Vandaag is de grote dag voor Helen van seksueel misbruik

Een mijlpaal

Helen van seksueel misbruik

Vandaag op 26 februari 2013, mijn 49e verjaardag, ziet mijn boek het licht en gaat het de wereld in. Het is een mooi proces geweest van start tot finish. Vandaag vieren we het feest van helen van seksueel misbruik.

Hoe het begon

Het begon allemaal met een uitdaging op een Amerikaanse blogsite. ‘Schrijf 30 blogs in 30 dagen’ stond er. Dat leek me geweldig, maar, besloot ik, dan moet het wel ergens over gaan. Iets waar ik uit persoonlijke ervaring en mijn groeiende ervaring als coach veel van wist, was helen van seksueel misbruik. Dus daar schreef ik over. De 30 blogs in 30 dagen heb ik niet gehaald, ik schreef er 29. Daarnaast kwam ik er vrij snel achter dat de actie allang niet meer liep. Maar de uitdaging die ik mezelf stelde, steeg daar toch al bovenuit.

Ik ben geheeld van seksueel misbruik

Ik heb hele discussies gehad met mensen die beweerden dat dit niet kon, dat je toch altijd slachtoffer zal blijven. Dat je levenslang getekend bent door die ervaringen. Ik ben geheeld. Ik bewijs met mijn leven dat het ook anders kan. Seksueel misbruik is één van de vele ervaringen in mijn leven en allang niet meer het meest bepalende feit.

Het is geen eenvoudige klus

Het is een lange reis geweest om daar te komen, dat wel. De zoektocht langs diverse vormen van hulpverlening, de confrontatie met mezelf in allerlei situaties, zeker in het intieme stuk, alles wat ik heb gedaan om te helen heeft mij veel gebracht. Heeft van mij een zachter, warmer en liefdevoller mens gemaakt.

Wie zou ik anders geworden zijn?

Ben ik wie ik geweest zou zijn, als ik niet seksueel misbruikt was? Waarschijnlijk niet, maar dat hoeft ook niet. Ik heb gerouwd om degene die ik wellicht had kunnen worden. Ik vier de vrouw die ik vandaag, op mijn 49e verjaardag ben.

Helen kán. Het kan écht

Helen van seksueel misbruik kán. Het wordt tijd dat we onszelf en elkaar toestemming geven om misbruik achter ons te laten. Elkaar niet meer wijsmaken dat je levenslang hebt, omdat je nou eenmaal vroeg in je jeugd een diep beschadigende ervaring hebt gehad.

Het was erg, maar het is voorbij

Ja het was erg. Ja, het was indringend. Ja, het is moeilijk om daarna de draad op te pakken. Maar het kan wél! Je hoeft niet je leven lang slachtoffer te zijn, van wat je in je vroege jeugd is overkomen. Ik ken mensen die op hele jonge leeftijd de meest verschikkelijke vormen van misbruik hebben meegemaakt die nu volle, rijke, liefdevolle levens leiden. Die warme gezinnen stichten en geen traumatische herbelevingen meer hebben.

Het is tijd om te helen. Hoog tijd

Ben jij als kind seksueel misbruikt? Wil jij ook helen? Lees dan mijn boek, informeer jezelf breed over seksueel misbruik en zoek goede hulp.

Hulpbronnen

In de boekwinkel van deze site zijn diverse boeken te koop die je kunnen helpen om je proces te ondersteunen.

Op hulpverlening na seksueel misbruik vind je informatie over diverse therapieën én een aantal hulpverleners waar ik vertrouwen in heb.

Grenzen: geen nee kennen

Seksueel misbruik heeft invloed op hoe je met grenzen omgaat. Doordat jouw grenzen niet gerespecteerd zijn op jonge leeftijd, leerde je onvoldoende om op te komen voor jezelf. Het had toch geen zin om te zeggen dat je iets niet wilt: de ander had de macht. Er zijn twee manieren waarop je het gebrek aan grenzen tegen kunt komen in je leven.

Je eigen grenzen niet kennen

Als je weinig gelegenheid hebt gehad om je eigen grenzen aan te geven, omdat ze toch met voeten getreden werden, had het ook weinig zin om je grenzen te verkennen of ontwikkelen. Soms weet je letterlijk niet meer wat je wel of niet wilt. Gewoon, omdat je daar te weinig ervaring mee hebt.

