Acht tips voor angst bij de Tandarts

Wat de doen als je bang bent voor de tandarts

Via Facebook ontving ik onderstaand artikel, over wat te doen bij angst voor de tandarts. Dank je wel Annelies, dat ik dit hier mag publiceren!

Veel mensen die misbruikt zijn, zijn heel bang om naar de tandarts te gaan. Vaak zijn ze jaren niet geweest, gaan niet, ook al hebben ze kiespijn. De angst voor de tandarts is vaak TE groot, zo groot dat zelfs pijn van een rot gebit, een aanvaardbare prijs is voor het niet geconfronteerd hoeven te worden met angst. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben: van sociaal isolement vanwege schaamte over het gebit tot lichamelijke klachten ten gevolge van het slechte gebit zoals hartklachten en maagproblemen.

Triggers door machteloosheid bij de tandarts

De angst komt vaak voort uit het machteloze gevoel wat mensen ervaren als ze op de stoel bij de tandarts doet liggen. Dit gevoel triggert hen, doet hen denken aan het misbruik. Het geeft ze het gevoel de controle kwijt te zijn, iets wat ze tijdens het misbruik ook ervaren hebben. Bepaalde instrumenten kunnen ook associaties oproepen. Mensen kunnen gaan kokhalzen en in paniek raken. Om dat allemaal niet te hoeven ervaren, gaan ze maar liever helemaal niet meer.

Een heel normale angst

Het is niet vreemd om deze angst te hebben wanneer je bent misbruikt. Heel veel mensen in dezelfde situatie als jij ervaren deze angst ook.

Acht tips voor bij de tandarts

Er zijn wel een aantal dingen die je kunt doen tegen angst voor de tandarts. Ook als je wel naar de tandarts gaat, ondanks je angst, kun je deze tips toepassen:

1. Spreek tegen de tandarts uit dat je heel bang bent

Waardoor het komt dat je zo bang bent, is niet zo relevant. Het is wel van belang om uit te leggen waarvoor je zo bang bent. Bijvoorbeeld, de stoel, de boor, de haak. De tandarts kan hier rekening mee houden.

2. Spreek een gebaar af

Spreek met de tandarts een gebaar af, waarmee voor hem duidelijk is, dat je het niet langer volhoud, zodat hij stopt. Kijk daarna samen óf en zoja hoe jullie verder gaan met de behandeling of de controle.

3. Laat de tandarts uitleggen wat hij precies gaat doen

Sommige mensen krijgen een beetje idee van controle hierdoor en worden niet overvallen door een handeling. Je schrikt er dan minder van en dat kan helpen om het vol te houden.

4. Het kan helpen als je ziet wat er gebeurt

Dat kan bijvoorbeeld door een spiegel vast te houden. Dit is niet voor iedereen helpend, maar als je erg angstig bent is dit zeker de moeite waard om uit te proberen.

5. Zorg voor een koptelefoon met muziek

Sommige tandartsen werken al met een koptelefoon voor de patiënt. Als geluiden voor jou de trigger zijn, kan dit helpen geluiden te reduceren. Neem desnoods je eigen muziekapparaat mee!

6. Ademhaling

Ademhaling! Leg je hand op je buik, en probeer met je buik je hand zo ver mogelijk omhoog te duwen. Adem goed in via je neus, uit via je mond. Door op je ademhaling te letten kun je je angst de baas.

7. Handel bij paniek

Komt er paniek? Geef het stopsignaal en probeer rustig te worden. Dit kan door te praten met de assistente/tandarts, met je ogen afleiding te zoeken bij posters en kindertekeningen of een tv. Tegenwoordig hebben tandartsen ook wel een flatscreen tegen het plafond, als dat zo is. kan dit ook een stuk afleiding bieden.

8. Neem iemand mee

Een vriend of vriendin meenemen, waar jij je veilig bij voelt kan je helpen om te zorgen dat je de angst de baas kunt blijven. Laat je maatje tegen je praten, maakt niet uit waar het over gaat, als je maar afleiding hebt van je eigen gedachten!

Centrum voor bijzondere tandheelkunde

Mocht het desondanks niet lukken, zijn er nog een aantal mogelijkheden. Je tandarts of je huisarts kan je doorverwijzen naar een centrum voor bijzondere tandheelkunde. Deze centra zijn verspreid over het hele land. Ze kennen helaas wel een flinke wachttijd, omdat naast het helpen van angstpatiënten, hun voornaamste taak bestaat uit behandeling van (verstandelijk) gehandicapten, bejaarden in verpleegtehuizen en angstige kinderen.

