaan terug naar binnen. Ik voel me ellendig maar doe alsof er niets aan de hand is. Zouden de anderen het zien?

Ik voel me schuldig

Ik voel me schuldig, stom, een verraadster. Die nacht slaap ik niet, ik huil alleen maar. “Hoe kon ik dit nu laten gebeuren?” Het maalt door mijn hoofd. “Het is mijn schuld. Het is mijn schuld.” De volgende dag biecht ik alles op aan mijn man. Hij begrijpt me niet, maar wordt ook niet boos, niet op mij. Wel op Jos. Hij vindt het vooral vreselijk om te zien hoe ik mezelf naar beneden haal.

Machteloos

Ik zit vreselijk in een dal. Al het zelfvertrouwen dat ik had opgebouwd de laatste jaren, verdwijnt als sneeuw voor de zon. Ik huil de hele dag en voel me machteloos, waardeloos en hulpeloos. Ik kan zo niet functioneren, ik bel mijn collega (therapeut). Ze luistert naar me en helpt me met het transformeren van de ergste blokkades: mijn schuldgevoelens, mijn schaamte en mijn machteloosheid. Het helpt: Ik kijk daardoor milder en minder veroordelend naar de situatie en naar mezelf. Het zorgt er ook voor dat ik mijn dagelijkse werkzaamheden (ik werk nog parttime als HR-Adviseur) weer kan doen. Ook kan ik bij mezelf weer blokkades uit het onderbewuste transformeren wanneer dat nodig is.

Trauma

Een week of twee daarna ben ik bij mijn collega, we zijn een paar dagen samen weg om elkaar beter te leren kennen. We delen ervaringen, geven elkaar feedback, leren met en van elkaar en doen ook gezellige dingen samen. Ze doet ook een transformatiesessie bij mij naar aanleiding van de gebeurtenis met Jos. Er komt opnieuw een lading aan angsten, overtuigingen en emoties boven. Mijn collega voelt dat dit alles gerelateerd is aan een traumatische gebeurtenis op mijn derde jaar. Ze transformeert mijn angsten, overtuigingen en emoties. Overtuigingen als ‘Alleen anderen zijn belangrijk, ik niet en ik heb niets te willen.’ Ik ben bang om te voelen, bang om naar de pijn te gaan, bang voor de waarheid. Na het transformeren, laat het trauma zich zien.

‘Er komen overweldigende gevoelens boven, afschuw, machteloosheid. Ik wil overgeven maar kan het niet. Het is mijn vader. Dat voel ik, dat weet ik. “Nee, nee, het kan niet waar zijn”, gaat er steeds door mijn hoofd. Het is mijn vader. Dat voel ik, dat weet ik. Ondertussen komen de tranen.’

Ik herinner mij

Na een korte periode komt thuis een herinnering boven als ik ’s avonds in mijn bed lig.

‘Ineens lig ik in mijn peuterbed, mijn vader haalt me eruit. Hij legt me op de grond. Ik snap niet wat er gebeurt. Ik voel zijn gewicht op mij, ik voel weer de afschuw en machteloosheid. Ik kan niets doen.’

Dat gevoel, ik wil het van me afduwen. “Nee, nee, het kan niet waar zijn”, roept die stem in mij weer. En ik krijg het gevoel dat ik moet overgeven.

Seksueel misbruikt

Langzaam komt het besef, dringt het tot me door, dat mijn vader mij seksueel heeft misbruikt. Ik wil het niet geloven, kan het haast niet geloven. Hoe kan ik dit accepteren? Ergens hoop ik dat ik het me inbeeld. Mijn gevoelens en de beleving die ik heb gehad, zijn zo duidelijk. De vele problemen die ik in mijn leven heb ondervonden, bijvoorbeeld geen enkele eigenwaarde en zelfvertrouwen hebben, geen grenzen kunnen stellen, grote angsten voor donker, falen, voor mijn eigen bedje zelfs, ondersteunen dit ook. Alleen hoe kan ik het misbruik nu plaatsen? Ik heb van die man gehouden, ik ben loyaal geweest. Die gedachte alleen al maakt me verschrikkelijk boos. Hoe kan dit nu?