Willoosheid

Je hebt de kans niet gehad om jezelf te ontwikkelen. Je wordt dan in feite willoos. Als iemand zegt we gaan linksaf ga je links, zegt hij/zij rechts dan ga je rechts, op de automatische piloot. Maar wat je zelf leuk en fijn vindt, dat weet je niet. Als je als kind al willoos gemaakt bent, heb je vaak als volwassene ook weinig te zeggen over wat je wilt. Je leeft op de automatische piloot.

Effecten als kind en als volwassene

Als kind ben je dan volgzaam, gehoorzaam. Het soort kind waarvan mijn moeder zou zeggen: ‘Da’s zo’n lief kind, je hebt er geen kind aan’. Ook als volwassene laat je de anderen voor je beslissen. Dat klinkt acceptabel, misschien zelfs gemakkelijk, totdat je dat een poosje geleefd hebt. Je gevoelens over wat je wel en niet fijn vindt in het leven zijn zo diep weggestopt dat je leven leeg is. Depressief, doods.

De andere kant: De grenzen van de ander niet kennen

Een ander gevolg kan zijn dat je de grenzen van de ander niet (h)erkent en respecteert. Dat kan een soort keuze zijn: ‘Als mijn grenzen er niet toe deden, waarom zou ik dan die van een ander respecteren’, maar meestal ben je er gewoon niet bewust van. Je ziet eenvoudigweg niet waar de grenzen van de ander lopen, je hebt er geen antenne’s voor ontwikkeld. Dat ‘nee’ gewoon ‘nee’ kan betekenen komt niet eens in je op: je hebt daar geen ervaring mee.

Problemen door gebrek aan grenzen

Het is niet moeilijk om te bedenken hoe je hiermee in de problemen kunt komen. Als je zelf niet aan het stuur zit van je leven, hangt het vooral af van in welke omgeving je verkeert of het goed met je gaat. Doordat je weinig kennis hebt van grenzen en hoe je die kunt voelen en bewaken, kom je vaker dan gemiddeld in situaties die opnieuw tot misbruik kunnen leiden.

Patronen van herhaald slachtofferschap

Je ziet vaak een patroon van herhaald slachtofferschap bij seksueel misbruik. Afhankelijk van je omgeving kun je in de problemen komen met drank en drugs, geweld of grensoverschrijdend seksueel gedrag.  Maar je kunt ook gewoon je in allerlei bochten wringen om het anderen naar de zin te maken, zonder enige rekenschap te geven aan wat jij eigenlijk wilt. Of omgekeerd, alleen je eigen zin doordrijven, zonder rekening te houden met anderen.

Leren voelen waar de grens loopt

Leren om je grens te voelen, en van daaruit leren om je grens ook te stellen, is een belangrijke stap in het helen van seksueel misbruik. De eerste keer dat je nee zegt is doodeng én een enorme bevrijding.

Je zelfbeschikkingsrecht heroveren

Pas als je gaat ervaren dat jouw nee er mag zijn, kun je ook volmondig ergens ja op zeggen. Dan heb je jouw zelfbeschikkingsrecht heroverd en daarmee ben je een stapje dichter bij jezelf gekomen. Je zit weer aan het stuur van je eigen leven.

Wil jij aan de slag met grenzen?

Om te leren grenzen aan te geven is bijvoorbeeld lichaamsgerichte therapie heel geschikt. Ook inzicht in wat jou beweegt, kan helpen om hier beter mee om te leren gaan. Therapeuten die weten wat er speelt bij seksueel misbruik vind je op: Hulpverlening na seksueel misbruik

Eerst meer lezen over helen van seksueel misbruik? In onze boekenwinkel vind je veel informatie.

Mijn partner is overlever van seksueel misbruik

Je partner heeft seksueel misbruik meegemaakt

Op enig moment in de relatie kom je dit te weten. In een ideale wereld zou je dit van je partner weten voordat je een relatie aangaat zodat je in elk geval de illusie kunt hebben dat je er met open ogen ingaat. Ook dan kom je bijna zeker nog dingen tegen die je niet had verwacht.