Leren omgaan met de angst voor de tandarts

Binnen deze centra bieden ze trainingen aan en is de bedoeling dat je uiteindelijk weer teruggaat naar een reguliere tandartspraktijk. Ze kunnen werken met hypnose, lachgas, ondersteunende psychotherapie, mindfullness en als het anders echt niet kan: narcose. Veelal is de bedoeling van een behandeling onder volledige narcose: je weer een frisse start te geven met je gebit en van daaruit je weer te laten wennen aan een “gewone behandeling”.

Angst zit niet in de opleiding van tandartsen

Houd er rekening mee, dat “angst” wel wordt aangestipt in een opleiding voor een tandarts, maar dat de “ins en outs” niet worden behandeld, evenmin hoe ze er mee om moeten gaan. Gelukkig hebben veel tandartsen wel begrip voor angstige patiënten en willen best met je meedenken. Lukt het echter niet met jouw tandarts, geef dit dan aan en ga naar een ander. Het gaat om jouw welzijn!

Via deze link, kun je 33 centra voor bijzondere tandheelkunde vinden.

Kun je van seksueel misbruik homo of lesbisch worden?

Wat is het effect van seksueel misbruik op je seksualiteit?

Het effect van seksueel misbruik op je seksualiteit is voor iedereen anders, maar er zijn toch een aantal dingen die vrij algemeen gelden voor mensen die seksueel misbruikt zijn. Het eerste is: De normale seksuele ontwikkeling wordt verstoord. Mannen reageren meestal anders op seksueel misbruik dan vrouwen. Ook is de leeftijd ten tijde van het misbruik van invloed, alsook de mate waarin er sprake is geweest van geweld of dwang.

Nadenken over je seksualiteit

Eén van de meest voor de hand liggende effecten van seksueel misbruik is dat je, meer dan gemiddeld, nadenkt over je seksualiteit. De sekse van de misbruiker kan je aan het twijfelen brengen over je seksuele identiteit.

Seksuele identiteit

Met name jongens / mannen die misbruikt zijn, zijn vaak bang dat ze homoseksueel zijn geworden door het misbruik, omdat hun lichaam reageerde op de (vaak mannelijke) misbruiker. Voor vrouwen geldt vaak het omgekeerde: wanneer ze door een man misbruikt zijn kunnen zij een aversie naar mannen toe ontwikkelen, waardoor ze zich afvragen of ze niet lesbisch zijn.

Kun je van seksueel misbruik homoseksueel of lesbisch worden?

Of homoseksualiteit is aangeboren of aangeleerd als geaardheid, daar zal de wereld nog wel menigmaal een discussie over voeren. Bijna alle slachtoffers van seksueel misbruik rapporteren verwarring over hun seksuele identiteit en hun seksuele voorkeur. Lesbische en homoseksuele gevoelens komen vaak voor bij mensen die seksueel misbruikt zijn. Ik ken geen onderzoeken waaruit blijkt dat het vaker voorkomt dan in de ‘controlegroep’ (mensen die niet misbruikt zijn).

Hoe het voor mij zit

Ook ik heb me vaak afgevraagd of ik nou door het misbruik lesbisch (en later biseksueel) ben geworden of dat het ’toch al in me zat’. Het lastige van die vraag is, dat je er geen antwoord op kunt vinden. Je kunt niet teruggaan en je leven overdoen: je bent misbruikt, dat heeft zijn invloed. Een vraag waarop je onmogelijk het antwoord kunt achterhalen, kun je uiteindelijk beter loslaten. Dat heeft wat moeite gekost, maar ik heb het losgelaten. Ik ben nu wie ik ben, door al mijn ervaringen, inclusief het misbruik.

Loslaten en verdergaan

Ongeacht het antwoord op die vraag (dat je nooit met zekerheid zult krijgen) zul je het met jezelf zoals je nu bent, moeten doen. Je kunt jezelf helemaal gek maken als je je blijft afvragen hoe je leven zou zijn gelopen zonder seksueel misbruik. Of je dan dezelfde keuzes zou maken, qua seksuele voorkeur, qua partnerkeuze. Maar ook als je blijft nadenken over de invloed van seksueel misbruik op belangrijke thema’s als ‘Hoe sta ik in een relatie?’, ´Wat betekent seks eigenlijk voor me?’ en ‘Wil ik een gezin?’, kun je daarin vastlopen.