Update:

Mariël Groenen schreef en publiceerde inmiddels het boek: ‘De impact van incest op alle levensgebieden’. Bestel het boek hier.

Herbelevingen en hertraumatisering

Het onderscheid tussen herbelevingen en hertraumatisering

Een herbeleving is een hevige, levendige herinnering van een pijnlijk, traumatiserend moment. Een herbeleving wordt veroorzaakt door een trigger. Een trigger bestaat uit een onderdeel van de traumatiserende gebeurtenis (soms een klein, onbelangrijk detail). Of een herbeleving je hertraumatiseert, ligt aan hoe je in staat bent om met die herbeleving om te gaan. Als je de herbeleving ondergaat en je hebt nog niet geleerd hoe je er anders mee om kunt gaan, de ervaring van de herbeleving voelt nog nét zo echt en nét zo verlammend als de eerste keer, dan spreek je van een hertraumatisering.

Herbelevingen kunnen de sleutel tot heling zijn

Wanneer je een herbeleving anders kunt gaan ervaren, verander je de impact die het trauma heeft op je leven. Dat doe je door naar het trauma toe te gaan, het vanuit je volwassen zelf te bekijken en er anders in te gaan staan. De meeste mensen hebben hier hulp van een ervaringsdeskundige of therapeut bij nodig. Al is het maar om het niet alleen te hoeven doorstaan.

Herbeleven? Liever niet in een onveilige situatie

Als je in een herbeleving gaat door een trigger, en je bent in een onveilig situatie of met mensen die je niet vertrouwt, dan wakkert de herbeleving alleen maar meer angst aan. Je handelt zoals je toen handelde (of níet handelde). Dat resulteert in hertraumatisering: Je beleeft de traumatische ervaring opnieuw en wéér sta je er alleen voor. In het ergste geval gaat er iemand opnieuw over je grenzen. En soms ben je zelf degene die jouw grenzen niet kent en respecteert.

Herbelevingen in het dagelijkse leven

Natuurlijk heb je niet altijd in de hand waar en wanneer je in een herbeleving schiet. Je komt in je dagelijkse leven nou eenmaal situaties tegen die je aan het misbruik zullen herinneren. Een trigger is dus niet altijd te voorkomen. Wel is het bíjna altijd mogelijk om aan de situatie te ontsnappen. Door bijvoorbeeld even naar de wc te gaan, om jezelf ‘bij elkaar te rapen’.

Steun bij herbelevingen

Zeker in de beginfase van verwerking kun je, als je jouw trauma’s gaat herbeleven, ondersteuning gebruiken. Dit kan een therapeut zijn of een ervaringsdeskundige: iemand die je kan helpen om er ín te gaan, maar ook om er weer uit te komen. Daarbij is het heel belangrijk dat je die persoon kunt vertrouwen. Maar juist vertrouwen is vaak diep beschadigd geraakt. Eerst moet je dus werken aan vertrouwen.

Oefenen met vertrouwen

Vertrouwen kun je alleen maar in je eigen tempo opbouwen en meestal gaat dat langzaam. Je probeert eens wat, je vertelt eens wat en als de therapeut ‘goed’ reageert, dan kun je een klein beetje meer ademhalen. Je voelt je begrepen en minder alleen. Langzaam bouw je op die manier wat vertrouwen op en durf je steeds meer van jezelf te laten zien.

Niet te snel naar herbeleving van het trauma

De taak van de therapeut is om goed te luisteren en om het tempo van jou te volgen. Tegelijk kan de verwerking alleen maar plaatsvinden als je ook werkelijk naar het trauma toe gaat. Dat mag in kleine stapjes, net waar je aan toe bent, maar je bent wél aan het werk. Voor de therapeut betekent dit vaak: geduld en op zijn handen zitten. Wachten totdat er een opening is, tot er meer ruimte komt. In de tussentijd is er werk te doen aan kleine dingen. Dagelijkse dingen waar je tegenaan loopt, die vaak een gevolg zijn van de langetermijneffecten van het seksueel misbruik. Als de therapeut je kan helpen dit te duiden, dan bouw je langzaam vertrouwen in de therapeut op en kan het diepere trauma langzaam ontbloot worden.