Soms weet de partner het niet bij aanvang

Sommige overlevers van seksueel misbruik weten niet dat ze misbruikt zijn, door verdringing of dissociatie. Anderen weten het wel maar kunnen of willen er (nog) niet over praten. De schuld en schaamte die rond seksueel misbruik hangt maakt het moeilijk om over te praten. Dat is waarom het vaak niet of niet op tijd gebeurt. Als partner wordt je dan plotseling geconfronteerd met een feit uit het verleden. Je lief is leed aangedaan door een ander.

Boos worden

Boos worden is een natuurlijke reactie. Maar voor je lief is boos worden is vaak een onveilige reactie. Het is niet gemakkelijk om je te realiseren dat je lief, als hij of zij voor het eerst gaat vertellen over het seksueel misbruik misschien nog niet eens boos is.

Loyaliteit

Zeker als het misbruik in de gezinssituatie heeft plaatsgevonden spelen er vaak verwarde loyaliteiten. Jouw boosheid kan dan zelfs een tegenreactie van je partner geven. Hij of zij gaat dan ineens de misbruiker verdedigen. Wat belangrijk is om te onthouden: voor jou is dit feit een bommetje dat net op je kop gegooid is. Je partner leeft echter al jaren met deze waarheid, bewust, halfbewust of onbewust.

Partners hebben hulp nodig

In mijn praktijk heb ik evenveel partners als overlevers van seksueel misbruik. Partners die hulp zoeken, omadt ze lange tijd geprobeerd hebben om de ideale partner te zijn en daar stuk op zijn gelopen. Die zich afvragen: ‘Wordt het ooit beter? Wordt het ooit weer normaal?’

Secundair trauma

Waar partners mee worstelen zijn dingen die in de normale verwachting van een relatie horen, die in deze relatie niet of nauwelijks gebeuren. Jarenlang zonder enige vorm van contact leven. Of seksualiteit en intimiteit zijn volledig uit de relatie verdwenen, zelfs handje vasthouden is taboe. Emotionele uitbarstingen die onvoorspelbaar (want getriggerd) zijn. De eenzaamheid in zo’n relatie is groot en het is niet overdreven om te spreken van een secundair trauma.

Kun je mijn partner helen?

Deze partners komen dan bij mij met de vraag: ‘Kun je mijn partner helen.’
Bij navraag blijkt de partner die seksueel misbruik heeft meegemaakt dan niet op de hoogte te zijn van de hulpvraag en ook niet gemotiveerd te zijn om hulp te zoeken. Nee, de partner helen kan ik niet. Maar ik kan je wel leren om beter om te gaan met de langetermijngevolgen van seksueel misbruik zoals die zich in je partner manifesteren.

Zoek hulp voor jezelf

De belangrijkste tip is dan ook, zoek hulp voor jezelf. Het is een waarheid als een koe, dat je een ander niet kunt veranderen. Het enige wat je kunt veranderen, is jouw reactie op die ander. Vaak zitten mensen in een relatie samen in een vast, voorspelbaar patroon.

Stop met op eieren lopen

In dit soort relaties is het vaak de partner die op eieren loopt om de ‘zielige’ overlever van seksueel misbruik vooral niet te triggeren. De uitweg is om het patroon te leren doorzien, je er bewust van worden. Te kijken hoe je zou willen dat het anders was en dat dan goed te communiceren.

Boek voor jou als partner

een boek voor jou als partnerIk schreef deze blog in 2013, maar het thema liet mij niet los. Wat doe je als je partner seksueel misbruikt is? Daarom heb ik in april 2016 een boek uitgebracht speciaal voor partners van mensen die misbruikt zijn, getiteld: ‘Partners in beeld. Seksueel misbruik raakt het hart van je relatie.’

In het boek vind je herkenning, erkenning en praktische tips. Het is gebaseerd op mijn ervaringen in de praktijk als coach en interviews die ik met een aantal partners heb gehouden.

Te koop via de boekenwinkel

Automutilatie en zelfpijniging na seksueel misbruik

Seksueel misbruik en automutilatie

Seksueel misbruik plaatst een kind in een positie van machteloosheid. Je kunt je niet verweren, omdat de volwassene (of het oudere kind) de macht heeft en jou onderdrukt. De dader heeft er groot belang bij dat jij niet gaat praten. Dat je je onderwerpt en overgeeft. Dat kan op allerlei manieren, van grof geweld tot verfijnde manipulatie, van dreigementen tot het medeplichtig maken.