Een (seksuele) relatie is niet vanzelfsprekend

Waar anderen wellicht ‘als vanzelf’ in een heteroseksueel huwelijk belanden, is zo´n relatie voor iemand die seksueel misbruikt is, zeker niet vanzelfsprekend. Sommige overlevers besluiten om nooit meer iemand zo dichtbij te laten komen. Anderen lijken geen problemen te hebben met het vinden van een partner, maar krijgen binnen hun relatie moeite met seksualiteit of hun seksuele identiteit. Triggers en herbelevingen kunnen seksualiteit tot ver in de volwassenheid danig verstoren, voor een aantal mensen reden om seksualiteit af te zweren, soms zelfs binnen hun huwelijk.

Acceptatie van alles wat je nú bent

Wie je zou zijn geweest als je niet seksueel misbruikt zou zijn, kan je niet weten. Om dat te accepteren moet je door een rouwproces heen over alles wat had kunnen zijn als je niet … . Pas als je vrede hebt met wie je nu bent, hoe je nu in elkaar steekt, ook op seksueel gebied, wordt het gemakkelijker om los te laten waar je seksuele geaardheid vandaan komt.

De sleutel tot tevredenheid en geluk zit in acceptatie

Als je kunt accepteren dat het is zoals het is, dat jij bent en mag zijn zoals je nu bent. Dat het wellicht een effect is van seksueel misbruik, maar dat jij er nu de regie over hebt. Als je dat allemaal kunt accepteren, dan heb je jouw eigen seksualiteit heroverd en ben jij degene die bepaalt wat je op het gebied van seksualiteit wilt en toelaat. Dan maakt het niet meer uit wat heeft gemaakt dat je homoseksueel of lesbisch bent. Of het komt doordat je seksueel misbruikt bent, of dat het al in je zat.

Praten over seksualiteit

Wil je meer duidelijkheid over hoe je kunt helen van seksueel misbruik en hoe je tot die acceptatie kunt komen? Meer weten over hoe seksueel misbruik jouw leven (heeft) beïnvloed en wat je daaraan kunt doen?

Bestel nu mijn boek

Recensie van het boek ‘Een ontmoeting met jezelf’ van Diana Bergsma

Een ontmoeting met 18 bijzondere vrouwen (plus jezelf)

Diana Bergsma heeft een boek geschreven met een bijzonder concept. In plaats van zelf de schrijfster te zijn heeft zij mensen met een bijzonder verhaal gevraagd hun verhaal op te schrijven en is zij als coach/schrijfcoach betrokken geweest bij het op schrift stellen van 18 verschillende verhalen van vrouwen die iets bijzonders hebben meegemaakt en daar op een krachtige manier mee om zijn gegaan.

Het resultaat is een prachtig boek dat zeker in je koffer hoort als je op vakantie gaat. Ik heb steeds een verhaal uit het boek gelezen, elk dag één. Elke dag een bijzonder verhaal over iemand die in haar kracht is gaan staan, die bijzondere problemen te overwinnen had en dat op eigenzinnige wijze is aangegaan. Problemen als anorexia, ongewild kinderloos zijn, burn out, heimwee na een emigratie en ja, ook seksueel misbruik.

Diana benaderde mij op de lancering van mijn boek over de mogelijkheid om mijn verhaal ook te vertellen in haar boek. ‘Want’, zo zei ze, ’tot mijn eigen verbazing staat er nog geen verhaal over seksueel misbruik in.’ Ze heeft nog stevig met haar uitgever moeten onderhandelen over het toevoegen van nog een verhaal, omdat het boek in principe klaar was om gedrukt te worden. Maar omdat ik schrijfster ben en binnen 2 weken van de eerste versie naar het uiteindelijke verhaal kon gaan, ging hij akkoord. Het resultaat is een bijzonder boek.

Ik heb de samenwerking met Diana als heel prettig ervaren. Haar vragen en opmerkingen bij mijn verhaal hebben gemaakt dat het, ondanks het feit dat het een hele korte versie is, van mijn ervaringen met seksueel misbruik, is het toch een compleet verhaal. Ze is een geweldige schrijfcoach die mij in elk geval snel bij de essentie kon brengen en daarmee zijn zowel mijn verhaal als die van anderen een sterk verhaal geworden. Een boek om te koesteren.