Herbelevingen kun je inzetten!

Herbelevingen kunnen helend zijn, als je er op het moment van de herbeleving anders mee om kunt gaan dan je in de originele situatie deed. Als er een ondersteuner bij is, dan kantelt de situatie al: Je bent niet alleen, maar met iemand die je vertrouwt. Als je daarnaast, in de beginfase van therapie, al één en ander aan hulpmiddelen hebt geleerd dan kun je gedoseerd gaan herbeleven.

Gedoseerd herbeleven

Het hart van de therapie is volgens mij het gedoseerd herbeleven en naar aanleiding van die herbeleving het herkaderen van de traumatische ervaring. De therapeut helpt je om de herbeleving in te gaan, door mee te kijken naar triggers die jou al bekend zijn. Daarmee kun je een herbeleving zelf triggeren. Er is een groot verschil tussen een spontane, getriggerde herbeleving die je alleen maar ondergaat en een gedoseerde herbeleving waar je controle over hebt en keuzes in maakt. Daarvoor is het van belang om hulpmiddelen paraat te hebben:

  • zinnetjes waarmee je jezelf gerust kunt stellen
  • ademhalingsoefeningen
  • grondingsoefeningen
  • manieren waarmee je jezelf (of waarmee jouw therapeut jou) terug kan halen naar het hier en nu, als je in paniek dreigt te raken

De herbeleving veranderen, het trauma helen

Het verleden kan je niet veranderen. Dat hoeft ook niet want het verleden is voorbij. Maar hoe je met jouw herinneringen omgaat, dat kan je wél veranderen. Dat is niet eenvoudig, want veel van je reacties zijn semi-automatisch. Je wordt getriggerd en boem, daar is die herinnering weer. Maar wat gebeurt er als je in kunt grijpen in die herinnering? Als je niet meer alleen bent ? Als je beseft dat je nu groot bent en allang niet meer zo hulpeloos en machteloos als toen. Dan verandert het.

Nooit meer bang zijn voor herbelevingen

Helen zorgt er voor dat je niet meer bang hoeft te zijn voor triggers en herbelevingen. Natuurlijk: fijn worden ze nooit. Niemand kijkt voor zijn plezier naar zijn of haar eigen trauma’s. Maar als je je eigen herinneringen durft te herbeleven, met hulp, met je hulpmiddelen en vanuit je volwassen ik, dan verliezen ze de doodsgreep die ze op je heden hebben. Dan kom je los van de angst.

Bevrijd van de automatische piloot

De automatismen die je hebt ontwikkeld als kind, de afweermechanismen, hebben je goed gediend. De automatische piloot heeft gezorgd dat je jouw jeugd overleefd hebt en als zodanig kan je dankbaar zijn voor deze afweermechanismen. Na de verwerking is het tijd om de stuurknuppel van je leven weer over te nemen en zelf sturing te geven aan je eigen vliegtuig.

Leven na therapie

Na therapie neem je zelf de leiding over je eigen leven. Dat is soms heel spannend, maar dat is niet erg. Het leven is een groot avontuur en daar hoort een zekere mate van spanning gewoon bij. Het is niet zomaar een ‘happy end’, maar veel meer een nieuw begin. Je gaat in je leven moeilijke en makkelijke dingen tegenkomen, leuke en vervelende ervaringen hebben, geluk en pech: Alles wat je in een normaal mensenleven kunt tegenkomen. Helen is geen toegangspoort tot de hemel, maar een toegangspoort tot het echte leven. Met ups én downs. Jouw eigen leven, om naar eigen inzicht invulling aan te geven.

Zoek jij hulp?

Therapeuten die kennis hebben van seksueel misbruik en de lange termijn effecten daarvan vindt je op: Hulpverlening na seksueel misbruik