Je autonomie heroveren

Automutilatie kan een (wanhopige) manier zijn om iets van je autonomie te heroveren. Dit is iets waar jij controle over hebt. Soms is het een signaal naar buiten toe. Als je op zichtbare plekken snijdt, hoop je misschien dat iemand het opmerkt en dat je hulp krijgt. Soms is het jouw geheim, een wereld waar niemand bij mag. Een plek waar alleen jij van weet en ervaar je daar een soort controle en veiligheid.

Automutilatie heeft een doel

In de hulpverlening gaat men er vaak van uit dat het stoppen van de automutilatie de eerste stap is. Hiermee gaat men voorbij aan het feit dat het gedrag een doel heeft! Het is een symptoom, geen op zichzelf staande stoornis. Het is een poging om iets op te lossen, hoe onhandig en schadelijk ook. Je kunt ook op een andere manier met automutileren om  gaan. Door te kijken welk doel het gedrag dient en daar andere oplossingen voor te zoeken.

Onderzoek wat het doel van de automutilatie is

Wanneer je het doel van het automutileren (bij jou, want het betekent niet voor iedereen hetzelfde) kunt achterhalen, kun je gericht kijken naar andere manieren om hetzelfde te bereiken. Manieren die niet (of minder) schadelijk zijn voor de gezondheid. Zo kun je op een minder ingrijpende manier van het automutileren af komen.

Mogelijke doelen van automutileren

Ik noem hieronder een aantal mogelijke doelen van automutileren en doe suggesties voor vervangende handelingen/mogelijkheden om de spanning op te lossen.

Gaat het om bestraffen?

Bij straf hoort pijn. Je kunt jezelf te pijnigen op manieren die geen schade doen aan je lijf, zoals je handen in een bak met ijsblokjes steken. Doe dat lang genoeg en als je ze eruit haalt, zullen ze nog een poos flink pijn doen.

Gaat het om voelen dat je leeft?

Sport kan een uitkomst bieden, heel hard lopen of fietsen bijvoorbeeld (pas op: extreem veel sporten kan juist weer een risico opleveren). Extreme sporten waarbij veel adrenaline vrijkomt kan je een gevoel geven dat je leeft en kan automutilatie vervangen.

Vlucht je voor gedachten, herbelevingen en paniek?

Ademhalingsoefeningen kunnen je daar bij helpen, mindfulness of andere aandachtsoefeningen. Je kunt ook kijken of afleiding soelaas biedt.  Zit je in een herbeleving of dreig je daar naar toe te gaan? Neem heel bewust je omgeving waar. Welke kleur heeft je stoel? Hoe groot is het patroon op je kleding? Tellen kan ook helpen.

Ben je gedissocieerd?

Ben je letterlijk uit je lijf? Ga heel bewust voelen hoe je zit, elke zenuw elke spier. Of neem een huisdier/hulphond. Huisdieren zijn in wisselende mate gevoelig voor paniek en dissociatie en kunnen enorm helpen doordat ze oordeelvrij aanwezig zijn. Hulphonden zijn speciaal getraind (op maat) om dissociatie te herkennen en leren om jou weer terug te brengen.

Andere oplossingen ipv automutilatie geven je rust en ruimte

Door te experimenteren met andere oplossingen voor hetzelfde probleem, kom je uiteindelijk bij een manier die werkt voor jou. Een manier die de cyclus van zelfbeschadiging doorbreekt en die je de rust en ruimte geeft. Dat geeft je de tijd om te gaan werken aan het echte probleem.

Het probleem achter de automutilatie aanpakken

De automutilatie deed je ergens voor. Dat is het stuk wat je op te lossen hebt. Als je dat oplost verdwijnt uiteindelijk de noodzaak om jezelf te beschadigen. Het aanpakken van je verleden van seksueel misbruik kan je helpen om de regie over je eigen leven weer in handen te krijgen.

Hulp nodig?

Hulp nodig bij het verwerken van je verleden van seksueel misbruik? Kijk hier voor een goede hulpverlener.

Meer weten over de langetermijneffecten van seksueel misbruik? Erover lezen in heldere taal die er niet omheen draait? Bestel het boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij!’

Bestel het boek hier