Leven met een geheim

Het grote geheim

Seksueel misbruik is nog steeds een groot taboe. Het is voor veel mensen moeilijk om over te spreken. Dat geldt niet alleen voor de mensen die het meegemaakt hebben. Sterker nog, ik denk dat die er misschien wel het gemakkelijkst over kunnen praten. Wel blijft het heel moeilijk om er over te beginnen. Want lang niet iedereen is bereid te luisteren naar je, als je het geheim doorbreekt.

Traumareactie 1: ontkenning

De realiteit dat  1 op de 4 meisjes en 1 op de 6 jongens seksueel misbruikt worden vóór hun 16e verjaardag, vinden we niet fijn. Een traumareactie op die werkelijkheid is ontkenning. We ontkennen de werkelijkheid door er niet over te praten.

Traumareactie 2: Marginaliseren

Meer dan 80% van het seksueel misbruik gebeurt gewoon thuis, maar dat willen we niet weten. We proberen het probleem te marginaliseren door te praten over pedo’s. Als ‘enge mannen’ de boosdoeners zijn, dan hoef je niet kritisch te kijken naar wat jouw partner met de kinderen doet. Of wat je oudste kind uitvreet. Doordat we onze ogen en oren sluiten kan het misbruik voortduren.

Traumareactie 3: NIMBY

NIMBY is een Engels anagram voor ‘Not In My Back Yard’. We zijn misschien bereid om te geloven dat het ver weg gebeurt. We maken ons hard voor India of Aruba. Ik hoor maar al te vaak: ‘Maar ik ken helemaal niemand die seksueel misbruikt is’. Dan vraag ik: ‘Vraag je er wel eens naar dan?’ Bijna niemand doet dat en zo blijft het taboe bestaan.

Ik daag mensen uit: praat er eens over

Als ik iemand na die uitdaging weer spreek gaat het meestal zo: ‘Ik heb mensen over je boek verteld en ik viel helemaal achterover van verbazing. Ik ken wél mensen die seksueel misbruikt zijn, ik wist het alleen niet van hen.’ Soms gaat het dan om iemands beste vriendin, iemand van de club of zelfs een familielid. En meestal blijft het niet bij één enkeling.

De prijs van geheimhouding is eenzaamheid

De menselijke natuur is erop gericht om samen te leven. De mens is geneigd om het leven met elkaar te delen, anderen te zoeken die bij je passen en te praten over wat je zoal bezighoudt. Kijk maar eens rond op facebook: zelfs de meest triviale feiten willen we delen met anderen.

Alleen zijn met een groot en pijnlijk geheim

Wanneer je een groot geheim hebt dat je niet kunt delen, dan sta je werkelijk alleen. Niemand mag immers weten waar jij mee worstelt? De misbruiker heeft je vaak gewaarschuwd: ‘Praat hier niet over, men zal het niet begrijpen.’ Schaamte en schuldgevoel doen de rest, om te voorkomen dat het kind gaat praten.

Het doorbreken van het geheim

Het doorbreken van de stilte rondom seksueel misbruik is een wanhopige individuele strijd tegen allerlei boodschappen die je als kind voor zoete koek geslikt hebt. Alle bedreigingen, verwarring, schuldgevoelens en schaamte ten spijt zijn er gelukkig steeds meer mensen die durven zeggen #metoo. De kracht van deze overlevers is enorm! Maar naast de invloed van de misbruiker is nóg een factor die mede bepaalt of je erover durft te praten:

Wie durft te zeggen #ikluister?

Er wordt gelukkig tegenwoordig in de media meer gepraat over seksueel misbruik. Maar laten we daarbij het belangrijkste in de gaten houden: Het is fijn als iemand luistert. Iemmand die niet in afweerreacties schiet, die jouw werkelijkheid niet ontkent. Die niet roept dat je dan maar aangifte moet gaan doen. Gewoon iemand die zegt #ikluister.

Zijn wij klaar om te spreken? Is de maatschappij klaar om te luisteren?

Het taboe zal doorbroken worden, het onderwerp is te belangrijk. We staan voor de taak om een taal te vinden om over de ervaring van seksueel misbruik te praten. Een taal die de brug kan vormen over al die traumareacties en afweer heen.

Hel(d)en van seksueel misbruik

Van helen wordt je een held of heldin. Je moet ervoor door de hel van je eigen herinneringen. Het vraagt moed want in jouw herinneringen huizen jouw grootste angsten, jouw grootste verdriet. Het vraagt doorzettingsvermogen om deze reis naar heling te volbrengen. Je hebt er hulp bij nodig, niet voor niets heeft elke held een ‘sidekick’.

Bestel het boek hier en begin jouw heldenreis!